491
Karabekir, Kâz›m
1882 ‹stanbul
25 Ocak 1948 Ankara
Kurtulufl Savafl› komutanlar›ndan, Bi-
rinci TBMM Edirne milletvekili. Jan-
darma generali Mehmed Emin Pafla’n›n
o¤ludur. 1896’da ‹stanbul Fatih Askerî
Rüfltiyesi’ni, 1899’da Kuleli Askerî ‹da-
dîsi’ni, 1902’de Harp Okulu’nu ve
1905’te Harp Akademisi’ni bitirdi. Kur-
may Yüzbafl› olarak Üçüncü Ordu’ya
atand›. ‹ttihat ve Terakki Cemiyeti’nin
Manast›r flubesi kurucular› aras›nda yer
ald›. Makedonya’da Bulgar, Rum ve
S›rp çeteleriyle yap›lan savafllarda gös-
terdi¤i baflar›lar üzerine kola¤as› (ön-
yüzbafl›) rütbesiyle Harp Okulu ö¤ret-
men vekilli¤ine getirildi (1907-1908).
II.Meflrutiyet’in ilân›ndan sonra Edir-
ne’deki Üçüncü Ordu’nun 3.Tümen
kurmay heyetine atand› (1908-1909). 31
Mart Ayaklanmas›’n› bast›rmak için ‹s-
tanbul’a gelen Hareket Ordusu’nun kur-
may heyetinde görev ald›. Ayaklanma-
n›n bast›r›lmas›ndan sonra 10.Tümen
kurmay baflkan› oldu. 1912’de rütbesi
binbafl›l›¤a yükseltildi. Balkan Sava-
fl›’nda, Bulgaristan s›n›r›n›n Edirne bö-
lümü s›n›r komiserli¤i görevinde bulun-
du. Edirne savunmas›nda Bulgarlara tut-
sak düfltü (1913). Ayn› y›l imzalanan
bar›fl antlaflmas›ndan sonra yurda dön-
dü. Savafl zarar›n›n belirlenmesi için
oluflturulan komisyonda görevlendirildi.
Daha sonra Erkân-› Harbiye ‹stihbarat
fiube Müdürlü¤üne getirildi. Rütbesi
yarbayl›¤a yükseltildi (1914). I.Dünya
Savafl›’nda I.Kuvve-i Seferiye Komuta-
n› olarak ‹ran ve ötesi harekât komutan-
l›¤› s›ras›nda Çanakkale Cephesi’ne
gönderildi. Çanakkale savafllar›nda
özellikle Kerevizdere’de Frans›zlara
karfl› gösterdi¤i baflar› üzerine, rütbesi
albayl›¤a yükseltildi. Alman Mareflali
Goltz Pafla’n›n kurmay baflkan› olarak
gitti¤i Irak’ta 18.Kolordu Komutanl›-
¤›’na atand›. ‹ngilizlere karfl› bu cephe-
de gösterdi¤i baflar›lar üzerine, Diyarba-
k›r’daki 2.Kolordu Komutanl›¤›’na
atand›. Ayr›ca Van, Bitlis, Mufl, Elâz›¤
cephesindeki 2.Kolordu Komutanl›-
¤›’na vekâlet etti. 1918’de 1.Kafkas Ko-
lordusu Komutanl›¤›’na getirildi. Brest-
Litovsk Antlaflmas› ile Rus ordular›n›n
çekilmesi üzerine bölgeyi iflgal eden Er-
menilerden Erzurum ve Erzincan’› geri
ald›. Ayn› y›l Sar›kam›fl, Kars, Gümrü
ve A¤r›’n›n ele geçirilmesi s›ras›nda
gösterdi¤i baflar› üzerine rütbesi mirliva-
l›¤a (generalli¤e) yükseltildi. Komuta-
s›ndaki orduyla Ermenistan ve Azerbay-
can’a girdi ve ‹ngilizleri buradan ç›kar-
d›. 30 Ekim 1918’de imzalanan Mond-
ros Ateflkes Antlaflmas›’ndan sonra ken-
disine teklif edilen Genelkurmay Bafl-
kanl›¤› görevini kabul etmedi. Önce Te-
kirda¤’daki 14.Kolordu Komutanl›-
¤›’na, daha sonra Erzurum’daki 15.Ko-
lordu Komutanl›¤›’na atand› (1919). Er-
zurum’daki görevine giderken, ‹stan-
bul’da Mustafa Kemal Pafla ile görüfltü.
‹stanbul Hükûmeti’nin emirlerine ra¤-
men Erzurum Kongresi’nin toplanabil-
mesi için her türlü çabay› gösterdi. Kur-
tulufl Savafl› s›ras›nda Birinci TBMM
Edirne milletvekili seçildiyse de Do¤u
Cephesi Komutanl›¤› nedeniyle Mec-
lis’te bulunamad›. Türk ordusunun geri
çekilmesinden sonra Sar›kam›fl, Kars ve
Gümrü’yü ele geçiren Ermenileri kesin
yenilgiye u¤ratarak, iflgal ettikleri yer-
lerden geri çekilmek zorunda b›rakt›. Bu
baflar›lar› üzerine “Do¤u Fatihi” olarak
ünlendi. Do¤u Cephesi Komutan› ola-
rak TBMM Hükûmeti ad›na Ermenis-
Karabekir, Kâz›m
Mustafa Kemal, efli Lâtife Han›m’la birlikte ç›kt›¤› bir yurt gezisinde Kâz›m Karabekir’le birlikte.
Kâz›m Karabekir Pafla
