Abdülmecid Efendi
29 May›s 1868 ‹stanbul
23 A¤ustos 1944 Paris
Osmanl› veliaht› ve ‹slâm dünyas›n›n
son halifesi. Padiflah Abdülaziz’in
Hayran›dil Sultan’dan olan o¤ludur.
II.Meflrutiyet’e (1908) kadar sarayda
kapal› bir hayat yaflad›. fiehzadegân
Mektebi’nde özel ö¤renim gördü. 4
Temmuz 1918’de VI.Mehmed (Vah-
deddin) tahta ç›karken saltanat›n en
yafll› üyesi olarak resmen veliaht ilân
edildi. 1 Kas›m 1922’de ç›kar›lan bir
kanunla saltanat›n kald›r›lmas› ve ar-
d›ndan Padiflah Vahdeddin’in bir ‹ngi-
liz savafl gemisiyle ‹stanbul’dan gizli-
ce ayr›l›p yurt d›fl›na gitmesi üzerine
Büyük Millet Meclisi taraf›ndan halife
seçildi (18 Kas›m 1922). Yeni düzen-
lemeye göre halifenin, yaln›z Müslü-
manlar›n din baflkan› olarak kalmas› ve
devlet ifllerine kar›flmamas› gerekirken
Abdülmecid Efendi, Büyük Millet
Meclisi’nin isteklerine uygun hareket
etmedi. Halifeli¤i zaman›nda tutucu
güçlerin simgesi hâline geldi. Kendisi-
nin devlet baflkanl›¤›na getirilmesini
uygun görenler de vard›. Cumhuri-
yet’in 29 Ekim 1923’te ilân›ndan son-
ra halifeli¤in kald›r›lmas› gecikmedi. 3
Mart 1924’te kabul edilen bir kanunla
halifelik kald›r›ld› ve Osmanl› soyun-
dan olanlar›n yurt d›fl›na ç›kar›lmalar›
sonras› yak›nlar›yla birlikte Paris’e
yerleflti ve orada öldü. Naafl›n›n Türki-
ye’ye nakledilmesi çabalar› sonuçsuz
kal›nca, 1954’te Medine’ye götürüle-
rek Harem-i fierif’e defnedildi. Güzel
sanatlara ve resme merakl› oldu¤un-
dan 1909’da kurulan Osmanl› Ressam-
lar Cemiyeti’nin fahrî baflkanl›¤›n›
yapt›; cemiyetin ç›kard›¤› gazetenin
düzenli yay›mlanmas› için malî destek
sa¤lad›. ‹lk resim ö¤renimini, saraya
davet edilen yabanc› ressamlardan al-
d›. Akademik-Gerçekçi üsluba ba¤l›
kald›. Portre ressam› olarak tan›nd›.
Natürmort çal›flt›. “Atlar”, “At ve Kö-
pek” adl› yap›tlar›nda hayvan figürleri-
ne yer verdi. 1918’de Viyana ve Berlin
sergilerine dört yap›t›yla kat›ld›. Enver
Pafla’n›n iste¤iyle kurulan “fiiflli Atöl-
yesi” ile ilgilendi. 1920’den sonra “‹z-
lenimci” denebilecek bir teknik gelifl-
tirdi. Eserleri, ‹stanbul Resim ve Hey-
kel Müzesi’nde, Dolmabahçe Saray›
Resim Koleksiyonu’nda ve özel kolek-
siyonlardad›r.
Abdülmecid Efendi
Halife Abdülmecid Efendi, TBMM taraf›ndan
Hilâfet hizmetinde görevlendirilen yaverle-
riyle birlikte Dolmabahçe Saray›’ndan ayr›-
l›rken.
4
Son Halife Abdülmecid Efendi
