505
çok resmî daire Kayseri’ye tafl›nd›. Bu-
na ra¤men TBMM, çal›flmalar›n› Anka-
ra’da sürdürdü. Sakarya Savafl›’n›n ka-
zan›lmas› üzerine baflkentin Kayseri’ye
nakline gerek duyulmad›. 1923’te il ol-
du ve Kaysariye olan ad›, Kayseri olarak
de¤ifltirildi.
Kayseri Atatürk Evi ve Müzesi
Atatürk’ün 19 Aral›k 1919’da Kayse-
ri’de misafir olara kald›¤›, 1986’da mü-
ze olarak ziyarete aç›lan, Cumhuriyet
Mahallesi’ndeki Raflita¤a Kona¤›,
1898’de iki katl› olarak yapt›r›lan bina,
An›tlar Yüksek Kurulu’nca eski eserler-
den say›larak korumaya al›nm›flt›r. Ata-
türk’ün kald›¤› odan›n duvar›nda yaz›l›
bir plaket as›l›d›r.
Kayseri Kilise Kongresi
Kurtulufl Savafl› s›ras›nda Anadolu Türk
Ortodokslar›n›n TBMM Hükûmeti’ne
ba¤l›l›klar›n› ve Millî Mücadele’yi des-
teklediklerini aç›klad›klar› kongre (16
Temmuz 1922).
Kâz›mBey (Dirik)
bk.
Dirik, Kâz›m
Kâz›mHüsnü Bey
1883 Karatafl/Konya
1 Mart 1934 ‹stanbul
Birinci TBMM Konya milletvekili. ‹lk
ve ortaö¤renimini tamamlad›ktan sonra
1900’de Konya ‹dadîsi’nden mezun ol-
du. 1901’de Sanayi Mektebi’nde Türk-
çe ö¤retmenli¤ine atand›. Konya gazete-
si baflyazarl›¤› ve ‹l Bas›mevi Müdürlü-
¤ü yapt›. 1907’de aç›lan Konya Hukuk
Mektebi’ne bir y›l devam ettikten sonra
sa¤l›k durumu nedeniyle ayr›ld›. 13
Aral›k 1919’da yap›lan seçimde Konya
milletvekili olarak Osmanl› Meclis-i
Mebusan›’na kat›ld›. 12 Nisan 1920’de
Meclis-i Mebusan’›n feshi üzerine He-
yet-i Temsiliye’nin talimat›na uyarak
Ankara’ya geldi; 2 Haziran 1920’de Bi-
rinci TBMM’de Konya milletvekili ola-
rak yer ald› ve ölümüne dek Konya mil-
letvekili olarak parlamentodaki yerini
korudu. Konya Ayaklanmas›’nda suçlu
görülerek Divan-› Harb’e verildiyse de
suçsuz bulundu.
Kâz›mNâmi Bey (Duru)
bk.
Duru, Kâz›mNâmi
Kâz›mPafla (‹nanç)
bk.
‹nanç, Kâz›m
Kâz›mPafla (Karabekir)
bk.
Karabekir, Kâz›m
Kâz›mPafla (Özalp)
bk.
Özalp, Kâz›m
Kel Ali
bk.
Çetinkaya, Ali
Kemal Bey
(Bo¤azl›yan Kaymakam›)
1884 Beyrut
10 Nisan 1919 ‹stanbul
Kurtulufl Savafl› s›ras›nda ulusal kahra-
man ilân edilen Osmanl› devlet adam›.
‹lk ve ortaö¤renimini de¤iflik kentlerde
tamamlad›. Mülkiye Mektebi’ni bitirdi
(1908). Çeflitli yerlerde maiyet memur-
lu¤u, kaymakam vekilli¤i, ö¤retmenlik
ve kaymakaml›k yapt›. Bo¤azl›yan kay-
makaml›¤› s›ras›nda Ermeni tehciri (göç
ettirme) olaylar›ndaki ölümlerde ihmali
oldu¤u gerekçesiyle azledildi. Konya
mahkemesinin, Bo¤azl›yan kaymakam-
l›¤› s›ras›nda suç ifllemedi¤ine karar ver-
mesi üzerine akland› (1918). Konya ta-
r›m müfettifli oldu. Ancak Damat Ferit
Hükûmeti taraf›ndan Ermeni tehciri s›-
ras›nda meydana gelen ölümlerden so-
rumlu tutularak Divan-› Harb’e verildi;
idama mahkûm edildi ve ertesi gün Be-
yaz›t Meydan›’nda karar infaz edildi (10
Nisan 1919). Cenaze töreni, Damat Fe-
rit Hükûmeti aleyhine gösteriye dönüfl-
tü. Kurtulufl Savafl› s›ras›nda ve Cumhu-
riyet döneminde ulusal kahraman ilân
edilerek ailesine TBMM karar›yla maafl
ba¤land› (1922).
Kemal Bey (Do¤an)
bk.
Do¤an, Kemal
(Kozano¤lu Do¤an Bey)
Kemal Film
Kurtulufl Savafl› y›llar›nda Türkiye’de
kurulan ilk özel film yap›mevi. Kemal
ve fiakir Seden kardefller taraf›ndan
1922’de kuruldu. Bu y›llardaki çal›flma-
lar› genellikle haber filmi alan›nda oldu;
ayr›ca Muhsin Ertu¤rul yönetiminde
“Zafer Yollar›nda” adl› belgesel d›fl›nda
“Bo¤aziçi Esrar›” (Nur Baba), “Ateflten
Gömlek” gibi konulu filmleri çekti.
1923’te stüdyonun kapanmas› üzerine
flirket, film ithalâtç›l›¤›na yöneldi;
1951’de yeniden film yap›m›na döndü
ve 1970’lerde etkinli¤ine son verdi.
Kemaleddin Bey (Mimar)
1870 ‹stanbul
13 Temmuz 1927 Ankara
Cumhuriyet’in ilk y›llar›nda ulusal mi-
marî yaratmay› amaçlayan Birinci Ulu-
sal Mimarl›k Ak›m› öncülerinden. Lise
ö¤renimi s›ras›nda mühendislik ve ma-
tematik konular›na ilgi duydu. Hendese-
i Mülkiye Mektebi’ni (Mühendis Mek-
tebi-‹TÜ) bitirdi (1891) ve ayn› y›l,
okulda Alman profesör Jachmund’un
asistanl›¤›na atand›. Ö¤renimini sürdür-
mek üzere Almanya’ya gönderildi
(1895). Dönüflünde, Hendese-i Mülkiye
Mektebi’nde Jachmund’un yerine mi-
marl›k dersleri verdi (1900). Daha son-
ra, Harbiye Nezareti Ebniye-i Askeriye
mimarl›¤›na getirildi (1901). Evkaf Ne-
zareti Yap›m ve Onar›m Dairesi Müdür-
lü¤ü’ne atand› (1909). Arap vilâyetle-
rinde giriflilen bay›nd›rl›k ifllerinde gö-
revlendirildi (1913-1917). Mescid-i Ak-
sa ve Kubbetü’s Sahra’y› baflar›yla
onard› (1923). Bu baflar›s›yla, Britanya
Kraliyet Mimarl›k Enstitüsü (RIBA)
üyeli¤ine seçildi. Maarif Vekâleti tara-
f›ndan Güzel Sanatlar Kurulu üyeli¤ine,
1926’da da baflkanl›¤›na getirildi. Sim-
geselli¤i ön planda tutan ve Osmanl›
Devleti’nin güçlü dönemlerindeki mi-
marl›k biçimlerinin kullan›ld›¤› ulusal
bir mimarî yaratmay› amaçlayan Birinci
Ulusal Mimarl›k Ak›m›’n›n öncülü¤ünü
yapt›. Kimi eserlerinde kendine özgü bir
yap›m tarz› oluflturmas›na karfl›n, cami,
türbe gibi geleneksel yap›lar›, Osmanl›-
Türk sanat›n›n klasik dönemlerinden
esinlenerek oluflturdu¤u biçim ve beze-
me ögeleriyle süsledi. En önemli eserle-
rinden biri, 1918’de ç›kan bir yang›nda
evlerini yitiren aileler için ‹stanbul Lâle-
Kemaleddin Bey (Mimar)
Kâz›m Hüsnü Bey
Kemal Bey (Bo¤azl›yan Kaymakam›)
Kemal Film’in logosu
Mimar Kemaleddin Bey
