33
baflka iliflki kurar. “‹fl” yapmaya de-
vam ederek La Chronique de Paris
adl› bir gazeteyi sat›n al›r. Bu arada,
bir defa daha kendisini hasta ede-
cek kadar yo¤un bir biçimde yazma-
ya devam eder.
Vadideki Zambak
’›n
yay›mlanmas›ndan sonra bir kriz
geçirir. Bu karanl›k bir y›ld›r; ‹talya
yolculu¤u s›ras›nda hep “Dilecta”
(sevgili) diye and›¤› Madame
Berny’nin ölüm haberini al›r; La
Chronique de Paris iflas eder ve Bal-
zac ile yay›mc› Bulloz aras›nda cid-
di sorunlar ç›kar. 1836 sonunda
Yafll› K›z
’› (La Vieille Fille) La Pres-
se’te on iki fasikül hâlinde yay›mla-
tarak yeni bir gazetecilik ve edebi-
yat maceras›na at›l›r. Bu giriflim tef-
rika roman›n bafllang›c›n› olufltu-
rur. Balzac’›n bu alanlarda zaman›-
n›n herhangi bir yenili¤inin d›fl›nda
kalmas› mümkün de¤ildir; o ölene
kadar yazar, gazeteci ve bas›mc›
olarak kalmak istemifltir.
Yeni bir okur kitlesi edinmenin yeni
arac› olan tefrika roman›n do¤uflu,
Balzac’›n yaratt›¤› araca tam olarak
egemen olufluyla çak›fl›r: Balzac ro-
man›. Ayr›ca Balzac’›n son yazarl›k
dönemini bafllat›r ve en ünlü ro-
manlar›ndan birini besler:
Sönmüfl
Hayaller
. Bu eser, bas›n›n gücü ve
hesaba kat›lmas› gereken bir kamu-
oyunun rolü; edebiyat›n ticarilefl-
mesi, sanayileflmesi; fikirlerin mal
gibi piyasada dolaflmas›, düflünce
ticareti gibi yazar›n yaflad›¤› yeni
deneyimlere dayanmaktad›r.
Sön-
müfl Hayaller
’in yaz›lmas› ve ya-
y›mlanmas› yedi y›ldan uzun bir sü-
reye yay›l›r (1835-1843). Bu, Bal-
zac’›n yarat›c› faaliyetinde bir düflüfl
oldu¤unu göstermez; 1837’den
1850’de ölene kadar 23’ün üzerinde
roman yazar, tiyatroda flans›n› de-
ner. Bir defa daha “kendisine ait bir
gazete” ye sahip olma girifliminde
bulunur (üç say› ç›kan La Revue Pa-
risienne). Yaflam›n›n son dönemle-
rinde kaleme ald›¤› bu romanlar,
ölümünden sonra en büyük hayran-
l›¤› uyand›racak olan eserleridir:
César Birotteau, Bette Abla, Esrarl›
Bir Vaka, ‹ki Gelinin Hat›ralar›
(Me-
moires de Deux Jeunes Mariées,
1841) veya
Kibar Fahifleler
gibi. Bun-
lar ayn› zamanda romantik ça¤›n
gündüz ve geceden oluflan iki yü-
züyle gösterdi¤i ve art›k geceden
baflka bir fley olmayan bir dünyan›n
