Ali fievket (Öndersev)
bk.
Öndersev, Ali fievket
Ali fiuuri
1890 Bal›kesir
25 Ekim 1934 Ankara
‹kinci TBMM Karesi (Bal›kesir) mil-
letvekili. Bal›kesir ve Bursa idadîlerin-
de okuduktan sonra 1912’de Mülki-
ye’yi bitirdi. Selânik vali maiyetine
atand›. Selânik’in düflmesi üzerine alt›
ay tutsak kald›. ‹zmir Mutasarr›fl›¤›
Maiyet Memurlu¤una getirildikten
sonra Müdafaa-i Milliye Cemiyeti üye-
li¤i, Muhacirun Komisyonu Fahrî Kâ-
tipli¤i ve ‹zmit Merkez Kaymakam Ve-
killi¤i, 1916’da Ayanc›k Kaymakaml›-
¤› ve 1917’de Kastamonu Polis Mü-
dürlü¤ü yapt›. Mütarekede Ermeni teh-
cirinde yaflanan olaylarla ilgisi oldu¤u
gerekçesiyle yarg›land›ysa da suçsuz
bulunarak tahliye edildi. Bal›kesir’e
dönüflünden sonra Müdafaa-i Milliye
Merkez Heyeti üyeli¤ine seçildi. Anka-
ra Hükûmeti taraf›ndan Balya Kayma-
kaml›¤›na atand›. Soma ve Ayval›k
cephelerinin düflmesi s›ras›nda Yunan-
l›lara esir düfltü. Mudanya Mütareke-
si’nden sonra yurda döndü. ‹kinci
TBMM’ye Karesi milletvekili seçildik-
ten sonra dördüncü dönem sonuna dek
parlamentoda yer ald›.
Ali fiükrü Bey
1884 Vakf›kebir/Trabzon
27 Mart 1923 Ankara
Birinci TBMM’de Mustafa Kemal’e
muhalif ‹kinci Grup içinde yer alan
Trabzon milletvekili. ‹lkö¤renimini
Trabzon’da tamamlad›. 1898’de Heybe-
liada Bahriye Mektebi’ne girdi. 1904’te
bahriye erkân-› harp subay› olarak göre-
ve bafllad›. Okul gemisi Heybetnüma’da
seyir subay› yard›mc›l›¤› yapt›. 1909’da
Donanma-y› Osmanî Muavenet-i Milli-
ye Cemiyeti (Donanma Cemiyeti) ikinci
baflkanl›¤›na getirildi. Binbafl› rütbesin-
deyken askerlikten ayr›ld› (1914). Do-
nanma Cemiyeti’nin almak istedi¤i ge-
milerle ilgili olarak ‹ngiltere’ye gönde-
rildi. Daha sonra siyasete at›larak ‹ttihat
ve Terakki Cemiyeti’ne karfl› sert bir
muhalefet yapt›. Trabzon milletvekili
olarak kat›ld›¤› son Osmanl› Meclis-i
Mebusan›’nda Misak-› Millî’nin kabul
edilmesinde etkili oldu. Meclis-i Mebu-
san’›n da¤›t›lmas›ndan sonra Ankara’ya
gelerek 23 Nisan 1920’de Birinci
TBMM Trabzon milletvekili olarak ha-
z›r bulundu. Meclis’te, yetkilerin bir ki-
flide toplanmas›na ve Mustafa Kemal’in
izledi¤i siyasete karfl› ç›kt›. ‹kinci
Grup’un sözcüsü olarak hükûmete yö-
neltti¤i sert elefltirilerle dikkati çekti.
Mustafa Kemal’le sert tart›flmalar› oldu.
20 Ocak 1923’te ‹kinci Grup’un yay›n
organ› olarak Tan gazetesini ç›kard›. 27
Mart 1923’te Mustafa Kemal’in Muha-
f›z Komutan› Topal Osman A¤a taraf›n-
dan Ankara’da öldürüldü. Öldürülmesi
Meclis’te ve kamuoyunda sert tart›flma-
52
Ali fievket (Öndersev)
Ali fiuuri
Ali fiükrü Bey
Ali fiükrü Bey’in naafl›, Trabzon’a götürülmeden önce.
Binbafl› rütbesindeyken ordudan ayr›lan Ali fiükrü Bey.
