43
Ali Galip Olay›
Kendisi taraf›ndan çözülecektir
Elâz›¤ Valisi Galip Beyefendi’ye
‹lgi : 2 Eylül 1919, say› : 2.
Arz olunmufltur. Padiflah’›n, hakk›ndaki yüce buyru¤u bugün ç›kacakt›r.
Bu bak›mdan kesinlik kazanm›flt›r. Talimat fludur : Bildi¤iniz üzere, Er-
zurum’da Kongre ad› alt›nda birkaç kifli toplanarak birtak›m kararlar al-
d›lar. Ne toplananlar›n, ne de ald›klar› kararlar›n bir de¤eri ve önemi
vard›r. Ancak, bu durumlar ülke çap›nda birtak›m dedikodulara yol aç›-
yor. Avrupa’ya da pek abart›larak aksettiriliyor. Bundan dolay› da kötü
etkiler yarat›yor. Ortada önem verilmeye de¤er hiçbir kuvvet ve hiçbir
olay bulunmad›¤› halde, s›rf bu abartma ve kötü etkilerden endifleye
düflen ‹ngilizlerin, yak›nda Samsun’a epeyce bir kuvvet ç›karacaklar›
tahmin ediliyor. Hükûmetin her yere oldu¤u gibi size de gönderdi¤i,
malûm genelgeye ayk›r› hareketler devam ederse, ç›kar›lacak yabanc›
kuvvetlerin Sivas’› ve oradan daha da ilerleyerek birçok yerleri iflgal et-
meleri ihtimalden uzak de¤ildir. Bu da memleketin ç›karlar›na elbette
ayk›r›d›r. Erzurum’da toplanan malûm flah›slar›n yak›nda Sivas’ta birle-
flerek yine bir kongre toplamak istedikleri, olaylarla ilgili haberleflme-
lerden anlafl›l›yor. Böyle befl on kiflinin orada toplanmas›ndan hiçbir
fley ç›kmayaca¤› hükûmetçe bilinmektedir. Ne var ki, bunlar› Avrupa’ya
anlatmak mümkün de¤ildir. ‹flte bunun içindir ki, onlar›n orada toplan-
mas›na meydan vermemek gerekiyor. Bunu sa¤layabilmek için, her
fleyden önce, Sivas’ta hükûmetin tam olarak güvenini kazanm›fl ve
memleketin iyili¤ine olan tebligat› oldu¤u gibi yerine getirmeye azimli
bir vali bulundurmak gerekmektedir. Yüksek flahs›n›z› onun için oraya
gönderiyoruz. Gerçi, Sivas’ta kongre toplamak isteyen birkaç kifliye en-
gel olmak o kadar güç bir fley de¤ilse de, yüksek dereceli sivil memur-
larla, komutanlar›n, subaylar›n ve askerlerden baz›lar›n›n da bunlarla
ayn› düflüncede olmalar› dolay›s›yla, hükûmetin ald›¤› tedbirleri ellerin-
den geldi¤ince bofla ç›karmaya ve malûm flah›slar› güçleri yetti¤i kadar
korumaya çal›flacaklar› gözönünde bulundurularak, güvenilir bir-iki yüz
kiflinin yan›n›zda bulunmas›, baflar› sa¤lama bak›m›ndan uygun görül-
mektedir. Bundan dolay›, daha önce yazd›¤›m gibi, oralardaki Kürtler-
den güvenilir yüz elli kadar atl›y› birlikte alarak, oradan niçin gidildi¤i-
ni hiç kimseye sezdirmeden, Sivas’a hiç kimsenin beklemedi¤i bir za-
manda vararak, vali ve komutanl›¤› hemen ele alacak ve say›lar› az ol-
makla birlikte oradaki jandarma ve askeri iyi kullanacak olursan›z, kar-
fl›n›zda baflka bir kuvvet bulunmayaca¤› için derhal otoritenizi kullana-
rak toplant›ya meydan vermemifl olaca¤›n›z ve orada bulunanlar varsa
hemen yakalay›p, gözalt›nda ‹stanbul’a gönderebilece¤iniz âflikârd›r.
Böylece, kazan›lacak hükûmet nüfuz ve otoritesi, içeride macera peflin-
de koflanlar› y›ld›rarak bir daha bu gibi kötü hareketlerin meydana gel-
mesini önleyece¤i gibi, d›flar›da da pek iyi bir etki yapacak, yabanc›la-
r›n asker ç›kararak oralar› iflgal etmek konusundaki tasar›lar›ndan vaz-
geçmeleri için hükûmetçe yap›lacak müracaat ve teflebbüslere sa¤lam
bir dayanak oluflturacakt›r. Zaten Sivas halk›n›n baz› tan›nm›fl kimsele-
rinden araflt›r›larak elde edilen do¤ru bilgilere göre, halk bu politikac›-
lar›n k›flk›rtmalar›ndan, para toplamak için yapt›klar› bask›lardan pek
nefret etmifl. Bu hareketlerin önlenmesi için, hükûmete her türlü yard›-
ma haz›rd›r. Orada derhal jandarmaya yaz›lacak, istenildi¤i kadar asker
bulunaca¤›, bunlara nüfuzlu kimseler taraf›ndan özel olarak yard›m
edilece¤i haber verilmektedir. Bu flekilde, yeteri kadar ve hükûmete
kuvvetle ba¤l› jandarma birli¤i kurulduktan sonra, birlikte götürece¤i-
niz süvarileri hoflnut ederek yerlerine göndeririz. ‹flte al›nacak tedbir-
ler bundan ibarettir. Bunun kolayl›kla ve baflar›yla uygulanmas›, sade-
ce son derece gizli hareket etmeye ba¤l›d›r. Sivas’a tayininizden, hatta
o taraflara gidece¤inizden kendi aileniz içinde en çok güvendi¤iniz bir
tek kimseye bile bahsetmeyiniz. Sivas’a girinceye kadar, maksad›n›z›
yan›n›zdakilere bile sezdirmeyiniz. Bu, baflar›n›n temel flart›d›r. Bu iti-
barla, flimdilik ailenizi herhalde orada b›rakarak, etraftaki afliretleri tef-
tifl için befl-on gün kalaca¤›n›z› ailenize ve çevrenizdeki yak›nlar›n›za
anlatarak, hemen yola ç›k›p bir gün öncesinden Sivas’a ans›z›n girme-
ye gayret etmelisiniz. Oraya vard›¤›n›zda, afla¤›daki telgraf› gereken
kimselere gönderip, valilik ve komutanl›¤› ele alarak hemen ifle baflla-
mal›s›n›z. Bir yandan da makine bafl›nda durumu Nezaret’e bildirmelisi-
niz. Böylece, oradaki flartlar belli olur olmaz, size yine makine bafl›nda
taraf›mdan gere¤ine uygun tebligat yap›lacakt›r. Bu flekilde ifle baflla-
d›ktan sonra, ne vakit uygun görürseniz ailenizi ve eflyan›z› Sivas’a ge-
tirtebilirsiniz. Yaln›z, flimdi orada bulunan R e fl i t P a fl a’n›n valilik gö-
revinden al›nd›¤›, yerine bir baflkas›n›n gönderilece¤i her nas›lsa duyu-
larak, kendisi taraf›ndan Nezaret’e baflvurulmufl oldu¤undan ve adlar›
malûm kimselerin yak›nda Sivas’ta toplanmak istedikleri, al›nan haber-
lerden anlafl›ld›¤›ndan, bofluna bir dakika geçirilmeksizin bir an önce
hareketle, oraya vaktinden önce ulaflmaya gayret etmeniz, iflin gere¤i
olarak pek önemli ve zaruridir. Bu durum karfl›s›nda, ne zaman hareket
edece¤inizin ve ne kadar zamanda oraya varabilece¤inizin bildirilmesi
gerekiyor.
Sivas’ta ilgililere gösterece¤iniz telgraf fludur :
Zât›âlîlerinin Sivas ve komutanl›¤›na tayinleri Meclis-i Vükelâ karar›y-
la Padiflah Hazretleri’nin yüce buyruklar›na sunulmufl ve gere¤i fleref-
le onaylanm›fl oldu¤undan, hemen hareketle, bu telgraf› Sivas’taki si-
vil ve askerî memurlardan gerekenlere gösterip, vali ve komutanl›¤›
üzerinize alarak göreve bafllaman›z ve durumu hemen bildirmeniz
tebli¤ olunur. 3.9.1919
Dahiliye Nâz›r›
Harbiye Nâz›r›
Âdil
Süleyman fiefik
Elâz›¤ Valisi Ali Galip’in 23 A¤ustos 1919’da ayn› gün Harbiye Nezâretine gönderdi¤i
ikinci telgraf.
▲
