111
timinin muhalefete bask›s› sonucu gaze-
tecilik çal›flmalar›n› Bulgaristan’da sür-
dürdü. 1937’de yurda dönüflünden sonra
çeflitli gazetelerde çal›flt›. Lâik Cumhuri-
yetçi ‹flçi ve Çiftçi Partisi kurma girifli-
minin baflar›s›z olmas›na karfl›n 1948’de
Müstakil Türk Sosyalist Partisi’ni kurdu.
Eserleri:
Sultan Abdülaziz Nas›l Hâl
Edildi, Nas›l ‹ntihar Etti?
(1927),
Vatan-
dafl›n Birinci Hürriyeti
(1932),
Arif
Oruç’un Yar›n’›
(1933) (Haz›rlayan:
Mete Tunçay, ‹stanbul 1991).
Arkan, Mehmed Sami
1887 Silifke
2 Aral›k 1963 Silifke
Birinci TBMM ‹çel milletvekili. Orta-
ö¤renimini Silifke’de tamamlad›ktan
sonra bir süre ‹zmir Yüksek Ticaret
Okulu’na devam etti. Ticaret ve tar›mla
u¤raflt›. I.Dünya Savafl›’ndan sonra
‹çel’in iflgali s›ras›nda Müdafaa-i Hukuk
Cemiyeti’ne üye oldu. Birinci
TBMM’de ‹çel milletvekili olarak yer
ald›. Milletvekilli¤inin sona ermesi üze-
rine Silifke’ye dönerek tar›m ve ticaret-
le u¤raflt›. 1949-1950 y›llar›nda Silif-
ke’de Belediye Baflkanl›¤› yapt›.
Arkan, Seyfi (Abdurrahman)
1903 ‹stanbul
1966 ‹stanbul
Cumhuriyet dönemi mimarl›¤›n›n önde
gelen adlar›ndan, Atatürk’ün özel mima-
r›. Güzel Sanatlar Akademisi’ni birinci-
likle bitirdi (1928). Devletçe Berlin Yük-
sek Teknik Okulu Mimarl›k Bölümü’ne
gönderildi. Yurda dönüflünde Güzel Sa-
natlar Akademisi fiehircilik Bölümü’ne
atand›. 1933-1934 y›llar›nda aç›lan
“Çankaya Hariciye Köflkü Yar›flmas›”
için haz›rlad›¤› projenin birincilik kazan-
mas› üzerine, Atatürk’ün özel mimar›
olarak görevlendirildi. Bu dönemde yap-
t›¤› “Florya Deniz Köflkü”, “Genel Sek-
reterlik”, “Yaverlik” ve “Baflbakanl›k”
köflkleri, Cumhuriyet dönemi modern
Türk mimarisinin ilk örneklerinden say›-
l›r. Proje yar›flmalar›nda birincilik kaza-
nan bafll›ca eserleri: Gümrük ve Tekel
Bakanl›¤› Binas› (1934-1935), Sümer-
bank Genel Müdürlük Binas› (1935-
1936), Ulus Meydan›, ‹ller Bankas› Ge-
nel Müdürlük Binas› (1936-1937), Tah-
ran Büyükelçilik Binas› (1937-1938), ‹s-
tanbul Yolcu Salonu (1938-1939), An-
kara Büyük Millet Meclisi Binas› (1939-
1940, uluslararas› yar›flmada birinci seçi-
len dört projeden biri), ‹stanbul Bankas›
Genel Müdürlük Binas› (1953).
Arkun, Mehmed Rifat
1873 Tokat
23 Ocak 1945 Tokat
Birinci TBMM Tokat milletvekili.
1889’da Liva Muhasebe Kaleminde kâ-
tip olarak devlet hizmetine girdi; 1916
y›l›na kadar çeflitli illerde çal›flt›.
1918’de Tokat Belediye Baflkan› oldu.
Millî Mücadele s›ras›nda Tokat Müda-
faa-i Hukuk Cemiyeti’nde görev ald›.
Tokat temsilcisi olarak Erzurum Kong-
resi’ne kat›ld›. 23 Nisan 1920’de
TBMM’nin aç›l›fl›nda Tokat milletveki-
li olarak haz›r bulundu. ‹stiklâl Sava-
fl›’n›n kritik bir döneminde 16 Temmuz
1921’de cepheye gitmek üzere TBMM
Baflkanl›¤›’na verdi¤i önergeyle dikkati
çekti. Milletvekilli¤inin sona ermesi
üzerine Tokat’a döndü.
Arpa¤, Mehmed Hamdi
1880 ?, Kemah
1955, ?
Kurtulufl Savafl› s›ras›nda Londra Kon-
ferans› heyetinde Dahiliye Müflaviri ola-
rak yer alan devlet ve siyaset adam›. Dâ-
rülfünun’un Tabiî Bilimler ve Hukuk
Bölümü’nden mezun olduktan sonra
1912’de Düyûn-› Umumiye ‹daresi’nde
çal›flmaya bafllad›. 1906’da Dahiliye
Vekâleti Aflar ve Muhacirin Genel Mü-
dür Müdürlü¤ü görevlerinde bulundu.
Mübadele Komisyonu üyesi olarak Yu-
nanistan’da çal›flt›. Bay›nd›rl›k Bakanl›-
¤› hizmetine girdi; 1913’te Bay›nd›rl›k
Genel Müdür Yard›mc›s› oldu. 1919’da
Do¤u illerinin gelifltirilmesini amaçla-
yan komisyona üye oldu. 1921’de Bekir
Sami Bey ile birlikte Tevfik Pafla’n›n
Londra Konferans› heyetine Dahiliye
Müflaviri olarak kat›ld›. A¤ustos 1923’te
Erzincan milletvekili olarak TBMM’ye
girdi. 1925’te Viyana Büyükelçili¤ine
atand›. 1934-1939 y›llar› aras› Berlin
Büyükelçili¤i yapt›. Emekliye ayr›ld›k-
tan sonra 1941’de Ankara’da Güzel Sa-
natlar Matbaas›’n› kurdu. 1946’da
“Kuvvet” ve daha sonra “Kudret” gaze-
telerini ç›kard›.
Arsal, Sadri Maksudî
1880 Taflsu/Kazan
20 fiubat 1957 ‹stanbul
Önsözünü Atatürk’ün yazd›¤› “Türk
Dili ‹çin” adl› kitab›yla Dil Devrimi’nin
ilk y›llar›ndaki çal›flmalara büyük katk›-
da bulunan hukukçu ve tarihçi. ‹lk ve
ortaö¤renimini Rus okullar›nda yapt›.
Paris Hukuk Fakültesi’ni bitirdi (1906).
‹kinci ve üçüncü Rus parlamentosunda
(Duma), Kazan Türklerini temsil etti.
1917 Rus ‹htilâli’nden sonra Kazan
bölgesinde, muhtar Türk devletinde
milletvekili ve Millî ‹rade Baflkan› seçi-
lerek ‹dil-Ural Devleti’nin ilk cumhur-
baflkan› oldu. 1918’de Bolflevikler bu
teflkilât› kald›r›nca Finlandiya’ya, ora-
dan da Paris’e gitti. 1923-1925’te, Sor-
bonne’a ba¤l› Slâv Ülkeleri Enstitü-
sü’nde, Orta Asya Türk Tarihiyle ilgili
dersler verdi. 1925’te Maarif Vekâletin-
ce Türkiye’ye davet edilerek Ankara
Adliye Hukuk Mektebi’ne profesör ola-
rak atand›. Adliye Hukuk Mektebi daha
sonra Hukuk Fakültesi olunca uzun y›l-
lar burada umumi hukuk tarihi, Türk
hukuk tarihi ve hukuk felsefesi okuttu.
Arsal, Sadri Maksudî
Mehmed Sami Arkan
Mehmed Rifat Arkun
Sadri Maksudî Arsal
Atatürk’ün özel mimar› Seyfi Arkan (sol üst köflede) mimarî çizimini yapt›¤› ‹stanbul’daki
Florya Deniz Köflkü’nün (arka planda) yap›m› s›ras›nda çal›flmalar› incelemek üzere köflke
gelen Mustafa Kemal, Florya’da yüzerken (7 Temmuz 1935).
