181
Baflkomutan Meydan Muharebesi
Ateflkes Teklifi
Efendiler, Baflkomutan Savafl›’n›n sonuna kadar her gün büyük baflar›larla geliflen ta-
arruzumuzu, resmî bildirilerde, pek önemsiz harekâttan ibaret gösteriyorduk. Maksa-
d›m›z, durumu mümkün oldu¤u kadar dünyadan gizlemekti. Çünkü, düflman ordusunu
tamamen yok edece¤imizden emindik. Bunu anlay›p, düflman ordusunu felâketten
kurtarmak isteyeceklerin yeni teflebbüslerine meydan vermemeyi uygun görmüfltük.
Gerçekten, bizim hareketimizi sezdikleri zaman ve taarruzumuzun arkas›ndan bize
baflvuranlar olmufltur. Örnek olarak, biz taarruza devam etti¤imiz s›rada, Bakanlar
Kurulu Baflkan› olan Rauf Bey’den, Ateflkes konusunda ‹stanbul’dan haber geldi¤ini
bildiren 4 Eylül 1922 tarihli bir telgraf alm›flt›m. Verdi¤im cevap aynen flöyledir :
Tel. Makama özel
5.9.1922
Bakanlar Kurulu Baflkanl›¤›
Yüksek Kat›na
Anadolu’daki Yunan ordusu kesin olarak yenilgiye u¤rat›lm›flt›r. Yunan
ordusunun art›k yeniden ciddî bir direniflte bulunmas›na ihtimal yok-
tur. Anadolu için herhangi bir görüflmeye gerek kalmam›flt›r. Ateflkes
ancak Trakya için sözkonusu olabilir. Bu bak›mdan
Eylülün onuna ka-
dar
do¤rudan do¤ruya Yunan Hükûmeti veyahut ‹ngiltere vas›tas›yla,
hükûmetimize resmen baflvurdu¤u takdirde, afla¤›daki flartlar ileri sü-
rülerek cevap verilmelidir. Bu tarihten, yani Eylülün onundan sonra ya-
p›lacak baflvurmaya verilecek cevap baflka türlü olabilir. Bu takdirde
durum bana ayr›ca bildirilmelidir :
1- Ateflkes Antlaflmas› tarihinden bafllayarak on befl gün içinde Trak-
ya, 1914 s›n›rlar›na kadar kay›ts›z flarts›z Türkiye Büyük Millet Mec-
lisi Hükûmeti’nin sivil memurlar›na ve askerî kuvvetlerine teslim
edilmifl bulunacakt›r.
2- Yunanistan’daki esirlerimiz on befl gün içinde ‹zmir, Band›rma ve
‹zmit limanlar›nda bize teslim edilecektir.
3- Yunan Hükûmeti, Yunan ordusunun üç buçuk y›ldan beri Anado-
lu’da yapt›¤› ve yapmakta oldu¤u tahribat› tamir etmeyi flimdiden
taahhüt edecektir.
Büyük Millet Meclisi Baflkan›
Baflkomutan
Mustafa Kemal
Ordular›m›z ‹zmir R›ht›m›nda ‹lk Verdi¤im Hedefe, Akdeniz’e Ulaflt›lar
Do¤rudan do¤ruya bana gönderilen bir telsiz telgrafta da, ‹zmir’deki ‹tilâf Devletleri
konsoloslar›na benimle görüflmelerde bulunma yetkisinin verildi¤i bildirilerek, onlar-
la hangi gün ve nerede buluflabilece¤im soruluyordu. Buna verdi¤im cevapta da, 9 Ey-
lül 1922’de Nif’te (Kemalpafla) görüflebilece¤imizi bildirmifltim. Gerçekten de, söz ver-
di¤im gün, ben Nif’te bulundum. Fakat görüflme isteyenler orada de¤ildi. Çünkü ordu-
lar›m›z, ‹zmir r›ht›m›nda ilk verdi¤im hedefe, Akdeniz’e ulaflm›fl bulunuyorlard›
Sayg›de¤er Efendiler, Afyonkarahisar-Dumlup›nar Meydan Muharebesi’ni ve ondan
sonra düflman ordusunu tamam›yla yok eden veya esir eden ve k›l›ç art›klar›n› Akde-
niz’e, Marmara’ya döken harekât›m›z› aç›klay›c› ve vas›fland›r›c› söz söylemeyi gerek-
siz sayar›m.
Her safhas›yla düflünülmüfl, haz›rlanm›fl, idare edilmifl ve zaferle sonuçland›r›lm›fl
olan bu harekât, Türk ordusunun, Türk subay ve komuta heyetinin yüksek kudret ve
kahramanl›¤›n› tarihe bir kere daha geçiren muazzam bir eserdir.
Bu eser, Türk milletinin hürriyet ve istiklâl düflüncesinin ölümsüz bir âbidesidir. Bu
eseri yaratan bir milletin evlâd›, bir ordunun baflkomutan› oldu¤umdan, mutluluk ve
bahtiyarl›¤›m sonsuzdur.
(………)
Nutuk : s.453.
“Ordular, ‹lk Hedefiniz Akdenizdir, ‹leri!” Tablo: Avni Arbafl
