revdeyken Millî E¤itim Bakanl›¤›
(1935-1938) ve Millî Savunma Bakanl›-
¤› (1940-1941) yapt›. Berlin büyükelçi-
li¤ine atand› (1942-1944). Bakanl›¤› dö-
neminde e¤itmen kurslar› ve köy ensti-
tülerinin temeli olan yat›l› köy ö¤retmen
okullar› aç›ld›; Köy Enstitüleri Kanu-
nu’nun ç›kar›lmas›na öncülük etti.
Ar›ko¤lu, Zamir (Damar)
1889 Adana
8 Nisan 1969 ‹stanbul
Birinci TBMM Adana milletvekili. Za-
mir olan as›l ad›, 1934’te Atatürk taraf›n-
dan Damar olarak de¤ifltirildi. Özel ö¤re-
nim gördü. ‹ttihat ve Terakki F›rkas›’n›n
Adana’daki yöneticileri aras›na girdi.
Adana’n›n iflgali üzerine bir süre tutuklu
kald›. Daha sonra Konya’ya kaçt›
(1919). Kilikya Müdafaa-i Hukuk Cemi-
yeti’nin kurulmas› çal›flmalar›na öncü-
lük etti. Bir Kuvâ-yi Milliye müfrezesi
oluflturarak Kilikya savunmas›na kat›ld›.
Birinci TBMM’den bafllayarak 1946’ya
dek Adana milletvekili olarak parlamen-
toda yer ald›. An›lar›n› 1961’de yay›mla-
d›¤› “Hat›ralar›m” adl› kitapta toplad›.
Arif Bey (Ay›c›)
bk.
Mehmed Arif (Ay›c›)
Arif Oruç
1891 Elâz›¤
9 Ekim 1950 ‹stanbul
Kurtulufl Savafl› s›ras›nda Eskiflehir’de
Yeni Dünya gazetesini yay›mlayan ga-
zeteci, yazar ve siyaset adam›. Dârülfü-
nun’un Edebiyat Bölümü’nü bitirdi.
1913’te Tanin’de muhabirlikle bafllad›¤›
gazetecilik hayat›na “Tasvir-i Efkâr” ve
“Sabah” gazetelerinde devam etti. 1913-
1914 y›llar›nda Sofya’da ç›kan “Türk
Sedas›” gazetesinde baflyazarl›k yapt›. O
y›llarda Sofya ataflemiliteri olan Mustafa
Kemal ve elçi olan Fethi Bey’le (Okyar)
tan›fl›p arkadafl oldu. I.Dünya Savafl› s›-
ras›nda ‹zmir’in iflgali s›ras›nda zeybek-
lerle yapt›¤› röportajlar, kamuoyunda ol-
dukça etki yaratt›. 1920 y›l›nda Eskifle-
hir’de “Yeni Dünya” gazetesini ç›kar-
maya bafllad›. Çerkez Ethem ve Yeflilor-
du Cemiyeti’ne yak›n durdu. A¤ustos
1920’de Çerkez Ethem’in deste¤iyle Ye-
flilordu Cemiyeti’nin yay›n organ› olan
“Seyyare-i Yeni Dünya”y› yay›mlad›.
Eskiflehir’den Ankara’ya tafl›nd›ktan
sonra örgütün 1920 sonbahar›nda feshe-
dilmesi üzerine gazete kapand›. 18 Ekim
1920’de Mustafa Kemal’in talimat›yla
Türkiye Komünist F›rkas›’n›n kurulma-
s›ndan sonra Çerkez Ethem, Mustafa
Kemal’in mektubu ile kurulufla davet
edildi ve Yeni Dünya gazetesinin Anka-
ra’da ç›kar›lmas› teklif edildi. Çerkez Et-
hem isyan›yla bafllayan süreçte hükûmet
karfl›t› ve Çerkez Ethem yanl›s› yaz›lara
yer veren Yeni Dünya gazetesinin mer-
kez binas›, gazetenin demiryolu iflçileri-
ni greve ça¤›rmas›ndan sonra 2 Ocak
1921’de hükûmet yanl›lar› taraf›ndan
tahrip edildi; Arif Oruç ve arkadafllar› tu-
tukland›. Ankara ‹stiklâl Mahkemesi’nin
karar› ile arkadafllar› idam cezas›na çarp-
t›r›lmas›na karfl›n Arif Oruç, serbest b›ra-
k›larak savafl sonuna kadar hükûmetin
uygun gördü¤ü bir yerde ikâmete mec-
bur edildi. Bunun üzerine 1922’de ‹z-
mir’e dönerek “Yeni Turan” gazetesini
ve daha sonra “fiark” gazete-
si ile birleflerek “fiark-Ye-
ni Turan” gazetesini
ç›kard›. 1924’te ba-
kanlar kurulu kara-
r›yla gazete ka-
pat›l›nca Es-
kiflehir’de
“Yeni Dün-
ya”y› tek-
rar ç›kar-
maya bafl-
lad›. Ayhan
takma ad›yla
çeflitli gazete-
lerde yaz›lar
yazd›. 1929-
1931 aras› ‹s-
tanbul’da
“Yar›n” ga-
zetesini ç›-
k a r a r a k
Serbest F›rka
yanl›s› yaz›lar
yazd›. 1933’te
tek parti yöne-
110
Ar›ko¤lu, Zamir (Damar)
Saffet Ar›kan
Damar Ar›ko¤lu (sa¤dan ikinci), milletvekili arkadafllar› Yunus Nadi (sa¤›nda) ve Rifat Bey’le (solunda) birlikte (15 A¤ustos 1921).
Damar Ar›ko¤lu
Arif Oruç
Arif Oruç’un TBMM Baflkan› Mustafa Kemal
Pafla’ya yazd›¤› 12 Ekim 1920 tarihli mektup.
