bir S›rp milisi taraf›ndan öldürülmesi
olay›na Avusturya-Macaristan ‹mpara-
torlu¤u’nun tepkisi gayet sert oldu ve
S›rbistan’a a¤›r bir ders vermek için sa-
vafl› göze ald›. Ancak Rusya’n›n, ç›ka-
cak bir savaflta S›rbistan’›n yan›nda yer
alaca¤›n› bildi¤inden, Almanya’n›n bu
konudaki görüflünü ö¤renmek istedi. Al-
manya, bu konuda Avusturya-Macaris-
tan’› kesin olarak destekleyece¤ini bil-
dirdi. Almanya, bu karar› verirken,
Uzak Do¤u’da a¤›r bir yenilgiye u¤ra-
yan Rusya’n›n, durumunu henüz düzel-
temedi¤ini ve bir savafl› göze alamaya-
ca¤›n› hesaplam›flt›. Almanya’n›n deste-
¤ini sa¤layan Avusturya-Macaristan’›n,
S›rbistan’a bir ültimatom vermesi ve
S›rbistan’›n, ültimatomdaki isteklerin
birço¤unu reddetmesi üzerine, Avustur-
ya-Macaristan ‹mparatorlu¤u, 28 Tem-
muz 1914’te S›rbistan’a savafl açt› ve
birkaç gün içinde her iki taraf devletleri
birbirlerine savafl ilân ettiler. ‹talya he-
men savafla girmedi. Önce Fransa’y› sa-
vafl d›fl› b›rakmak isteyen Almanya, ilk
olarak Belçika ve Fransa’ya sald›rd›; an-
cak, Fransa ile yapt›¤› Marn Savafl›’n›
kaybedince geri çekilmek zorunda kald›
ve daha sonra Rusya’ya sald›rd›. ‹lk an-
da baz› baflar›lar elde ettiyse de, müttefi-
ki olan Avusturya-Macaristan yenilgiye
u¤rad›¤›ndan Galiçya’y› kaybetti. 29
Ekim 1914’te Osmanl› Devleti, Alman-
ya’n›n yan›nda savafla girdi. Bunu taki-
ben ‹ttifak Devletleri, Balkanlar’da bü-
yük baflar›lar kazanarak, Romanya ve
S›rbistan’› iflgal ettiler. Osmanl› Devle-
ti’nin savafla girmesi, savafl›n gidiflini ol-
dukça etkiledi ve yeni cepheler aç›ld›
(Kafkasya-Süveyfl Kanal› gibi). Buna
karfl›l›k ‹tilâf Devletleri de yeni cepheler
açt›lar (Çanakkale-Irak cepheleri gibi).
Bafllang›çta savafla girmeyen ‹talya, sa-
vafl›n sonunda kendisine Bat› ve Güney
Anadolu’nun verilece¤i vaadi üzerine,
‹tilâf Devletleri yan›nda savafla girdiyse
de hiçbir baflar› gösteremedi. Bu arada
Almanya, ‹ngiltere’ye karfl› uygulad›¤›
“Deniz Abluka Harekât›”yla ‹ngilte-
re’ye gidip gelen her gemiyi bat›rmaya
bafllad›. ‹lk defa bu savaflta denizalt›lar
önem kazand›. Alman denizalt›lar›n›n
askerî araç tafl›yan gemiler yan› s›ra yol-
cu gemilerine de sald›rmas›, baflta ABD
olmak üzere birçok ülkenin tepkisini
çekti ve her geçen gün yeni bir ülke, Al-
manya’ya karfl›, ‹ngiltere’nin yan›nda
savafla girmeye bafllad›. Osmanl› Devle-
ti, Balkan Savafl›’ndaki yenilginin etki-
siyle ordu ve donanman›n ›slah›na giri-
flirken, bir yandan da Avrupa’da, baz› it-
tifak giriflimlerinde bulundu. ‹lk olarak,
geleneksel dostu ‹ngiltere’ye teklifte bu-
lunduysa da bu öneri kabul görmedi.
‹kinci ittifak teklifi Fransa’ya yap›ld›.
Bahriye Nâz›r› Cemal Pafla, Temmuz
1914’te Fransa’y› ziyareti s›ras›nda, Os-
manl› Devleti ile Fransa aras›nda bir it-
tifak› gerçeklefltirmek istediyse de Fran-
sa, Rusya raz› olmad›kça bu ittifak›n
gerçekleflemeyece¤ini belirterek reddet-
ti. ‹ttifak giriflimlerinin baflar›s›zl›kla so-
nuçlanmas›, Osmanl› Devleti’ni Alman-
ya’ya yaklaflt›rd›. Almanya ile ittifak ya-
p›lmas›na taraftar olanlar›n bafl›nda Sad-
razam Said Halim Pafla, Harbiye Nâz›r›
Enver Pafla, Dahiliye Nâz›r› Talât Bey
ve Osmanl› Meclis-i Mebusan› Baflkan›
Halil Bey geliyordu. Üçlü ‹ttifak Dev-
letleri’ne kat›lma teklifi ilk önce Avus-
turya-Macaristan ‹mparatorlu¤u’ndan
geldi. Bu teklif üzerine Osmanl› Devle-
ti, 22 Temmuz 1914’te Almanya’ya
baflvurdu ve yap›lan görüflmeler sonras›
2 A¤ustos 1914’te Türk-Alman ittifak›
imzaland›. ‹ttifaka göre:
204
Birinci Dünya Savafl›
I.Dünya Savafl›’n›n sembol z›rhl›s› Yavuz’un geçifli s›ras›nda sahilde toplanan kalabal›k.
I.Dünya Savafl›’n›n bafllamas› üzerine Padiflah Mehmed Reflad’›n 2 A¤ustos 1914’te k›smî
seferberlik ilân edifliyle ilgili demecine yer veren “‹kdam” gazetesi (3 A¤ustos 1914).
I.Dünya Savafl› y›llar›nda ‹llustrirte Zeitung adl› Alman dergisinin, Türkiye’deki cihat ilân›y-
la ilgili olarak yay›mlad›¤› özel say›s›n›n kapa¤›.
