Dede’den ald›¤› müzik kültürünü daha
da gelifltirerek, sözlerini kendisinin
yazd›¤› 60’› aflk›n flark› besteledi. Çe-
flitli türde 40’a varan eseri aras›nda es-
ki ‹stanbul yaflam›n› yans›tan kitaplar›
günümüzde bile hâlâ okunmaktad›r.
Bafll›ca eserleri:
Gecelerim
(1894),
fiehir Mektuplar›
(1910-11),
‹ki Hât›rat
Üç fiahsiyet
(1916),
Fuhfl-i Atik
(1922),
Falaka
(1927),
Ramazan Sohbetleri
(1913),
Resimli ve Harital› Osmanl›
Tarihi
(1910).
AhmedRefik
?
1930 Kiflinev/Romanya
Millî Mücadele Hareketi’ne karfl› gö-
rüflleriyle tan›nan Osmanl› Hilâfet Or-
dusu komutan›. Mekteb-i Harbiye’yi
ve Harp Akademisi’ni bitirdi. ‹ttihat ve
Terakki Cemiyeti’ne girdi. Daha sonra
cemiyetten ayr›l›p muhalefete geçti.
Anadolu’da bafllat›lan Millî Mücadele
Hareketi karfl›s›nda yer ald›. Nigâhban
Cemiyet-i Askeriyesi’ne kat›ld› (1919).
Millî Mücadele’nin kazan›lmas› üzeri-
ne önce Bulgaristan’a, daha sonra Ro-
manya’ya geçti. 1924’te “Yüzellilik-
ler” listesine al›nd›.
AhmedRefik (Alt›nay)
1880 ‹stanbul
10 Ekim 1937 ‹stanbul
Atatürk döneminin Türk Tarih Encü-
meni baflkan›, tarihçi. Ortaö¤renimini
Kuleli ‹dadîsi’nde, yüksekö¤renimini
Mekteb-i Harbiye’de tamamlad›. Co¤-
rafya, Frans›zca ve tarih ö¤retmenli¤i
yapt› (1902). Dârülfünun’da Osmanl›
tarihi müderrisli¤ine atand› ve 1933’e
kadar bu görevde kald›. 1925’te Türk
Tarih Encümeni Baflkanl›¤›na atand›.
Özellikle Meflrutiyet’ten sonra kendisi-
ni tarih çal›flmalar›na verdi. Bat›l› tarih-
çilerin bilimsel yöntemlerini benimse-
yerek kiflisel araflt›rma ve çal›flmalara
giriflti. Halk›n tarihî konulara ilgi duy-
mas›n› sa¤lamak amac›yla eski olayla-
r›, kiflilikleri, dönemleri yal›n bir anla-
t›mla hikâye eden yaz›lar yay›mlad›.
Demirbafl fiarl üzerine yapt›¤› incele-
me, ‹sveç Akademisi taraf›ndan ödül-
lendirildi (1918).
Bafll›ca eserleri:
Bü-
yük Tarih-i Umumî
(6 cilt, 1912),
Âlim-
ler ve Sanatkârlar
(1924),
Anadolu’da
Türk Afliretleri
(1930),
Türk Mimarlar›
(1932).
AhmedRemzi Bey (Yüregir)
bk.
Yüregir, Ahmet Remzi
AhmedReflad (Yediç)
bk.
Yediç, Ahmet Reflat
AhmedReflid (Rey)
bk.
Rey, Ahmet Reflit (H. Nâz›m)
AhmedR›fk›
?
?, Kahire
Millî Mücadele karfl›t› görüflleriyle tan›-
nan karikatürist. Yaflam›yla ilgili yeterli
bilgi yoktur. ‹lk karikatürü Tatl›-Sert der-
gisinde yay›mland› (1921). Ocak 1922’de
Refik Halid’in (Karay) ç›karmaya baflla-
d›¤› Aydede dergisinde Millî Mücade-
le’yi hafife alan karikatürler çizdi. Kas›m
1922’de ‹stanbul’u terk etmek zorunda
kald› ve ‹talya’ya gitti; oradan gönderdi¤i
karikatürleri Zümrüdüanka dergisinde ya-
y›mland›. Derginin 1925’te kapanmas›n-
dan sonra gitti¤i M›s›r’da öldü.
AhmedR›zaBey
1859 ‹stanbul
26 fiubat 1930 ‹stanbul
II.Meflrutiyet hareketinin önderi, politi-
kac› ve gazeteci. Ortaö¤renimini Galata-
saray Lisesi’nde tamamlad›ktan sonra
1884’te tar›m ö¤renimi yapmak üzere
Fransa’ya gitti. Yurda döndü¤ünde, ora-
da ö¤rendi¤i tar›m tekniklerini uygulama
imkân› bulamad›. 1889’da görevli olarak
gitti¤i Paris’te görüfltü¤ü Doktor Nâ-
z›m’›n önerisi üzerine Osmanl› ‹ttihat ve
Terakki Cemiyeti Paris flubesi baflkanl›¤›-
n› üstlendi (1895) ve ayn› y›l Paris’te 15
günde bir Türkçe olarak yay›mlanan
Meflveret adl› gazeteyi ç›kard› ve gazete-
de baflyaz›lar›n ço¤unu kendisi yazd›.
II.Abdülhamid yönetimiyle ilgili olarak
Türkiye’den yollanan mektuplar›, gazete-
de takma adlarla yay›mlad›. II.Abdülha-
mid’e düzenlenen suikasta karfl› ç›kt›¤›n-
dan 1896’da partideki tüm yetkileri elin-
den al›nd›ktan sonra gazetenin yay›m›na
bir süre ara verdi. II.Meflrutiyet’in ilân›
sonras› ‹stanbul’a döndü. ‹lk Osmanl›
Meclis-i Mebusan›’na baflkanl›k yapt›.
Âyan Meclisi baflkanl›¤›na getirildi. Mü-
tareke s›ras›nda Mustafa Kemal’den ald›-
¤› bir mektup üzerine çeflitli devlet yöne-
ticileriyle görüflmek üzere 1919’da Pa-
ris’e gitti. Lozan Antlaflmas›’n›n imzalan-
mas›ndan sonra Türkiye’ye döndü. Genç-
li¤inden itibaren pozitivizmden etkilendi.
Osmanl› toplumunun temel sorununun
halk›n cahilli¤i oldu¤unu ileri sürerek ya-
p›lmas› gerekenin, yetkileri anayasayla s›-
n›rlanan bir padiflah›n birlefltiricili¤inde
meflrutiyet yönetiminin kurulmas› oldu-
¤unu belirtti.
Bafll›ca eserleri:
Müslüman
Hoflgörüsü
(1897);
Do¤unun Bunal›m›
(1907);
Vazife ve Mesuliyet
(1907-1908),
Meclis-i Mebusan ve Âyan Reisi Ahmed
R›za Bey’in An›lar›
(1988).
AhmedR›zaBey
Ahmed Refik Alt›nay (Tablo: ‹brahim Çall›)
Ahmed R›za Bey
25
