Said Molla
? ‹stanbul
14 Temmuz 1930 Romanya
Kurtulufl Savafl› s›ras›nda Rahip Frew
ile birlikte ‹ngiliz Muhipleri Cemiye-
ti’nin kurucular› aras›nda yer alan siya-
set adam›. Medrese ö¤renimi gördü. Hu-
kuk Mektebi’ni bitirdikten sonra bir sü-
re hâkimlik yapt›. ‹ttihat ve Terakki F›r-
kas›’na karfl› oldu¤undan Hürriyet ve
‹tilâf F›rkas›’nda yer ald›. Mütareke dö-
neminde Adliye Vekâleti Müsteflarl›¤›
ve fiûra-y› Devlet ikinci baflkanl›¤› yap-
t›. ‹ngiliz ajan Rahip Frew ile ‹ngiliz
Muhipleri Cemiyeti’ni kurdu. ‹stanbul
Gazetesi’ni yay›mlad›. Türk istihbarat
örgütlerince ‹ngiliz casusu oldu¤u sap-
tan›nca, Kurtulufl Savafl›’ndan sonra Ro-
manya’ya kaçt›. 1924’te “Yüzellilikler”
listesine al›nd›¤›ndan 1927’de vatandafl-
l›ktan ç›kar›ld›.
716
Said Molla
Said Molla
(...) Efendiler, ‹stanbul’daki gizli dernekler ve bu derneklere öncülük eden
ve Harbiye Nâz›r› Cemal Pafla’n›n mektubunda da itiraf edildi¤i üzere,
s›rtlar›n› yabanc›lara dayam›fl olan birtak›m flah›slar, bol para ve Ali R›za
Pafla Kabinesi’nin gösterdi¤i alabildi¤ine hoflgörü ve uyuflukluk sayesin-
de, memleketi bafltan bafla atefle vermek için olanca güç ve gayretleriy-
le çal›fl›yorlard›. Bu konudaki bilgiler ve elde edilen belgeler de, hükûme-
tin vukuf ve bilgileri d›fl›nda b›rak›lm›fl de¤ildi. ‹stanbul’daki teflkilât›m›z
ve ald›¤›m›z tedbirler sayesinde elde edilmifl bir k›s›m belgeler, oldu¤u gi-
bi Cemal Pafla’n›n ve Sadrazam Pafla’n›n ellerine teslim edilmiflti. Bu bel-
geler, o tarihte yabanc› temsilcilere de verilmifl ve bu yolla ‹tilâf Devlet-
leri hükûmetlerinin ço¤unca ö¤renilmifl ve o tarihlerde özetleri bütün ko-
mutanlara ve öteki ilgililere duyurulmufl oldu¤una göre, art›k olay›n tari-
he kar›flm›fl oldu¤u bugünde, yüce heyetinizce ve milletçe bilinmesinde
bir sak›nca görmüyorum.
Sait Molla Nas›l Çal›fl›yordu?
Millî Mücadele s›ras›nda u¤rad›¤›m›z aç›k ve gizli güçlükler üzerinde kök-
lü bir fikir verebilecek ve gelecek kuflaklara ibret ve ders olacak nitelik-
teki söz konusu belgeleri, oldu¤u gibi bilgilerinize sunmay› uygun bulu-
yorum. Bu belgeler, ‹ngiliz Muhipleri Cemiyeti’nin sözde baflkan› olarak
tan›nm›fl bulunan Sait Molla’n›n, Mister Frew ad›ndaki rahibe gönderdi¤i
mektuplar›n kopyalar›d›r.
Efendiler, bu mektuplar›n suretlerinin al›nd›¤›n› hisseden Sait Molla’n›n,
Türkçe ‹stanbul gazetesinin 8 Kas›m 1919 tarihli nüshas›nda bu mektup-
lardan söz ederek ,uzun ve sert bir dille kaleme al›nm›fl bir tekzip yay›m-
lam›fl olmas›na ra¤men, gerçekler inkâr edilemez. Bu mektuplar›n suret-
leri, Sait Molla’n›n evinden ve mektuplar›n müsveddelerinin yaz›l› bulun-
du¤u bir defterden aynen al›nm›flt›r. Bu durum bir yana, mektuplar›n için-
dekiler, memlekette kendini gösteren durumlar ve olaylarla ve ayr›ca, ne
olduklar› ortaya ç›kan baz› flah›slarla tam bir uygunluk göstermektedir.
fiimdi müsaade buyurursan›z bu mektuplar› tarih s›ras›yla arz edeyim:
Birinci Mektup
Aziz dostum,
Verilen iki bin liray› Adapazar›’nda Hikmet Bey’e gönderdim.
Oradaki ifllerimiz pek yolunda gidiyor. Birkaç gün sonra verimli
sonuçlar›n› elde edece¤iz. fiimdi ald›¤›m flu bilgileri, flu pusu-
lamla acele olarak size müjdelemek istedim. Yar›n sabah ken-
dim gelip etrafl› bilgi verece¤im.
Kuvâ-yi Milliye taraftarlar›n›n Fransa’ya büyük bir e¤ilim gös-
terdiklerini ve General Franchet d’Esperey’nin Sivas’a gönderdi-
¤i subaylar›n, Mustafa Kemal Pafla ile görüflerek ‹ngiliz Hükûme-
ti aleyhinde baz› kararlar ald›klar›n› Ankara’daki “N.B.D. 285/3”
adam›m›z bize özel olarak bir kurye ile gönderdi¤i mektupta bil-
diriyor. “D.B.K. 91/3” her ne kadar derne¤imiz üyesi ise de, ben-
de, bu zat›n Frans›zlara casusluk etti¤i ve sizin bu örgüte bafl-
kanl›k etti¤inizi etrafa yaym›fl oldu¤u kanaati uyanm›flt›r. Bu
konu üzerinde de zat›âlilerinin görüfllerine ve yüksek güven-
lerine ayk›r› olarak söyleyeceklerimle, flimdiye kadar o zata
güvenmekle yapm›fl oldu¤unuz, hatay› ortaya koymufl
olaca¤›m. Dün sabah Adil Bey’le birlikte Damat Ferit Pafla Haz-
retleri’ni ziyaret ettim. Biraz daha sabretmeleri ve beklemeleri
gere¤ini taraf›n›zdan kendilerine bildirdim. Pafla Hazretleri,
cevap olarak size teflekkür etmekle birlikte, Kuvâ-yi Milliye’nin
Anadolu’da tamamen kök sald›¤›n›, buna karfl› bir hareketle
bafl›ndaki mel’unlar tepelendirilmedikçe, kendilerinin iktidar
mevkiine gelemeyeceklerini Zat›flahane’nin de tasvibine
sunulan antlaflma hükümlerinin konferansta savunulmas›na im-
kân olmad›¤›n›, Kuvâ-yi Milliye’nin da¤›t›lmas› için flanl› ‹ngiliz
Hükûmeti nezdinde hemen teflebbüse geçilerek, Bab›âli’ye, mil-
letvekili seçiminden önce ortak bir notan›n verilmesini,
Adapazar›, Karacabey ve fiile’de Rumlara karfl› giriflecekleri sal-
d›r›lar› esas alarak ve Kuvâ-yi Milliye’nin, güvenli¤i bozdu¤unu
ileri sürerek, iflin çabuklaflt›r›lmas›na çal›flmam›z› ve ‹ngiliz
bas›n›n›n Kuvâ-yi Milliye aleyhinde yay›n yapmas›n›n sa¤lan-
mas›n›, torpido ile özel olarak gönderilen “E.B.K. 19/2”‘ye telsiz
telgrafla dün görüfltü¤ümüz konular üzerinde talimat veril-
mesini rica ediyor. Bu gece 23.00’te Âdil Bey sizi (K)da görecek
ve Ferit Pafla’n›n özel baz› ricalar›n› daha bildirecektir. Bundan
sonra da Zat›flahane ile Mister “T.R.” görüflebilecektir, Refik
Bey’e art›k güvenmeyiniz. Sad›k Bey de bizimle çal›flabilecektir.
Sayg›lar›m› sunar›m.
11.10.1919
Sait
Not: Karacabey ve Bozk›r’dan henüz bir haber alamad›k.
Said Molla’n›n ‹stanbul gazetelerinde yer alan bir karikatürü
▲
SA‹D MOLLA
ATATÜRK’ÜN
ANLATIMIYLA
NUTUK’TA
