a, A
Türk abecesinin ilk harfi; ses bilimi
bak›m›ndan kal›n, düz-genifl ünlü.
a
ünl.
1.
fiaflk›nl›k, öfke, sevinme, üzülme
gibi duygular› belirtmek için tümcenin
bafl›nda ya da sonunda kullan›l›r:
A, ben
seni unutmufltum!
2.
Seslenmeden ön-
ce kullan›ld›¤›nda o sözün anlam›n›
güçlendirir:
Ben sana söylemifltim a o¤-
lum!
aba
a. Ar.
1.
Yünden yap›lan kal›n ve kaba
kumafl.
2.
Bu kumafltan yap›lm›fl yaka-
s›z ve uzun üstlük:
Abas›n› ç›kar›p yere
att›.
3.
ön a.
Bu kumafltan yap›lm›fl
olan:
aba terlik.
abajur
a. Fr.
1.
Gözü kamaflt›rmas›n› önle-
mek için ›fl›¤›n bir yerde toplanmas›n›
sa¤layan siperlik.
2.
Genellikle üstüne
siperlik geçirilmifl masa lambas› ya da
ayakl› lamba:
Abajuru aç›k b›rak›p uyu-
yakalm›flt›.
abaküs
a. Fr.
Say› boncu¤u.
abandone
a. Fr. sp.
Dövüflemeyecek duru-
ma düflen boksörün karfl›laflmadan çe-
kilmesi.
abandone olmak 1)
sp.
boks
karfl›laflmas›nda karfl›laflmay› tamamla-
yamayacak duruma düflmek;
2)
mec.
bir olay karfl›s›nda bir fley yapamamak,
çaresiz kalmak.
abanmak
(-e)
1.
Bir fleyin, bir kimsenin
üzerine a¤›rl›¤›n› vererek kapanmak.
2.
Bir yere ya da bir kimseye yaslanmak:
Duvara abanarak yerden zorla kalkt›.
3.
Bir fleyin ya da bir kimsenin üzerine
çökmek, yüklenmek.
abanoz
a. Far.
Abanozgillerin mobilya ve
süs eflyas› yap›m›nda kullan›lan siyah
renkli, a¤›r ve sert tahtas›.
abart›
a.
Abartma, mübala¤a.
abartma
a.
Bir fleyi oldu¤undan büyük ya
da çok gösterme, abart›, mübala¤a.
abartmak
(-i)
Bir fleyi oldu¤undan büyük
ya da çok göstermek, mübala¤a etmek:
Abart›yorsun, bu yol o kadar uzun sür-
mez.
Abaza
öz. a.
Kuzeybat› Kafkasya’da yafla-
yan bir halk, bu halktan olan kimse.
abdal
a. Ar.
Eskiden kimi gezgin dervifllere
verilen ad:
“Abdal›n dostlu¤u köy görü-
nünceye kadar.”
-Atasözü.
abdest
a. Far.
1.
Müslümanlar›n ibadetten
önce a¤›z, burun, yüz, el, kol, ayak y›ka-
ma; kula¤› temizleme; bafla ve enseye
›slak el gezdirme biçiminde yapt›klar›
temizlenme.
2.
‹drar yapma ya da d›flk›
boflaltma.
abdest almak
abdest yoluyla
temizlenmek, ar›nmak:
Abdest al›p na-
maz k›lacakt›.
abdest bozmak
tuvalete
gitmek.
abdesthane
a. (abdestha:ne) Far.
Tuvalet,
ayakyolu, yüznumara, hela.
abece
a.
Alfabe.
abecesel
ön a.
Alfabetik.
ab›hayat
a. (a:b›hayat) Far.
Çeflitli efsane-
lere göre içen kimseye ölümsüzlük ve
gençlik kazand›ran su, bengi su.
abide
a. (a:bide) Ar.
An›t.
abideleflmek
(nsz.)
An›tlaflmak.
abis
a. Fr. co¤.
Okyanuslar›n çok derin ye-
ri.
abla
a. (ab’la)
1.
Yaflça büyük olan k›z kar-
13
A
Emel-Zuhal Sözlük-Harfler 21/07/2010 20:58 Page 13
