Ar›burnu Savafllar›
Çanakkale Savafl›’n›n bir bölümü. 18
Mart 1915’te Çanakkale Bo¤az›’n› geç-
me giriflimleri baflar›s›zl›kla sonuçlan›p
a¤›r bir yenilgiye u¤rayan ‹tilâf Devlet-
leri, Gelibolu Yar›madas›’na asker ç›ka-
r›p ikinci bir cephe açt›. 25 Nisan 1915
sabah› Avustralya ve Yeni Zelanda tü-
menlerinden oluflan Anzak birlikleri,
Ar›burnu’na ç›karma yapt›lar. Bu kuv-
vetlere karfl› koymak görevi Eceabat’ta-
ki 27.Alay’a verildi. Alay Komutan›
Yarbay fiefik Bey (Aker), Kemalyeri-
Merkeztepe do¤rultusunda taarruza geç-
ti. Ar›burnu’na müdahale edebilecek
durumda olan bir di¤er birlik de Yarbay
Mustafa Kemal komutas›ndaki 19.Tü-
men’di. Mustafa Kemal, inisiyatif kulla-
narak, tümenine ba¤l› 57.Alay’›, Conk-
bay›r›’na do¤ru ilerleyen düflman kuv-
vetlerine karfl› taarruza geçirdi. Ö¤leden
sonra da 72. ve 77.Alaylar› Ar›burnu’na
yöneltip 27.Alay’› da emrine alarak ta-
arruzun fliddetini art›rd›. Anzaklar›, k›y›-
ya en yak›n s›rtlara kadar geri çekilmek
zorunda b›rakt›. Türk kuvvetleri 20 Ma-
y›s 1915’e kadar taarruz ve savunma sa-
vafllar›yla ‹tilâf kuvvetlerini, tutundukla-
r› dar fleritte durdurmay› baflard›. Daha
sonra iki taraf aras›ndaki çarp›flmalar, si-
per savafl›na dönüfltü. Sonunda ‹tilâf
kuvvetleri 19-20 Aral›k 1915 gecesi
Ar›burnu Cephesi’ni boflaltmak zorunda
kald›lar.
Ar›kan, Saffet
1887 Erzincan
26 Kas›m 1947 ‹stanbul
Kurtulufl Savafl› komutanlar›ndan, ‹kin-
ci TBMM Kocaeli milletvekili. 1907’de
Harp Okulu’nu, 1910’da Harp Akade-
misi’ni bitirdi. Askerî görevle Yemen ve
Ba¤dat’ta bulundu; Çanakkale Savaflla-
r›na, Bakû Seferi’ne kat›ld›. Sadrazam
Ahmed ‹zzet Pafla’n›n baflyaverli¤ini
yapt› (1918). ‹stanbul’un iflgalinden
sonra Anadolu’ya geçti (1920). Garp
Cephesi Kurmay Baflkanl›¤›’na (1921)
getirildi. Moskova ataflemiliterli¤i yapt›.
1923’te ikinci dönemden bafllayarak
TBMM’de Kocaeli, Erzincan ve Konya
milletvekili olarak görev yapt›. 1925-
1931 aras› Cumhuriyet Halk Partisi ge-
nel sekreterli¤i görevini yürüttü. Bu gö-
Ar›ka
Mustafa Kemal Anafartalar’da. Tablo: Althan Enson, ‹stanbul Askerî Müze Koleksiyonu
