721
ma¤›’n›n gerisine çekildi. Sakarya’dan
Eskiflehir’e dek uzanan genifl bir alan
Yunan kuvvetlerinin eline geçti. Türk
ordusu bu mevzilerde savunma haz›rl›k-
lar›na giriflti. 5 A¤ustos günü TBMM,
Mustafa Kemal’e baflkumandanl›k göre-
vini verdi. Baflkumandanl›¤›n yay›mla-
d›¤› bildiriyle (Tekâlif-i Milliye Emirle-
ri), askerlik ça¤›nda olan herkes silâh al-
t›na ça¤r›ld› ve halk›n, elindeki tüm hay-
van, yiyecek, giyecek ve araçlarla yurt
savunmas›na kat›lmas› istendi. ‹stiklâl
mahkemeleri kuruldu ve Güney Cephe-
si’nden iki tümen, Merkez Ordusu’ndan
da bir tümen ve iki alayla savunma hatt›
güçlendirildi. Eksiklerini gidermek iste-
yen Yunan kuvvetlerinin 25 günlük du-
raksamas›, Türk ordusu için gerekli sü-
reyi sa¤lad›. 14 A¤ustos günü Yunan
birlikleri Sakarya yönünde harekete
geçti. Ancak, Türk ordusunun savafl dü-
zeni ve düflünceleri konusunda tam ola-
rak bilgi edinemediklerinden Mihalݍ-
c›k-Sar›köy-Sivrihisar hatt›ndaki örtme
(oyalama) birliklerini esas savunma hat-
t› sand›lar. Bu hatta geldiklerinde duru-
mu anlad›larsa da, yeni bir düzen kur-
mak onlar› geciktirdi. 23 A¤ustos günü
iki ordu Sakarya boylar›nda karfl›laflt›.
Türk ordusu 164 top, 55.000 tüfek, 241
a¤›r makineliden oluflan bir silâh gücüne
sahipti. Yunan ordusunun gücü, top ve
tüfek say›s› bak›m›ndan Türk ordusun-
dan iki kat fazlayd› ve ayr›ca 6.000 hafif
makinelisi vard›. Süvari kuvvetleri bak›-
m›ndan ise, Türk ordusu üstündü. Yu-
nan ordusu, sol kanad› çembere alarak,
güneyden Ankara’ya ulaflmak istiyordu.
24-25 A¤ustos günleri yo¤un çarp›flma-
larla geçti. Kimi mevziler birkaç kez el
de¤ifltirdi. 31 A¤ustos günü sona erer-
ken, planlad›¤› baflar›y› elde edemeyen
Yunan ordusunun sald›r›lar› yavafllad›. 7
Eylül günü de, sol kanattaki Yunan bir-
likleri çekilmeye bafllad›. 10 Eylül’de
Türk ordusu Beylikköprü yönünde karfl›
sald›r›ya geçti. Duatepe ele geçirildikten
sonra, merkez ve sol kanattan da karfl›
sald›r›ya geçildi. 12-13 Eylül gecesi Sa-
karya’n›n do¤usu Yunan kuvvetlerinden
temizlendiyse de önemli eksiklikleri
olan Türk ordusu, Yunan kuvvetlerini
Eskiflehir’den öteye izleyemedi. Savafl
sonras› Yunan ordusunun insan kayb›
15.000 ölü ve 25.000 yaral›yd›. Baflar›l›
bir yayg›n savunma savafl› gerçekleflti-
ren Türk ordusunun ise 3.282 flehit ve
13.618 yaral›s› vard›. Sakarya Savafl›,
Kurtulufl Savafl›’nda bir dönüm noktas›
oldu.
Sakarya Savafl›
Sakarya Savafl› haz›rl›klar›ndan bir görünüm.
Sakarya Meydan Savafl› öncesi Bat› Cephesi’ne silâh ve cephane nakli yap›l›rken (1921).
Polatl›’daki Sakarya fiehitli¤i
Sakarya Meydan Savafl› s›ras›nda ele geçirilen silâhlar›n bir bölümü.
1973’te yapt›r›lan Polatl›’daki Sakarya Za-
feri An›t›.
Sakarya Savafl› öncesi “Yenigün” gazetesi-
nin manfleti.
