rallar›na ve göreneklerine ayk›r› biçim-
de ç›plak:
Aç›k saç›k bir elbise giymiflti.
aç›k seçik
ön a.
ve
be.
Bir aç›klama gerek-
tirmeyecek denli çok belirgin, çok net,
çok aç›k:
Konuyu aç›k seçik anlatt›.
aç›k sözlü
ön a.
Duygular›n›, düflünceleri-
ni, gerçekleri saklamadan söyleyen; sö-
zünü esirgemeyen.
aç›ktan
be.
1.
Bir fleyin, bir yerin uza¤›n-
dan:
Gemi aç›ktan geçiyor.
2.
S›ra ve
öncelik gözetmeksizin, d›flar›dan:
Kuy-
ru¤a aç›ktan girmeye çal›fl›yordu.
3.
Hak edilmeden, emek harcamadan:
Aç›ktan para verip iflini sonuçland›rm›fl.
aç›k tohumlular
ç. a. bitb.
Tohumlar› aç›k
pulcuklar üzerinde ç›plak olarak bulu-
nan ve genellikle a¤aç biçiminde olan
bitkileri kapsayan, bitkiler dünyas›n›n
bir alt flubesi.
aç›k yürekli
ön a.
ve
a.
‹çinde kötülük tafl›-
madan düflündü¤ünü aç›kl›kla söyle-
yen
: Arkadafl›m aç›k yürekli bir insand›.
aç›k yüreklilik, -¤i
a.
Aç›k yürekli olma
özelli¤i
: Aç›k yüreklilikle yan›t vermiflti.
aç›l›m
a.
Aç›lmak eylemi, aç›lma.
aç›lmak
(nsz.)
1.
Açmak eylemine konu
olmak:
Mahallemizde spor salonu aç›l-
d›.
2.
Kendini daha iyi hissetmek; ferah-
lamak; rahats›zl›ktan, keyifsizlikten kur-
tulmak:
Biraz aç›k havada dolafl, aç›l›r-
s›n.
3.
(-e)
Sorunlar›n›, s›rlar›n› birine
söylemek:
Annesine aç›larak do¤ru bir
davran›flta bulunmufltu.
4.
(renk için)
Koyulu¤u azalmak.
5.
K›y›dan uzaklafl-
mak:
Bal›kç› tekneleri grup hâlinde aç›l-
d›.
6.
Çekingenli¤i, tutuklu¤u kalma-
mak:
‹lk geldi¤inde çok çekingendi,
ama flimdi aç›ld›.
7.
(kurulufllar için)
Belirli bir aradan sonra yeniden ya da ilk
kez bafllamak:
Okulumuz eylül ay›nda
aç›l›r.
8.
Hesab› denk getirememek:
Bu
ay çok aç›ld›k.
9.
(giyecekler için) Bol-
laflmak, genifllemek:
Ayakkab›m birkaç
giyiflten sonra aç›ld›.
10.
(-e)
Bir yerle
ba¤lant›l› olmak, geçit vermek:
Bu kap›
balkona aç›l›r.
11.
(hava, sis, duman
için) Da¤›lmak, yo¤unlu¤u azalmak:
Sis
aç›l›yor.
12.
‹fllek duruma gelmek, gere-
ken güce eriflmek:
Otomobilin motoru
daha aç›lmad›.
aç›nd›rmak
(-i)
1.
Aç›nmas›n› sa¤lamak.
2.
mat.
Geometrik bir cismin tüm yü-
zeylerini açarak bir düzlem üstünde
göstermek.
aç›n›m
a.
1.
Aç›nmak eylemi.
2.
mat.
Ge-
ometrik bir cismin tüm yüzeylerinin aç›-
larak bir düzlem üstünde gösterilmesiy-
le ilgili teknik çizim.
aç›nmak
(nsz.)
Geliflmek.
aç›ortay
a. mat.
Bir aç›n›n tepe noktas›n-
dan geçerek aç›y› eflit iki aç›ya bölen
do¤ru.
aç›ölçer
a.
‹letki.
aç›sal
ön a.
Aç› ile ilgili.
aç›fl
a.
1.
Açmak eylemi ya da biçimi.
2.
Bir etkinli¤i ya da bir kuruluflu iflletme-
ye bafllatma.
aç›fl konuflmas›
a.
Bir etkinli¤i, bir toplan-
t›y› bafllatmak için yap›lan ilk konuflma.
açk›
a.
1.
Bir cismin yüzeyini düzlefltirip
parlatma.
2.
Anahtar, herhangi bir açma
arac›.
3.
Demircilikte kullan›lan bir araç.
açk›lamak
(-i)
Bir yüzeyi düz, kaygan ve
parlak bir duruma getirmek.
açl›k, -¤›
a.
1.
Güçlü bir biçimde hissedi-
len yeme gereksinimi
: Açl›ktan bay›la-
cak gibiyim.
2.
‹nsanlar›n sa¤l›¤›n› ya
da yaflam›n› tehlikeye sokan yetersiz
beslenme durumu, k›tl›k:
Afrika’daki aç-
l›k sorunu devam ediyor.
3.
Yoksulluk.
4.
Bir fleye çok güçlü gereksinim duy-
ma
: Gerçek bir dostu yoktu, bu konuda
açl›k içindeydi.
açl›k çekmek
yoksulluk
içinde yaflamak:
Y›llard›r açl›k çekiyor-
lard›.
açl›k grevi
a.
Bir haks›zl›¤a karfl› ç›kmak
amac›yla bir kimsenin aç kalarak gös-
terdi¤i tepki.
açma
a.
1.
Açmak eylemi.
2.
Mayal› ve
ya¤l› hamurdan yap›lan bir çeflit çörek.
aç›k seçik
açma
18
Emel-Zuhal Sözlük-Harfler 21/07/2010 20:58 Page 18
