199
Mustafa Kemal Pafla ve Bat› Cephesi
Komutan› ‹smet Pafla (‹nönü), ‹stanbul
Hükûmeti’ni ise Dahiliye Nâz›r› Ah-
med ‹zzet (Furgaç) Pafla ve Bahriye Nâ-
z›r› Salih Pafla temsil ettiler. Bilecik is-
tasyonu bekleme salonunda gerçekle-
flen görüflmede, Mustafa Kemal Pafla,
Ankara Hükûmeti’nin üstünde bir güç
tan›mad›¤›n› aç›klad›. Bunun üzerine
görüflmeler kimlik ve yetki söz konusu
olmadan yap›ld›. Görüflme sonras› ‹s-
tanbul’a dönmesine izin verilmeyen he-
yet Ankara’ya götürüldü (6 Aral›k
1920). Ahmed ‹zzet Pafla, Salih Pafla,
Hüseyin Kaz›m Bey, Cevat Bey ve Ho-
ca Fehmi Efendi, Ankara’da bir ay ko-
nuk edildiler ve Mart 1921’e dek Anka-
ra’da kalan heyet üyeleri ‹stanbul’a
dönmek isteyince, kendilerinden, An-
kara Hükûmeti’ne karfl› herhangi bir gi-
riflimde bulunmayacaklar›na ve ‹stan-
bul Hükûmeti’nde yeniden görev alma-
yacaklar›na iliflkin söz al›nd›ktan sonra
‹stanbul’a dönmelerine izin verildi.
Bilecik Görüflmesi
19. yüzy›l sonlar›nda Bilecik’ten bir görünüm.
(.........)
Efendiler, Tevfik Pafla, Ahmet ‹zzet Pafla, Salih Pafla, zaman›n büyük
adamlar› gibi tan›nm›fllard›. Millet bunlar› ak›ll›, tedbirli ve uzak gö-
rüfllü olarak biliyordu. Bu sebeple Damat Ferit Pafla çekilip yerine,
ileri gelenleri bu flah›slar olan bir kabine ifl bafl›na gelince, herkeste
türlü türlü ümitler uyand›. Tevfik Pafla Kabinesi ilk anda Ankara ile
temas ve iliflki kurmak isteyince, kamuoyunda iyi niyetine inanma-
mak için bir sebep görülemedi. Herkes Tevfik Pafla Kabinesi’nin ikti-
dara gelmesini hay›rl› sayd›. Bu kabinenin memleket ve milletin yük-
sek ç›karlar›n› gözetecek çare ve yollar› bulmadan iktidara gelmifl
oldu¤unu kabul etmek ve ettirmek gerçekten güçtü. Kald› ki, kendi-
leri de ‹stanbul çevrelerinde ve bas›nda kulland›klar› dille, kamuoyu-
nu do¤rulayacak bir tav›r tak›nm›fl bulunuyorlard›.
Bilecik Görüflmesi Kararlaflt›r›l›yor
Biz, gerçek durumun, herkesin sand›¤› ve düflündü¤ü gibi olmad›¤›-
na tamamen inanm›fl bulunuyorduk. Ancak, ‹stanbul’un kurtulufl ça-
resi olarak ileri sürdü¤ü uzlaflma ve görüflme tekliflerini, kamuoyu-
nu inand›rmaya yarayacak flartlar› haz›rlamadan reddetmeyi uygun
bulmad›k. Onun için, özellikle ‹zzet ve Salih Pafla’lar›n da içinde bu-
lunaca¤› bir heyetle Bilecik’te görüflmeyi uygun bulduk. Bu zatlarla
görüfltükten sonra, halk›n bütün inan›fl ve görüfllerindeki yanl›fll›¤›n
anlafl›laca¤›na flüphem yoktu. Bir de, her ne olursa olsun, kamuoyun-
ca yukar›da iflaret etti¤im vas›flar› ile tan›nm›fl olan bu zatlar›n, ‹s-
tanbul’da hükûmet kurmalar›n›n millî gaye için ne kadar zararl› oldu-
¤u meydandayd›. Bu bak›mdan, görüflmeden sonra da, kendilerinin
‹stanbul’a dönmelerine müsaade etmeme gere¤i bence normaldi. ‹fl-
te bu düflüncelerledir ki, ‹zzet Pafla heyetiyle Bilecik’te görüflme ka-
rarlaflt›r›ld›. Görüflme 2 Aral›k’ta de¤il, 5 Aral›k’ta oldu.
(.........)
Bilecik Görüflmesi
Sayg›de¤er Efendiler, müsaadenizle bu hikâyeyi flimdilik burada b›-
rakaca¤›m. Ayn› günde, yani 5 Aral›k 1920’de Bilecik istasyonunda
bekleyen Ahmet ‹zzet Pafla heyetine temas edece¤im: Hat›r›n›zdad›r
ki, ‹zzet Pafla’n›n istek ve teklifi üzerine, kendileriyle Bilecik’te görü-
flülmesine karar verilmiflti. Heyet, ay›n dördünden beri beni Bilecik
istasyonunda bekliyordu. Bu heyet, ‹zzet ve Salih Pafla’larla elçiler-
den Cevat, Ziraat Nâz›r› Hüseyin Kâz›m, Hukuk Müflaviri Münir
Bey’lerden ve Hoca Fatih Efendi’den kurulmufltu. Bilecik istasyon bi-
nas›n›n bir odas›nda birlefltik. ‹smet Pafla da beraberdi. Görüflme
flöyle geçti: Ben, ilk söz olarak, “Türkiye Büyük Millet Meclisi ve Hü-
kûmeti Baflkan›” diye kendimi tan›tt›ktan sonra: “Kimlerle müflerref
oluyorum” sorusunu yönelttim. Salih Pafla, benim maksad›m› kavra-
yamad›¤› için, kendisinin Bahriye ve ‹zzet Pafla’n›n da Dahiliye Naz›-
r› oldu¤unu söylemeye çal›fl›rken, ben derhal, ‹stanbul’da bir hükû-
▲
B‹LEC‹K GÖRÜfiMES‹
ATATÜRK’ÜN
ANLATIMIYLA
NUTUK’TA
