33
Cumhuriyet F›rkas›’na kat›ld›. Hilâfetin
kald›r›lmas›na karfl› ç›kan Terakkiperver
Cumhuriyet F›rkas›’n›n kapat›lmas› üze-
rine ba¤›ms›z kald› ve milletvekilli¤i 1
Kas›m 1927’de sona erdi. 14 fiubat
1929’da miralay rütbesiyle emekli oldu.
‹stanbul Karacaahmet’teki mezar›,
1988’de Ankara’daki Devlet Mezarl›-
¤›’na nakledildi.
Aksalur, ‹zzet
1896 Tosya
1970 ‹stanbul
Kurtulufl Savafl› s›ras›nda Güney Cep-
hesi Harekât fiubesi’nde görevlendirilen
asker ve diplomat. Harp Okulu’nu
(1914) ve Harp Akademisi’ni (1925) bi-
rincilikle bitirdi. I.Dünya Savafl›’na ve
Kurtulufl Savafl›’na kat›ld›. Millî Savun-
ma Bakanl›¤›’nda ve Güney Cephesi
Harekât fiube Müdürlü¤ü’nde görev
yapt›. 1948’de orgeneral, 1949’da ge-
nelkurmay ikinci baflkan› oldu. 1950’de
MGK genel sekreterli¤ine getirildi.
1952’de askerlikten ayr›ld›ktan sonra
1961’e kadar büyükelçi olarak, Tokyo,
Taipeh, Tahran ve Bükrefl’te bulundu.
Akseki, Ahmed Hamdi
1887 Akseki/Antalya
9 Ocak 1951 Ankara
Türkiye Cumhuriyeti’nin üçüncü Diya-
net ‹flleri Baflkan›, ilâhiyatç›. Ödemifl ve
‹stanbul’da din ö¤renimi gördü. Dârülfü-
nun Ulum-› Âliye-i Diniye fiubesi’nde
okudu. Medresetü’l-Mütehass›sîn’in fel-
sefe-kelâm ve hikmet bölümüne devam
etti. Millî Mücadele y›llar›nda Anado-
lu’ya geçti; yaz›, vaaz ve konferanslar›y-
la Anadolu harekât›n› destekledi. 1922-
23 y›llar›nda Ankara Lisesi’nde ö¤ret-
menlik yapt›. 1924’te ‹stanbul Üniversi-
tesi ‹lâhiyat Fakültesi hadis ve hadis tari-
hi müderrisli¤ine getirildi. Fakültenin
kapanmas› üzerine Diyanet ‹flleri Bafl-
kanl›¤›’n›n çeflitli kademelerinde çal›flt›.
1925’te Tarikat-› Salâhiyye Cemiyeti
üyesi olarak cemiyetin faaliyetlerine ka-
t›ld›¤› gerekçesiyle ‹stiklâl Mahkeme-
si’nde yarg›land›; suçsuz bulunarak be-
raat etti. 29 Nisan 1947’de Cumhuriyet
döneminin üçüncü Diyanet ‹flleri Baflka-
n› oldu ve bu görevini ölümüne dek sür-
dürdü.
Bafll›ca eserleri:
Dinî Dersler
(1920),
Ahlâk Dersleri
(1924),
‹slâm Di-
ni
(1933),
Peygamberimiz Hz.Muham-
med ve Müslümanl›k
(1934),
Yeni Hut-
belerim
(1936),
Peygamberimizin Veci-
zeleri
(1945),
‹slâm’da Birlik ve F›k›h
Mezhepleri
(1947).
Akses, Necil Kâz›m
1908 ‹stanbul
1999 Ankara
Atatürk döneminde Devlet Konservatu-
var›’n› kurmakla görevlendirilen, Türk
müzi¤ine çokseslili¤i getiren müzik
adam›, besteci. Müzik ö¤renimi için Vi-
yana’ya gitti. Viyolonsel ve beste ö¤re-
nimi gördü. Daha sonra gitti¤i Çekoslo-
vakya’da Prag Devlet Konservatuva-
r›’n› bitirdi. 1934’te Ankara Müzik Ö¤-
retmen Okulu ö¤retmenli¤ine atand›;
bunun yan› s›ra Devlet Konservatuva-
r›’n› kurmakla görevlendirildi. Konser-
vatuvar müdürlü¤ü, Güzel Sanatlar ge-
nel müdürlü¤ü ve yurt d›fl›nda kültür
atafleli¤i yapt›. Bat› tekni¤iyle çal›flma-
lar yapan ve Bat› müzi¤ini Türkiye’de
yerlefltirmeye çal›flan “Türk Beflleri”
grubu içinde yer ald›.
Bafll›ca eserleri:
Piyano için Befl Piyano Parças›
(1929-
1930),
Piyano Sonat›
(1930),
Flüt Sona-
t›
(1933), orkestra için
Çiftetelli
(1934),
Minyatürler
(1936),
Ankara Kalesi
(1938-1942), orkestra eflli¤inde viyo-
lonsel için bir
Poem
(1942-1946),
Balla-
de
(1947), bir yayl› çalg›lar dörtlüsü, ko-
ro ve ses müzi¤i olarak
Portreler
(1964),
On Türkü Uygulamas›
(1964),
büyük orkestra için
Senfoni
(1966), ke-
man ve orkestra için
Konçerto
(1969),
A¤›t Dörtlüsü
ya da
‹kinci Yayl› Çalg›lar
Dörtlüsü
(1971), sözlerini Bekir S›tk›
Erdo¤an’›n yazd›¤›, ses ve orkestra için
Ellinci Y›l Marfl›
(Cumhuriyet’in Ellinci
Y›ldönümü için bestelenmifltir, 1973),
soprano, koro ve orkestra için
Senfonik
Destan
(1973), orkestra için
Seslenifl
(1973), solo viyolonsel ve orkestra için
‹dil
(1980),
Bar›fl ve Savafl
(senfonik fli-
ir, 1981), çoksesli koro için,
‹stanbul’a
Gönül Veren Ozanlar
(1983),
4. Senfoni
(1984) Ses ve piyano için lied,
Hay›r m›
Evet mi?
(1988).
Aksoy, Hamdi (Osmanzâde)
1883 ‹zmir
27 May›s 1961 ‹zmir
Birinci TBMMErtu¤rul (Bilecik) millet-
vekili, gazeteci. ‹zmir Mülkiye ‹dadî-
si’nden mezun olduktan sonra ‹stanbul
Halkal› Yüksek Ziraat Mektebi’nde oku-
du. Hak, Tasvir-i Efkâr, Yenigün gibi
gazetelerde yazarl›k ve yaz› iflleri mü-
dürlü¤ü yapt›. 1908’den sonra ‹ttihat ve
Aksoy, Hamdi (Osmanzâde)
Halid Akmansü
Necil Kâz›m Akses
Ahmed Hamdi Akseki
Hamdi Aksoy (ayakta), Ankara’da “Yenigün”
gazetesini ç›kard›klar› y›llarda Yunus Nadi
ile birlikte.
