Ankara
Yakup Kadri Karaosmano¤lu’nun, Kur-
tulufl Savafl›’n› ve Cumhuriyet’in ilk y›l-
lar›n› anlatt›¤›, Türkiye’nin gelece¤i ve
rejimin elefltirisini yapt›¤› roman›
(1934). Yap›tta birbirini izleyen üç tari-
hî dönemin Ankaras› anlat›l›r. Zaman
kesiti olarak birinci bölümde Kurtulufl
Savafl› (1920-1923), ikinci bölümde
Cumhuriyet’in kurulufl y›llar› (1923-
1928), üçüncü bölümdeyse, Cumhuri-
yet’in yirminci y›l› seçilmifl olup, tarihî
sürecin üç ayr› aflamas›nda Ankara odak
al›narak Türkiye’deki toplumsal geliflim
yans›t›lmak istenmifltir. Yaln›z üçüncü
bölümde, ilk iki bölümün tersine, gözle-
nen gerçekli¤in de¤il, yazar›n düflledi¤i
gelece¤in Ankaras› betimlenir.
Roman›n› yazd›¤› y›llarda Kadro dergi-
sini ç›karan (1932) Yakup Kadri’nin,
Kadrocu bir görüflle ütopyay›, ulafl›lma-
s›n› istedi¤i ideal Ankara’y› anlatt›¤› ro-
man›n konusu flöyle: «Eserin birinci bö-
lümünde Millî Mücadele y›llar›n›n he-
yecanl›, ateflli, olaylara gebe Ankaras›n›
buluruz. ‹stanbul’dan gelen Selma Ha-
n›m, önceleri Millî Mücadele ruhunu
kavrayamaz, halk›n ilkel yaflamas›ndan
nefret eder, ama zamanla heyecanl› ha-
vaya kap›l›r. Bunda kocas› Nazif
Bey’in katk›s› vard›r. Ancak Nazif Bey,
Sakarya mücadelesinden ürkerek kaç-
man›n yollar›n› arar. Selma Han›m, An-
kara’da tan›d›¤› Binbafl› Hakk› Bey’le
birlikte mücadelesini sürdürür, yaral›la-
ra bakmak üzere hastanede çal›fl›r. Çok
geçmeden Sakarya k›y›lar›ndan ilk za-
fer haberleri gelir. ‹kinci bölüm, Cum-
huriyet y›llar›n›n Ankaras›d›r. Binbafl›
Hakk› Bey’le Selma Han›m evlenmifl-
ler, yeni ortam›n yaratt›¤› bir insan olan
Hakk› Bey, askerlikten ayr›larak bir flir-
ketin idare meclisine baflkan seçilmifltir.
Selma Han›m, lüksten, ihtiflamdan ku-
rulu bir hayat›n içine düflmüfltür, mut-
suzdur. Devrimler, özlemler, halk›n ge-
lece¤ine ait tasar›lar, arka arkaya iflâs
etmektedir. Bu kargaflada Cumhuriyet
ruhu, ilk ayd›n gençlerini yetifltirir. Ya-
zar Neflet Sabit bunlardan biridir. Selma
Han›m üçüncü evlili¤ini Neflet Sabit’le
yapar ve s›n›rs›z bir mutlulu¤a kavu-
flur.»
Kaynak : Behçet Necatigil, Edebiyat›-
m›zda Eserler Sözlü¤ü, ‹stanbul 1997,
s.31.
Ankara
Türkiye Cumhuriyeti’nin baflkenti.
1354’te Osmano¤lu Süleyman Pafla ta-
raf›ndan ele geçirildi. Ahilik örgütünün
merkezi hâline gelen kent, Anadolu’nun
Türkleflmesi ve Müslümanlaflmas›nda
önemli bir rol oynad›. Tarihin en büyük
meydan savafllar›ndan birisi 1402’de bu
yörede yap›ld›; kent ve yöresi Timur’un
86
Ankara
Ankara. Tablo: Saip Tuna
