99
türlü diplomatik meseleler görüflülecek,
bu baflkentte memleketin iç ve d›fl poli-
tikas› idare edilecektir. Bu baflkentte,
milletin sinesinden do¤an hükûmet çal›-
flacakt›r.” demifltir. 23 Nisan 1920’den
beri yeni Türk devletinin merkezi Anka-
ra olmakla beraber, bu meselenin huku-
kî yönden de halledilmesi gerekiyordu.
Ankara’n›n yeni Türk devletinin bafl-
kenti olmas›yla ilgili kanun teklifi, 9
Ekim 1923’te TBMM Baflkanl›¤›’na su-
nuldu. Teklif, ‹smet Pafla’n›n kendi el
yaz›s›yla yaz›ld› ve alt›nda, baflta Malat-
ya Milletvekili ‹smet Pafla olmak üzere
on dört arkadafl›n›n imzalar›n›n yer ald›-
¤› kanunun gerekçesinde Ankara’n›n
devlet merkezi kalmas› flöyle belirtili-
yordu: “Bir devletin merkezini tespit et-
mek için akla gelebilecek düflünceler,
yeni Türkiye’nin idare merkezinin Ana-
dolu’da seçilmesini gerektirir. Lozan
Antlaflmas› ile Bo¤azlar için kabul edil-
mifl olan hükümler, vatan müdafaas›
için stratejik zaruretler, memleketin ser-
vet kaynaklar›n›n iflletilmesi ve geliflti-
rilmesini daha kolay sa¤lamak lüzumu,
bu düflüncelerin bafl›nda gelir.” Uzun
tart›flmalardan sonra 13 Ekim 1923’te
Anayasa’ya konan “Türkiye Devleti’nin
idare merkezi Ankara flehridir” ek mad-
desiyle, devlet merkezinin neresi olaca-
¤› yolundaki tart›flmalara son verildi.
Antakya
23 Temmuz 1939’da Türkiye Cumhuri-
yeti topraklar›na kat›lan, Do¤u Akdeniz
Bölümü’ndeki Hatay ilinin merkezi
olan tarihî kent. M.Ö. 4.yüzy›la dayanan
tarihî bir geçmifle sahip olup s›ras›yla
Hitit, M›s›r, Yunan, Roma, Arap ve
Türk egemenli¤inde kalan kent, Yavuz
Sultan Selim’in M›s›r Seferi (1516) s›ra-
s›nda Osmanl› topraklar›na kat›ld›. Önce
Trablusflam Beylerbeyli¤i’ne ve daha
sonra 20.yüzy›l bafllar›nda Halep eyale-
tine ba¤l› ilçe oldu. Bir ara “Dârüssugr”
(küçük yer) ad›n› ald›. I.Dünya Savafl›
sonunda 1918 sonbahar›nda ‹ngilizler
taraf›ndan iflgal edildi, da sonra Frans›z
idaresine geçti. 21 Ekim 1921 Ankara
Antlaflmas› ile Fransa, ‹skenderun san-
ca¤› denilen bölgeye idarî muhtariyet
vermeyi kabul etti. Ocak 1937’de Paris
ve Ankara’da yap›lan görüflmelerden
Antakya
Halep Vilâyeti (Librairie de Péra Arflivi)
20. yüzy›l bafllar›nda Antakya’dan bir görünüm (kartpostal).
