192
GÜMÜŞHANE, Doğu Karadeniz bölümünün
iç kesiminde il. Kuzeyde Trabzon, doğuda
Bayburt, güneyde Erzincan, batı ve kuzeyba-
tıda Giresun illeriyle sınırlanır. Yüzey Biçim-
leri: Karadeniz kıyı dağlarıyla bunların iç
sıraları ilin yüzey biçimini belirler. Karadeniz
kıyı dağlarının Gümüşhane il sınırları içinde
kalan kesimine Gümüşhane Dağları (Balaban
Dağı, 2.219 metre; Gökçe Dağı ya da Hurlar
Dağı, Betni Tepesi, 2.437 metre; Alitaş Te-
pesi, 2.572 metre), batıda Giresun Dağlarına
bağlanır ve batı ucunda 3.000 metreyi geçer.
Doğusundaki Trabzon Dağları’ndan ise Harşit
Çayı Vadisi’yle ayrılır. Karadeniz Dağlarının
iç sıralarında bulunan Kop (2.918 metre) ve
Çimen (Büyük Taş Tepesi, 2.749 metre) dağ-
ları il topraklarında yer alır. Bayburt’un ku-
zeydoğusundaki Hart Ovası, ilin en önemli
düzlüğüdür. Gümüşhane Dağları ile Zigana
Dağları arasında Harşit Çayı Vadisi uzanır.
İklim ve Bitki Örtüsü: İlin çeşitli bölümlerinde
önemli iklim farklılığı görülür. Örneğin, Har-
şit Vadisi’nin aşağı kesiminde kışlar ılık geç-
tiği hâlde; ilin diğer yerlerinde oldukça sert
ve karlı, yazlar ılık ve serin geçer. İlin güne-
yinde Kelkit Vadisi’nde yaz mevsimi, Harşit
Vadisi’ne göre daha sıcaktır. Dağlar bol ya-
ğışlı olduğu halde, Harşit Vadisi’nin dağlarla
kuşatılmış çukurunda yıllık yağış tutarı son
derece düşüktür (Torul’da 283 mm); aynı va-
dinin ağzında Tirebolu’da ise 1.777 mm’ye
çıkar. Diğer ilçe merkezlerinde yağışlar azdır:
Kelkit 382 mm, Bayburt 438 mm, Şiran 583
mm. En yağışlı mevsim ilkbahardır. Eskiden
ilin doğal bitkisi olan ormanlar, yüzyıllar bo-
yunca büyük ölçüde tahrip edilmiştir. Başlıca
orman kalıntıları Torul ilçesinin Zigana Dağ-
ları kesiminde oldukça yoğun, diğer kesim-
lerde çok dağınıktır; iç sıralar genellikle
çıplaktır. Hart Ovası gibi düzlükler ise otsu
bitkilerle kaplı bozkır görünümündedir. Harşit
Vadisi’nin iki yanında yer alan dağlar orman-
larla örtülüdür. Alçak kesimlerdeki meşe ve
kayınlar, yüksek kesimde yerlerini köknar ve
ladinlere bırakır. Daha yükseklerde soğuğa
dayanıklı sarıçamlar bulunur. İlin diğer ke-
simlerindeki ormanlar büyük ölçüde tahrip
edilmiştir; Gümüşhane Dağlarında yer yer
meşe ve köknara rastlanır. Ekonomi: Gümüş-
hane’de doğal kaynaklar kıt, doğa şartları el-
verişsiz, ulaşım güçtür. Temel geçim kaynağı
olan tarım gelişmemiştir, ancak dar vadi ta-
banlarında yapılır. Harşit Vadisi’nde meyve
bahçeleri bulunur. Kelkit ve Şiran yörelerinde
tarla ürünleri yetiştirilir. Ekim alanlarının sı-
nırlı, iklimin sert oluşu ve zayıf pazar ilişkileri
verimin artmasını engeller. İlin topraklarının
üçte birini kaplayan ormanlardan odun ve
tomruk elde edilir. İl topraklarında bakır-kur-
şun-çinko, bakır-pirit, barit, dolomit, kireç-
taşı ve linyit yatakları vardır. Gümüşhane il
merkezinde kireç, un ve konsantre meyve
suyu fabrikaları yer alır. Bayburt ve Tunce-
li’den sonra Türkiye’nin en az nüfuslu üçüncü
Gümüşhane
Yüz ölçümü
:6.125 km
2
Nüfusu
:131.367 (2008)
İlçe sayısı
:6
İl trafik kodu
:29
GÜMÜŞHANE
Gümüşhane'den bir görünüm
