117
kapat›lmas› üzerine siyaseti b›rakt› ve
Mustafa Kemal’in siyasî ve sosyal yafla-
m›na kar›flmaks›z›n Caml› Köflk’te ya-
flant›s›n› sürdürdü. 1935’te milletvekili
Mecdi Boysan ile evlendi. Eflinin ve
a¤abeyi Mustafa Kemal’in ölümünden
sonra sade ve münzevî bir hayat yaflad›.
Oturmakta oldu¤u Caml› Köflk kamu-
laflt›r›larak kendisinden devral›nd› ve
yabanc› konuklar›n hizmetine ayr›ld›.
Mustafa Kemal Atatürk’le ilgili an›lar›
Yeni ‹stanbul gazetesinde “Büyük Kar-
deflim Atatürk” (1952) ve fiemsi Belli
taraf›ndan “A¤abeyim Mustafa Kemal”
(1959) adlar›yla yay›mland›.
Ata›fl›k, Ali R›za
1865 Antalya
29 A¤ustos 1942 Mut/Mersin
Birinci TBMM Silifke (‹çel) milletveki-
li. ‹lk ve ortaö¤renimini Mut Rüfltiye-
si’nde tamamlad›ktan sonra Konya
Medresesi’nde ö¤renim gördü. Mut Ka-
d› Nâibli¤i ve Mahkeme Baflkâtipli¤i
yapt›. Hassa Kad›l›¤› ve Mut Belediye
Baflkanl›¤› görevlerinde bulundu. Ada-
na ‹l Genel Meclisi üyesiyken son Os-
manl› Meclis-i Mebusan›’na Silifke
(‹çel) milletvekili seçildi. ‹stanbul’un ifl-
gali ve Osmanl› Meclis-i Mebusan›’n›n
da¤›t›lmas›ndan sonra Ankara’ya geldi.
Birinci TBMM’ye ‹çel milletvekili ola-
rak kat›ld› (24 Temmuz 1920). Meclis
‹ktisat Komisyonu’nda görev ald›. 31
Ocak 1920’de atand›¤› Konya ‹stiklâl
Mahkemesi üyeli¤i görevine 20 Tem-
muz 1922’de son verildi ve ayn› y›l mil-
letvekilli¤inin sona ermesi üzerine
memleketine geri döndü. Ölümüne ka-
dar Cumhuriyet Halk Partisi ilçe baflka-
n› olarak siyasî yaflam›n› sürdürdü.
Atak, Zeynelâbidin (Abidin)
1879 Kosova/Yugoslavya
23 May›s 1939 ‹stanbul
Birinci TBMM Lâzistan (Rize) millet-
vekili, askerî tabip. ‹lk ve ortaö¤renimi-
ni tamamlad›ktan sonra ‹stanbul’a geldi.
1904’te girdi¤i Askerî T›bbiye Mekte-
bi’nden tabip yüzbafl› rütbesiyle mezun
oldu (1910). Çeflitli askerî birliklerde
görev yapt›.
Balkan Savafl›’na kat›ld›. Aral›k
1913’te özel görevle Harbiye Nezareti
emriyle ‹talya ve Arnavutluk’a gönde-
rildi. Mart 1914’te Teflkilât-› Mahsu-
sa’ya al›nd› ve ‹ran’a gitti. Dilman, Ru-
miye, Havulak ve Meraga savafllar›na
kat›ld›. Dönüflünde Mufl Askerî Hasta-
nesi’ne atand›. Mufl’un Rus iflgaline u¤-
ramas› üzerine hastane personeliyle bir-
likte önce Elâz›¤’a, daha sonra Erzu-
rum’a atand›. 1918’de 3.Kafkas Tüme-
ni emrine verildi. Do¤u Harekât›’na ka-
t›ld›. Birinci TBMM’ye Lâzistan millet-
vekili olarak kat›ld›. Bolu ve çevresinde
ç›kan ayaklanmalar›n bast›r›lmas›nda
görev ald› ve geçici olarak Düzce kay-
makaml›¤›na getirildi. Bat› ve Güney
cephelerinde sa¤l›k müfettifli olarak gö-
rev yapt›. Milletvekilli¤i sona erince çe-
flitli askerî hastanelerde görev yapt›.
1932’de sa¤l›k durumu nedeniyle
emekliye ayr›ld›.
Ataker, Hasan Nizamettin
1882 Yanya
12 Nisan 1962 ‹stanbul
Kurtulufl Savafl› y›llar›nda Kuvâ-yi Mil-
liye’yi destekleyen Osmanl› devlet ada-
m›. Mülkiye (1906) ve Hukuk (1910)
mekteplerini bitirdikten sonra çeflitli
yerlerde nahiye müdürlü¤ü ve kayma-
kaml›k yapt›. Giresun kaymakam›yken
Kuvâ-yi Milliye’yi destekledi¤i gerek-
çesiyle ‹stanbul Hükûmeti taraf›ndan
görevden al›nd› (1919). Mustafa Ke-
mal’in iste¤i üzerine Erzurum’a gidip
Heyet-i Temsiliye’de görev ald›. Cum-
huriyet’in ilân›ndan sonra 1923-1948
aras› çeflitli illerde valilik yapt› ve Di-
yarbak›r valili¤inden emekli oldu.
Atalay, Besim (Ahmed)
1882 Uflak
6 Kas›m 1965 Ankara
Birinci TBMM Kütahya milletvekili,
dilbilimci ve yazar. Uflak ve fiehzadeba-
fl› medreselerinde ö¤renim gördü. ‹stan-
bul’da Dârülmuallimin’i bitirerek ö¤ret-
men oldu (1909). Çeflitli illerde ö¤ret-
menlik ve millî e¤itim müdürlü¤ü yapt›
(1910-1919). Kurtulufl Savafl› bafllar›n-
da Silifke’de Müdafaa-i Hukuk Cemi-
yeti’ni kurdu. Memleketi Uflak’a gide-
rek Kurtulufl Savafl›’n› destekleyen ey-
lemlere kat›ld›. Birinci TBMM’ye Kü-
tahya milletvekili olarak seçildi; üç dö-
nem Aksaray, üç dönem de Kütahya
milletvekili olarak parlamentoda yer al-
d›. Türk Dil Kurumu’nda uzun y›llar yö-
netici olarak çal›flt› (1932-1949). Türk
dili üzerindeki çal›flma ve araflt›rmala-
Atalay, Besim (Ahmed)
Ali R›za Ata›fl›k
Zeynelâbidin Atak
Besim Atalay
16 Temmuz 1927 tarihli L’illustration dergisinin kapa¤›nda, Atatürk’ün, k›z kardefli Makbule
Atadan taraf›ndan Dolmabahçe Saray›’nda karfl›lan›fl›yla ilgili bir foto¤raf; Atatürk’ün
hemen arkas›nda TBMM Baflkan› Kâz›m Özalp.
