494
Karabekir, Kâz›m
bütün uzaklaflmas›, dolay›s›yla bu illerin teflkilâts›z
kalmas›na yol açacakt›r. fiimdiye kadar pek meflru ve
mant›kl› olarak yönetilmekte olan Millî Mücadele’nin,
öteden beri her zaman her teflebbüsümüzü kötü gör-
mek ve göstermek isteyen düflmanlar›m›za karfl› da
eskiden oldu¤u gibi bir yerden yönetilmesi için, He-
yet-i Temsiliye’nin Sivas’tan bat›ya geçmemesi görü-
flünde bulundu¤umu arz ederim.
15’inci Kolordu Komutan›
Kâz›m Karabekir
Böyle bir telgraf›n as›ls›z oldu¤u yarg›s›na varmak istedim. Fakat, ne
çare ki, flifre telgraf Erzurum’dan Sivas’taki 3’üncü Kolordu’ya çekil-
mifltir. Çözülen flifrenin alt›nda “Aç›ld›. Fethi 4/5 Ekim” ilgiliye yaz›
ve imzas› oldu¤u halde 3’üncü Kolordu’dan bize gönderilmifltir.
(.........)
Baflar›s›zl›¤a U¤rat›lan Büyük Bir Komplo
fiimdi, sayg›de¤er Efendiler, isterseniz, size, büyük bir “komplo” ko-
nusunda bilgi vereyim.
1924 y›l› Ekiminin 26’nc› günü, geç vakit, Birinci Ordu Müfettifli’nin
müfettifllikten istifa etti¤i bildirildi. Müfettifl Pafla’n›n, Genelkurmay
Baflkanl›¤›’na verdi¤i istifa yaz›s› fludur:
Genelkurmay Baflkanl›¤›na
Bir y›ll›k ordu müfettiflli¤im boyunca, gerek teftiflle-
rim sonunda verdi¤im raporlar›n ve gerekse ordu-
muzun yükseltilmesi ve güçlendirilmesi için sundu-
¤um tasar›lar›n dikkate al›nmad›¤›n› görmekle üzün-
tü ve endiflem çok büyüktür. Üzerime düflen görevi,
milletvekili olarak daha büyük bir vicdan rahatl›¤›
içinde yapaca¤›ma tam inanc›m oldu¤undan, Ordu
Müfettiflli¤i’nden istifa etti¤imi arz ederim, efendim.
Milli Savunma Bakanl›¤›’na da arz olunmufltur.
Kâz›m Karabekir
26.10.1924
Bu istifa yaz›s›n›n alt›nda, renkli kalemle flunlar yaz›l›d›r: “‹stifay› ka-
bul etmedi¤imi bildirdim. Düflüncesinde direndi. Yar›n yasama göre-
vine dönece¤ini bildirdi.” Bu sat›rlar›n alt›nda imza yoktur. Fakat Ge-
nelkurmay Baflkan› taraf›ndan yaz›ld›¤› anlafl›l›yor. Bu sat›rlar›n al-
t›nda da, k›rm›z› mürekkeple yaz›lm›fl flu notlar vard›r: “Verilen rapor
ve tasar›lar›n hepsini göreyim. Bunlar›n hangi maddeleri için neler
yap›lm›fl; hangi maddeleri yap›lmam›fl, onlar› da dosyalar›yla birlikte
göreyim.” Bu notlar›n alt›ndaki tarih 28 Ekim’dir.
Efendiler, Kâz›m Karabekir Pafla’n›n raporlar› ve tasar›lar› Genelkur-
may’›n ilgili flubelerince incelenmifl, bunlar›n kabul edilip uygulana-
bilecek olanlar›, dikkate al›nm›fl ve uygulanm›flt›. Ancak, uygulanma-
s› devletin gücünü aflan veya ilmî bir de¤eri bulunmayan hayalî ve
keyfî nitelikteki teklifleri, elbette dikkate al›nmam›flt›. Kâz›m Karabe-
kir Pafla’ya, raporlar ve tasar›lar verdi¤i için bir takdirnâme verilme-
si de gerekli görülmemiflti.
30 Ekim günü de, 2’nci Ordu Müfettifli Ali Fuat Pafla’n›n, Konya’dan
geldi¤i bildirildi. Kendisini akflam yeme¤ine Çankaya’ya davet ettim.
Geç vakte kadar bekledi¤im halde gelmedi. Kendisini arat›rken ö¤-
rendim ki, Fuat Pafla, Ankara’ya gelince, ‹stasyonda Rauf Bey taraf›n-
dan karfl›lanm›fl; Millî Savunma Bakanl›¤›’na u¤rad›ktan ve baz› arka-
dafllarla k›sa görüflmeler yapt›ktan sonra, Genelkurmay Baflkanl›-
¤›’na gitmifl. Bir süre Fevzi Pafla ile görüflmüfl; ç›karken Fevzi Pa-
fla’n›n yaverine flu k⤛d› b›rakm›fl:
30.10.1924
Genelkurmay Baflkanl›¤› Yüksek Kurulu’na
Milletvekilli¤i yasama görevine bafllayaca¤›mdan,
2’nci Ordu Müfettiflli¤i’nden aff›m› arz ve istirham
ederim, efendim.
Ankara Milletvekili
Ali Fuat
Efendiler, milletvekilli¤inden istifa etmifl oldu¤unu Meclis Baflkanl›-
¤›’na bildiren Refet Pafla’n›n da istifas›n›n Rauf Bey taraf›ndan geri
ald›r›ld›¤›n› ö¤renmifltim. (...)
Cumhuriyet Düflmanlar›n›n Son Alçakça Teflebbüsleri
Bütün bu yap›lanlar, elbette Cumhuriyet’in baflar›s› ile sonuçland›.
Asiler yok edildi. Fakat Cumhuriyet düflmanlar›, büyük komplonun
bütün safhalar› ile son buldu¤unu kabul etmediler. Alçakças›na son
bir teflebbüse girifltiler. Bu teflebbüsler ‹zmir Suikast› olarak kendini
gösterdi. Cumhuriyet mahkemelerinin ezici pençesi, bu defa da
Cumhuriyet’i suikastç›lar›n elinden kurtarmay› baflard›.
Nutuk : s.105, 150, 229, 576, 604.
Korgeneral Kâz›m Karabekir Pafla
‹zmir Suikast›yla ilgili olarak Kâz›m Karabe-
kir’e yöneltilen iddianamenin orjinal metni.
KÂZIM KARABEK‹R PAfiA’NIN TAVS‹YELER‹
ATATÜRK’ÜN
ANLATIMIYLA
NUTUK’TA
