72
L‹R‹K DRAM
1876’daki Bayreuth Festivali’nin
aç›l›fl›nda çok ciddi bir flekilde s›k›-
lan Çaykovski, Wagner’in müzi¤i-
nin ve operan›n yeni biçiminin din-
leyicilerin zevkine hiç de uygun ol-
mad›¤›na karar verdi. Musorg-
skiy’in anlat›ml› üslubuna da bir
yak›nl›k duyamad›. Boris Godu-
nov’daki yenilik ve güçlülük, ona
yabanc› ifadelerdi. Asl›nda besteci-
nin arad›¤› opera dilinde bir yenilik
yaratmak de¤il, konular›n seçimi
ve müzikal yaz›m›n›n lirizmiyle öz-
gün bir eser verebilmekti.
Çaykovski en tan›nm›fl iki operas›
olan
Yevgeni Onegin
ve
Maça K›z›
(Pikovaya Dama) adl› eserlerinde,
Rus edebiyat›n›n temel tafllar›ndan
olan Puflkin’in yaz›lar›ndan esin-
lendi. Aç›kça itiraf etti¤i üzere hay-
ran kald›¤› iki operay›, yani müzi-
kal söyleminin temelini oluflturan
Mozart’›n
Don Giovanni
’sini ve
muhteflem baflar›s›n› önceden ha-
ülkesinin ulusal kültürüne ait olu-
flunu kuvvetle vurgularken öte
yandan konservatuvarda Anton
Rubinstein’dan ö¤rendi¤i (ve mü-
zikal romantizmden türemifl olan)
armonilefltirme ve orkestraya
uyarlama tekniklerini kullan›yor-
du. Bu nedenle de onun tarz›, Rus
Beflleri’nin benimsedi¤i kat›l›k-
tan, sertlikten ve yeniliklerden
uzakt›. Ne var ki zaman zaman da
Küçük Rus
diye an›lan
‹kinci Sen-
fon
i’sinde veya
Sneguroçka
sahne
müzi¤inde oldu¤u gibi Rus halk
müzi¤inin temalar›n› kullan›yor-
du.
Çaykovski zaman zaman Rus Beflle-
ri’nin mensuplar›yla ifl birli¤i yap-
makla birlikte onlar›n amatör tav›r-
lar›na karfl› küçümseyici bir tutum
tak›nd›. Böylelikle toplulu¤un söz-
cüsü durumundaki Mili Balaki-
rev’in ö¤ütleri sayesinde önce
Man-
fred
’i, daha sonra da
Romeo ve Jül-
yet
’i besteledi. grubun ateflli bir ta-
raftar› olan müzik elefltirmeni Vla-
dimir Stassov’un telkin ve önerile-
rini izleyerek
F›rt›na
’y› yazd›. Befl
Rus müzisyeninin Slavsever hare-
ketlerine muhalefetle, kozmopolit
olmakla suçland›. Gerçekten de
Çaykovski, Rus Beflleri’nin alabildi-
¤ine yüceltip de¤erlendirdikleri eg-
zotizmi biraz feda ederek büyük ta-
rihî fresklerin yerine kendi içindeki
drama yönelmifl, böylelikle de Slav-
sever harekete karfl› Rus müzi¤inin
Bat›l› e¤ilimini temsil etmifltir.
