187
mutanl›¤›n› yapt›. Osmanl› Meclis-i
Mebusan›’n›n son dönemi için 25 Aral›k
1919’da yap›lan seçimde Saruhan mil-
letvekili seçildi. Millî Mücadele’nin ön-
de gelen savunucular›ndan oldu. 16
Mart 1920’de Osmanl› Meclis-i Mebu-
san›’n›n ‹ngilizler taraf›ndan bas›lmas›
üzerine ‹stanbul’dan kaçarak Bursa’ya
geldi. TBMM’nin aç›l›fl›nda haz›r bu-
lunmak üzere Ankara’ya hareket edece-
¤i s›rada, Biga Ayaklanmas›’n›n eleba-
fl›s› Anzavur Kuvvetleri’nin Bursa’ya
do¤ru yürümeleri üzerine Mustafa Ke-
mal Pafla’dan ald›¤› talimatla, Bursa’da
kald›. 8 May›s 1920’de Ankara’ya gel-
di; Birinci TBMM’ye Saruhan milletve-
kili olarak takdim edildi. 1921’de ‹ktisat
bakan› oldu. 1922’ye kadar Hariciye
Vekilli¤ine vekâlet etti, daha sonra Mü-
badele, ‹mar ve ‹skân bakanl›¤› görevini
yürüttü. 1924’te ‹fl Bankas›’n› kurmakla
görevlendirildi. 1932’de yeniden iktisat
bakan› oldu. 1937’de ‹nönü’den baflba-
kanl›¤› devrald›ysa da Ocak 1939’da is-
tifa etti. 7 Ocak 1946’da Mehmed Fuad
Köprülü, Adnan Menderes ve Refik Ko-
raltan ile birlikte Demokrat Parti’yi
(DP) kurdu ve genel baflkanl›¤›na geti-
rildi. Demokrat Parti’nin seçimleri ka-
zanmas› üzerine 1950, 1954 ve 1957’de
üç kez cumhurbaflkan› seçildi. 27 May›s
1960’ta tutuklanarak Yass›ada’da yarg›-
land› ve idama mahkûm edildiyse de
yafll›l›¤› nedeniyle cezas› ömür boyu
hapse çevrildi. Bir süre Kayseri Ceza-
evi’nde yatt›. 7 Kas›m 1964’te rahats›z-
l›¤› nedeniyle serbest b›rak›ld›,
1969’dan sonra siyasî haklar› geri veril-
di.
Bafll›ca eserleri:
Atatürk’ten Hat›ra-
lar
(1955),
Atatürk’ün Metodolojisi ve
Günümüz
(1978),
Baflvekilim Adnan
Menderes
(1986),
Ben de Yazd›m
(8 cilt,
1965-1972).
Bayav, Mehmed Emin
1878 Tokat
26 Nisan 1955 Ankara
‹kinci TBMM Tokat milletvekili. Hu-
kuk Mektebi’ni bitirdikten sonra de¤iflik
illerde adlî görevlerde bulundu. 1916’da
adliye müfettifli oldu. 11 Aral›k 1922’de
Kastamonu ‹stinaf Mahkemesi Savc›l›-
¤›’na getirildi. ‹kinci TBMM’ye Tokat
milletvekili seçilerek 11 A¤ustos
1923’te Meclis’e kat›ld›. Milletvekilli¤i-
nin sona erince avukatl›k yapt›.
Bayaz›t, Mehmed Ât›f
1882 Rodos
17 Kas›m 1960 ‹stanbul
Birinci TBMM Bayaz›t milletvekilli.
Mülkiye ‹dadîsi ve Dârülfünun Riya-
ziye Bölümü’nü bitirdikten sonra
devletin de¤iflik kademelerinde me-
mur ve nahiye müdürü olarak çal›flt›.
1915’te Bilan, 1919’da Diyadin Kay-
makaml›¤›na atand›. Diyadin Kayma-
kaml›¤› s›ras›nda Birinci TBMM’ye
seçilerek Bayaz›t milletvekili olarak
15 May›s 1920’de Meclis’e kat›ld›.
22 Eylül 1922’de Pozant› ‹stiklâl
Mahkemesi üyeli¤ine seçildi. Millet-
vekilli¤inden sonra bir süre çeflitli il-
lerde idarî görevler ve ö¤retmenlik
yapt›.
Bayaz›t, fievket
1883 Do¤ubayaz›t
21 fiubat 1943 ‹stanbul
Birinci TBMM Bayaz›t milletvekilli.
‹lk ve ortaö¤renimini Do¤ubayaz›t’ta
tamamlad›ktan sonra 1902’de Liva
Tahrirat Kalemi’nde kâtip olarak dev-
let hizmetine girdi. Nahiye müdürlü-
¤ü yapt›. 1918’de Bayaz›t Sanca¤›
Tahrirat Müdürü oldu. Mütarekeden
sonra bu görevinden istifa ederek
Millî Mücadele’ye kat›ld›. Birinci
TBMM’ye Bayaz›t milletvekili seçi-
lerek 16 Ocak 1920’de Meclis’e kat›l-
d›. Meclis’te özellikle Türk-Kürt ayr›-
m›na karfl› ç›kt›; vatan›n bütünlü¤üyle
ilgili konuflmalarla dikkati çekti. Mil-
letvekilli¤inin sona ermesi üzerine ‹s-
tanbul’a yerleflti.
Baydar, Ahmed
1866 Yozgat
18 Aral›k 1940 Yozgat
Birinci TBMM Yozgat milletvekilli.
Çeflitli mahkemelerde farkl› kademeler-
de görev yapt›. 13 Mart 1914’te Yozgat
Belediye Baflkanl›¤›’na seçildi. Millî
Mücadele y›llar›nda Müdafaa-i Hukuk
Cemiyeti’nin kurulmas›na ve cepheye
gönderilmek üzere gönüllü asker topla-
maya çal›flt›. Birinci TBMM’ye Yozgat
milletvekili olarak seçildi ve 23 Nisan
1923’te Meclis’in aç›l›fl›nda haz›r bu-
lundu. Milletvekilli¤i sonras› Ankara ‹s-
kân Müdürlü¤ü’ne atand›. Daha sonra
kendi iste¤iyle Yozgat ‹skân Memurlu-
¤u’nda görevlendirildi.
Baydar, Ahmed
II.Meflrutiyet’in ilân›ndan sonra ‹ttihat ve Terakki F›rkas›’n›n Bursa ve ‹zmir sorumlu kâtip-
li¤ine getirilen Mahmud Celâl Bey (Bayar).
Mehmed Ât›f Bayaz›t
fievket Bayaz›t
Ahmed Baydar
