uzaklaflt›r›l›p ‹stanbul Belediyesi Kim-
yahanesi (sonradan fiehir H›fz›s›hha
Enstitüsü) müdürlü¤üne atand› (1942-
1964) ve bu görevinden emekli oldu. Bu
arada ‹stanbul Teknik Üniversitesi Ma-
kine Fakültesi’nde k⤛tç›l›k dersleri
verdi. K⤛tç›l›k konusundaki buluflla-
r›ndan ötürü yurt içinde ve d›fl›nda çeflit-
li ödüller ald›; yerli ve yabanc› gazete ve
dergilerde bilimsel makaleleri yay›m-
land›.
Bafll›ca eserleri:
Selüloz ve K⤛t
(1928),
K⤛tç›l›k Tarihçesi
(1936),
Be-
sin K›lavuzu
(1949),
‹ktisadî Kalk›nma-
m›z ve Tabiî Servet Kaynaklar›m›z
(1952),
Afyon
(1960),
K⤛tç›l›¤›m›z ve
Engelleri
(1964),
K⤛tç›l›¤›m›z
(1977).
Kahkaha
Kurtulufl Savafl› döneminde Trabzon’da
yay›mlanan sol içerikli mizahî gazete.
Esad Ömer Eyyübî taraf›ndan 18 May›s
1922’de haftada iki kez yay›mlanan ga-
zetede düzene yönelik elefltiriler yap›la-
rak, emperyalizme karfl› kazan›lan sava-
fl›n, gerçeklefltirilecek ink›lâplarla pekifl-
tirilmesi, eflraf ve âyanl›k gibi feodal sis-
temin unsurlar›n›n tasfiyesi isteniyordu.
1921 y›l›nda Rusya’ya giderken Trab-
zon’a u¤rayan Nâz›m Hikmet’le tan›flan
ve onun fikirlerinden etkilenen Esad
Ömer Eyyübî bir ara Rusya’ya gitti. Ya-
z›lar› nedeniyle Atatürk’ün tepkisini
çekti¤inden birkaç kez yay›n›na ara ver-
mek zorunda kalan gazete, 4 Mart
1925’te ç›kar›lan Takrir-i Sükûn Kanu-
nu uyar›nca 12 Mart 1925’te kapat›ld›.
Kahraman
Faruk Nafiz Çaml›bel’in, Kurtulufl Sa-
vafl› s›ras›nda Mustafa Kemal’in halk
üzerinde yaratt›¤› etkiyi anlatan, hece
vezniyle yaz›lm›fl üç perdelik oyunu
(1933). 1920’de Anadolu’nun bir kö-
yünde geçen olaylar› anlatan oyunda
“Kahraman” diye sözü edilen, Mustafa
Kemal’dir. Hüseyin, Bekir Çavufl’un k›-
z› Emine’yi sevdi¤i için savafla kat›lma-
y›p da¤a ç›km›flt›r. Emine de Hüseyin’i
sevmesine ra¤men Bekir Çavufl, bir ka-
ça¤a k›z vermeyece¤ini belirtip bin alt›n
bafll›k paras› ister. Bu s›rada ‹zmir’den
bafllayan yabanc› iflgali Anadolu içlerine
do¤ru yay›lmaktad›r. Halk, bir kahrama-
n›n Samsun’a ç›kt›¤›n›, Erzurum, Sivas
ve Ankara’ya geçti¤ine iliflkin duyumlar
al›r. Hüseyin’in kardefli Hasan, düflman-
la iflbirli¤i yapmaktad›r. Handa konakla-
yan Binbafl› Aziz’in evraklar›n› çalmas›-
na karfl›l›k olarak üç bin alt›n alacak
olan Hasan, bu paradan binini kardefline
bafll›k paras› olarak verecektir. Bafllan-
g›çta kardeflinin yan›nda yer alan Hüse-
yin, han›n önünden geçmekte olan
“Kahraman”a su verdi¤i s›rada onun
gözlerinden çok etkilenir ve “memleket,
bayrak ve fleref”in Emine’den daha
önemli oldu¤unu düflünür. Hüseyin’in
bu düflüncesi, Emine’nin de hofluna gi-
der. Bu nedenle kardefli Hasan’la kavga-
ya tutuflur ve onu öldürerek çald›¤› ev-
raklar› binbafl›ya geri verir. Cephede sa-
vafl sürmektedir. Emine de Hüseyin’i ta-
kip ederek savafla kat›l›r. Mustafa Ke-
mal’in halk üzerindeki etkisi, handaki
köylüler taraf›ndan anlat›l›r. ‹flgalin o
kötü günlerinde Binbafl› Aziz, halk›n
bekledi¤i umudu uyand›r›r. Ülkeyi kur-
taracak “Kahraman”› anlat›r. Bu s›rada
“Kahraman”›n otomobille han›n önün-
den geçmesiyle halk onun pefline düfler.
Kahramanmarafl
bk.
Marafl
Kakmac›, Refik ‹smail
31 A¤ustos 1886 Edirne
12 Ocak 1957 ‹stanbul
‹kinci TBMM K›rflehir milletvekili.
1905’te Galatasaray Sultanisi’nden me-
zun olduktan sonra bir süre HukukMek-
tebi’ne devam etti. Tasvir-i Efkâr ve
Frans›zca d’Orient gazetelerinde çal›flt›.
Avukatl›k yapt›. Balkan Savafllar›’na
kat›ld›. ‹stanbul’un iflgali s›ras›nda Ke-
malettin Sami, Miralay fievket, Ali R›-
za, Edip Sever, Baha Sait ve Kara Vas›f
Beylerle birlikte Karakol adl› gizli örgüt
içinde yer alan MM Grubu’nda çal›flt›.
Anadolu ve Rumeli Müdafaa-i Hukuk
Cemiyeti’nde görev ald›. 20 May›s
1926’da yap›lan araseçimde K›rflehir
milletvekili olarak TBMM’ye girdi ve
üçüncü dönemde de Sinop milletvekili
seçildi. Kurtulufl Savafl›’ndaki çal›flma-
lar› nedeniyle TBMM taraf›ndan ‹stiklâl
Madalyas›yla ödüllendirildi.
Kalaç, Ahmet Hilmi
1888 Kayseri
19 Haziran 1966 Ankara
Birinci TBMM Kayseri milletvekili.
1910’da Mülkiye Mektebi’nden mezun
oldu. Yüksek Ö¤retmen Okulu’nda
okudu. Kayseri’de tarih ve co¤rafya ö¤-
retmenli¤i ve 29 A¤ustos 1910’da Kay-
seri’de yay›n hayat›na giren Erciyes ga-
zetesinde baflyazarl›k yapt›. 1913’te Su-
flehri kaymakaml›¤›na, 1915’te Sivas
mektupçulu¤una ve 1917’de Karaman
kaymakaml›¤›na atand›. Kayseri delege-
si olarak Sivas Kongresi’ne kat›larak
Millî Mücadele’ye destek verdi. Kayse-
ri’de Müdafaa-i Hukuk Cemiyeti’nin
kurulmas›na öncülük etti. Meclis-i Me-
busan’›n son döneminde Kayseri millet-
vekilli¤i yapt›. Meclis-i Mebusan’›n fes-
hinden sonra 31 Temmuz 1920’de Bi-
rinci TBMM’ye Kayseri milletvekili
olarak seçildi ve 1946’ya dek Kayseri
milletvekili olarak parlamentodaki yeri-
ni korudu.
Eserleri:
Kayseri’nin ‹ktisa-
dî Mevkii
(1913),
Kendi Kitab›m
(1904-
1920 aras› an›lar›, 1960).
Kalpak
Son Osmanl› dönemiyle Cumhuriyet’in
ilk y›llar› aras› genellikle orduda kulla-
n›lan sar›ks›z bafll›k. Acem kalpa¤›, Bul-
gar kalpa¤›, Çerkez kalpa¤› gibi çeflitli
adlar verilmifltir. Kesik koni biçiminde
ve siperliksiz olup deri, kürk ya da tüylü
kal›n kumafltan yap›l›r, kal›pl› olanlar›na
flubara denirdi. Mustafa Kemal’in Erzu-
rum Kongresi’nden sonra giymeye bafl-
lad›¤›, kuzu postundan yap›lm›fl, üst k›s-
m› hafifçe geniflleyen, tepesi bombeli
kalpak, k›sa sürede Millî Mücadele saf-
lar›nda çarp›flanlar›n da simgesi hâline
geldi.
Kalpakl›lar
Samim Kocagöz’ün Kurtulufl Savafl›’n›
konu alan roman› (1962). Romanda bir
yandan iflgalci düflmanla bir yandan da
yurt içindeki Millî Mücadele karfl›t› güç-
484
Kahkaha
Kurtulufl Savafl› y›llar›nda Esad Ömer Eyyübî taraf›ndan Trabzon’da yay›mlanan derginin
logosu: “Nüshas› yüz parad›r. Haftada iki defa eflref saatte ç›kar mizahî gazete”
Refik ‹smail Kakmac›
Ahmet Hilmi Kalaç
