9
Acudo¤u, Ratip Aflir
1898 ‹stanbul
1957 ‹stanbul
Atatürk döneminde yapt›¤› fiehit Kubilay
An›t› ve çeflitli illerdeki Atatürk an›tlar›yla
tan›nanheykelt›rafl.1918’degirdi¤iSanayi-
i Nefise Mektebi Heykel Bölümü’nde ‹h-
san Özsoy’un ö¤rencisi oldu. 1920-1925
aras› Münih ve Paris’te, 1925-1928 aras›
Avrupa s›nav›n› kazanarak burslu olarak
gitti¤i Paris’te çal›flmalar›n› sürdürdü.
1929’dan ölümüne dek Edirne, ‹stanbul gi-
bi kentlerde resimö¤retmenli¤i yapt›. ‹nsan
vücudunun temel çizgileriyle güçlülük,
sa¤laml›k, uyumluluk duygusu uyand›rma-
ya çal›flt›¤› figüratif heykelleri ve an›tlar›yla
tan›nd›. fiehit Kubilay An›t› (26 Aral›k
1934, Menemen), Atatürk An›t› (Ankara,
Ziraat Fakültesi), Erzincan’da 1939 depre-
mi an›s›na dikilen an›tlar ve Bolu’daki Ata-
türk an›tlar› (1940), önemli eserlerindendir.
Aç›kal›n, Mehmed Cevad
1898 ‹stanbul
1970 Sapanca
Lozan delegasyonunda sekreter olarak
görevlendirilen diplomat. Galatasaray
Lisesi’ni ve Cenevre Hukuk Fakülte-
si’ni bitirdi (1921). Lozan Konferan-
s›’na yazman olarak kat›ld›. D›fliflleri
Bakanl›¤›’nda hukuk dan›flmanl›¤›,
Hatay ola¤anüstü delegeli¤i görevle-
rinde bulundu. II.Dünya Savafl› s›ras›n-
da Moskova büyükelçili¤ine atand›
(1942). Ard›ndan bakanl›k genel sekre-
teri oldu. 1943’te ‹nönü ile Churchill’in
Adana’daki görüflmesine ve Kahire
Konferans›’na kat›ld›. Daha sonra
Londra (1945-1952) ve Roma (1954-
1961) büyükelçilikleri yapt›. Emekli
olduktan sonra Cumhuriyet Senatosu
üyeli¤ine atand› ve 1968 y›l›na dek bu
görevde kald›. Sapanca yak›nlar›nda
geçirdi¤i bir kaza sonras› kar›s›yla bir-
likte öldü.
Aç›ksöz
Kurtulufl Savafl›’n› ve Kuvâ-yi Milli-
ye’yi destekleyen siyasî gazete. Kasta-
monu’da 15 Haziran 1919’dan, kapan-
d›¤› 14 Aral›k 1931’e dek aral›ks›z
2681 say› ç›kt›. Hüsnü (Aç›ksöz), Ah-
met Hamdi (Çelen) ve Tahir (Kara-
o¤uz) taraf›ndan kurulan gazete, Kur-
tulufl Savafl› boyunca Kuvâ-yi Milli-
ye’yi destekleyen yaz›lar yay›mlad›.
Kastamonu Müdafaa-i Hukuk Cemiye-
ti’nin yay›n organ› olarak artan tiraj›y-
la Kuzeybat› Anadolu’nun en etkili ga-
zetesi hâline geldi. Önceleri haftada bir
yay›mlanan gazete, imkânlar artt›kça
haftada alt› gün yay›mlanmaya bafllad›.
Lâtif harflerinin kabulünden sonra oku-
yucu kayb› nedeniyle tekrar haftada iki
gün yay›mland›. ‹smail Hakk› (Uzun-
çarfl›l›), ‹smail Habip (sevük) ve Meh-
med âkif (Ersoy) gibi pek çok ünlü ya-
zar ve flairin yaz›lar›na sayfalar›nda yer
verdi. 1937’den sonra “Do¤rusöz”
ad›yla ç›kmaya bafllad›. 1927’den gü-
nümüze Kastamonu’da il gazetesi ola-
rak varl›¤›n› sürdürmektedir.
Aç›ksöz, Hüsnü
1895 K›rcaali/Bulgaristan
27 A¤ustos 1939 ‹stanbul
Kastamonu’da Millî Mücadele’yi des-
tekleyen Aç›ksöz gazetesinin kurucula-
r›ndan, gazeteci, yazar. 1919’da Kasta-
monu Sultanisi’nde okurken 1915’te as-
kere al›narak I.Dünya Savafl›’na kat›ld›.
Terhis edildikten sonra tekrar girdi¤i li-
seyi 1919’da bitirdi ve ayn› y›l Millî Mü-
cadele’yi destekleyen yay›nlardan biri
olan Aç›ksöz gazetesini Ahmet Hamdi
(Çelen) ve Tahir (Karao¤uz) ile birlikte
ç›karmaya bafllad›. Kurtulufl Savafl›’n›n
propagandas› amac›yla 1920’lerde para-
s›z da¤›t›lan gazeteyi 1927’de devrald›
ve 1931’e kadar yay›mlad›. Gazetecilik
yan› s›ra Türkçe ö¤retmenli¤i yapt›. Kas-
tamonu’da Serbest Cumhuriyet F›rka-
s›’n›n il örgütünü kuranlar aras›na kat›ld›
(1930). 14 Aral›k 1931’de gazetesini ka-
pat›p 1937’de “Do¤rusöz” ad›yla yeni-
den yay›mlamaya bafllad›. 1939’da
Cumhuriyet Halk Partisi listesinden Kas-
tamonu milletvekili seçildi ve ayn› y›l öl-
dü. “‹stiklâl Harbi’nde Kastamonu”
(1933) adl› bir an› kitab› yan› s›ra “Bafle-
fendi” (1934) ve “Kim Kimi Yola Getir-
di” (1934) adl› iki oyun yazd›.
Adalet Bakanl›¤›
Türkiye Cumhuriyeti Devleti içinde,
adalet ifllerinin yürütülmesi için gerekli
hukukî, malî ve idarî koflullar› sa¤lamak-
la görevli örgüt. Adalet bakan›n›n yöne-
timindedir. Adalet Bakanl›¤›, 3 May›s
1920 tarihli Büyük Millet Meclisi ‹cra
Vekillerine Dair Kanun’un 1. maddesiy-
le “Adliye ve Mezahip Vekâleti” ad› al-
t›nda kuruldu. ‹lk Adalet Bakan›, Celâ-
leddin Arif Bey’dir. Resmî dilde, “Adli-
ye” ya da “Umur-› Adliye” diye an›l›yor-
du. Bir kurulufl yasas› olmad›¤›ndan,
bafllang›çta da¤›n›k haldeydi. 1923 tarih
ve 1327 say›l› yasayla Adliye Vekâleti
ad›yla kuruldu. 1945’ten sonra ise ad›
Adalet Bakanl›¤› olarak de¤ifltirildi. Gü-
nümüzde bakanl›¤›n teflkilât ve görevle-
ri, 1982 Anayasas›’n›n 113.maddesine
dayan›larak ç›kar›lan 2992 say›l› yasayla
yeniden düzenlendi.
Adalet Bakanl›¤›
Mehmed Cevad Aç›kal›n
Hüsnü Aç›ksöz
Aç›ksöz gazetesinin 9 Aral›k 1920 tarihli
nüshas›
08.03.1923
Seyit Bey
06.03.1924
Mustafa Necati
22.11.1924
Mahmut Esat Bozkurt
04.03.1925
Mahmut Esat Bozkurt
02.11.1927
Mahmut Esat Bozkurt
27.09.1930
Yusuf Kemal Tengirflenk
04.05.1931
Yusuf Kemal Tengirflenk
01.03.1935
fiükrü Saraço¤lu
25.10.1937
fiükrü Saraço¤lu
14.11.1938
Hilmi Uran
ATATÜRK DÖNEM‹N‹N
ADALET BAKANLARI
Menemen’de Ratip Aflir Acudo¤u taraf›ndan
yap›lan fiehit Kubilay An›t›
