Cumhurbaflkanl›¤› genel sekreterli¤i
(1927), Kâbil büyükelçili¤i (1928) gö-
revlerinde bulundu; Lozan Konferan-
s›’na dan›flman olarak kat›ld›.
Bu arada “Nu-
tuk”un ha-
z›rlanmas›n-
da
Ata-
türk’ün en bü-
yük yard›mc›-
lar› aras›nda yer
ald›. 1933’te Ma-
nisa milletvekili
olarak TBMM’ye
girdi ve ayn› y›l Ma-
arif Vekilli¤ine geti-
rildi. Bu görevdeyken
“üniversite reformu”nun gerçekleflmesi-
ni sa¤lad›. Maarif Vekilli¤inden ayr›l-
d›ktan (1934) sonra Ankara ve ‹stanbul
üniversitelerinde Türk ‹nk›lâp Tarihi,
Ankara Üniversitesi’nde Hint Tarihi
okuttu ve ikinci kez Cumhurbaflkanl›¤›
genel sekreterli¤ine getirildi (1938).
1942’de üniversiteden ayr›larak Cum-
huriyet Halk Partisi’nin (CHP) parti içi
muhalefet kanad›nda yer ald›. Hürsöz
(1945-1946) gazetesini ç›kard›. Daha
sonra Millet Partisi kurucular› aras›na
kat›ld› (1948) ve partinin genel baflkan-
l›¤›n› üstlendi. 1954’te CHP’den ayr›la-
rak Demokrat Parti’ye (DP) geçti ve ay-
n› y›l Manisa milletvekili seçildi. 27
May›s 1960’tan sonra Yass›ada’da yar-
g›land› ve “anayasay› ihlâl” suçundan 4
y›l 2 ay hapis cezas›na çarpt›r›ld› (1961).
Af Yasas›’yla serbest b›rak›ld›ktan
(1963) sonra bir daha siyasî yaflama
dönmedi.
Bafll›ca eserleri:
Türk ‹nk›lâ-
b› Tarihi
(1940-1967 10 Kitap),
Yeni
Türkiye Devletinin Haricî Siyaseti
(1942),
Hindistan Tarihi
(1946),
Ata-
türk, Hayat› ve Eseri
(1963),
XX.Yüzy›l-
da Türklü¤ün Tarih ve Acun Siyasas›
Üzerine Etkileri
(1974).
Bebe, Ali R›za
1881 Sinop
21 fiubat 1935 ‹stanbul
Birinci TBMM ‹stanbul milletvekili. ‹lk
ve ortaö¤renimini Sinop’ta tamamlad›k-
tan sonra 1899’da Harp Okulu’na girdi.
1901’de Piyade Te¤men rütbesiyle ‹kin-
ci Ordu emrine verildi. ‹talya ve Balkan
Savafl›’nda yararl›klar gösterdi. 16 Mart
1920’de ‹stanbul’un iflgalinden sonra
Ankara’ya geldi. 23 Nisan’da TBMM
Hükûmeti’nin kurulmas› üzerine binba-
fl› rütbesiyle ordu hizmetine al›nd›. Sa-
karya Savafl› s›ras›nda K›rflehir Menzil
Müfettifli olarak görev yapt›. 15 A¤ustos
1921’de Birinci TBMM’de bofl olan ‹s-
tanbul milletvekilli¤ine seçildi. Daha
sonraki iki dönemde ‹stanbul ve Cebeli-
bereket milletvekili olarak parlamento-
da görev yapt›. Millî Mücadele’deki hiz-
meti nedeniyle K›rm›z›-Yeflil fieritli ‹s-
tiklâl Madalyas› ald›.
Bedia Muvahhit
bk.
Muvahhit, Bedia
Bedir A¤a (Hac›)
1872 Kâhta/Ad›yaman
15 May›s 1928 Mersin
Birinci TBMM Malatya milletvekili.
Babas›, Rüflvan Aflireti reisidir. Millî
Mücadele’de bütün afliret kuvvetleriyle
birlikte Mustafa Kemal Pafla’n›n emrine
girdi. ‹flgal alt›ndaki Gaziantep’te Fran-
s›z kuvvetleriyle savafl›rken yaraland›.
Birinci TBMM seçimlerinde Malatya
milletvekili olarak Meclis’te yer ald›.
Cephedeki görevi dolay›s›yla Meclis ka-
rar›yla izinli say›larak kuvvetlerinin ba-
fl›na geçti. ‹kinci dönemde Malatya’dan
ve daha sonraki dönemde Kars’tan mil-
letvekili seçildi ve yaflam›n›n sonuna
dek parlamentoda bulundu. Mersin’de
geçirdi¤i kalp krizi sonucu öldü; ailesi
daha sonra “F›rat” soyad›n› ald›.
Behçet, Hulûsi
1889 ‹stanbul
8 Mart 1948 ‹stanbul
Atatürk döneminde, özellikle “flark ç›-
ban›” üzerinde yapt›¤› araflt›rmalarla ta-
n›nan ve 1947’de kendi ad›yla an›lan
“Behçet Hastal›¤›”n› bulan Türk bilim
adam›, hekim. Askerî T›bbiye’yi bitirdi
(1909). 1914’e kadar Gülhane T›p Aka-
demisi deri hastal›klar› servisinde asis-
tan olarak çal›flt›. I.Dünya Savafl› s›ra-
s›nda K›rklareli ve Edirne askerî hasta-
nelerinde görev yapt›. 1918’de Avru-
pa’ya giderek Budapeflte ve Berlin’de
çeflitli hastanelerde çal›flt›. 1919’da yur-
da döndükten sonra bir süre serbest he-
kimlik yapt›. Hasköy Zührevî Hastal›k-
lar Hastanesi Baflhekimli¤ine (1923), al-
t› ay kadar sonra da Gureba Hastanesi
deri hastal›klar› uzmanl›¤›na atand›. Bu
arada, özellikle “flark ç›ban›” üzerinde
çal›flmalar›yla tan›nd›. 1933 üniversite
reformu s›ras›nda ‹stanbul Üniversitesi
T›p Fakültesi Deri Hastal›klar› ve Fren-
gi Klini¤i profesörlü¤üne seçildi.
1939’da ordinaryüs oldu. T›p Fakülte-
si’ndeki görevi s›ras›nda on dört y›l
frengi ile savafl konular› üzerinde çal›flt›.
T›p alan›ndaki en önemli hizmeti, 25
y›ll›k bir çal›flma sonucu, daha önce çe-
flitli t›p bilginlerince farkl› iki hastal›k
olarak bilinen bir deri hastal›¤›n›n, ger-
çekte tek ve bafll›bafl›na bir hastal›k ol-
du¤unu ve bir virüsten ileri geldi¤ini
buldu. Bu bulufl, 1947’de Cenevre’de
toplanan Uluslararas› T›p Kongresince
onaylan›p bu hastal›¤a “Behçet Hastal›-
¤›” ad› verildi. Frengi ve deri hastal›kla-
r› konular›ndaki çal›flmalar› yan› s›ra
Behçet hastal›¤›n› buluflu nedeniyle
1975’te onun an›s›na TÜB‹TAK Hiz-
met Ödülü kondu.
Bafll›ca eserleri:
Irsî
ve Vilâdî Frengi Seririyat›
(1929),
Fren-
gi Dersleri
(1936),
Klinikte ve Pratikte
Frengi Teflhisi ve Benzeri Deri Hasta-
l›klar›
(1940).
Bekir Efendi
1867 Konya
6 Aral›k 1927 Ankara
Birinci TBMM Konya milletvekili. ‹lk
ve ortaö¤renimini Akflehir’de tamamla-
d›ktan sonra 1886’da ‹stanbul’a gelerek
medrese ö¤renimi gördü. II.Meflruti-
yet’in ilân›ndan sonra ‹ttihat ve Terakki
F›rkas›’na girdi. Osmanl› Meclis-i Me-
busan›’n›n son dönemine Konya’dan
milletvekili seçildi. Meclis’in feshinden
sonra Heyet-i Temsiliye’nin talimat›na
uyarak Ankara’ya geldi ve 14 A¤ustos
1920’de TBMM Genel Kurulu’na Kon-
ya milletvekili olarak takdim edildi ve
üçüncü dönem sonuna dek parlamento-
da yer ald›.
190
Bebe, Ali R›za
Ali R›za Bebe
Behçet Hulûsi
Bekir Efendi
Hac› Bedir A¤a
