157
ri çekti ve Yunan iflgalini Ayval›k ile
s›n›rl› tutmay› baflard›. Ali Bey’in, Yu-
nanl›lara karfl› savafl›nda, Edremit kay-
makaml›¤›ndan ayr›lan Köprülülü
Hamdi Bey’in komutas›ndaki millî
kuvvetler de yer ald›. Bu olay ilk kez
Ayval›k cephesinde ordu ile halk›n ifl-
birli¤ini oluflturdu. Ayval›k’›n iflgalin-
den sonra bölgedeki millî kuvvetler ya-
vafl yavafl toparlanmaya bafllad›lar. Ha-
ziran ay› bafllar›nda Ayazment, Mura-
teli, Gömeç, Burhaniye, Kozak ve ci-
var köylerden gelen gönüllülerden 150
kiflilik bir kuvvet oluflturuldu. Ayva-
l›k’› iflgal eden Yunan birlikleri komu-
tan›, ‹ngiliz temsilci Hadkinson arac›l›-
¤›yla, Ali Bey (Çetinkaya) ile görüfltü.
Yunan askerinin Paris Bar›fl Konferan-
s› karar›na göre Ayval›k’› iflgal etti¤ini,
askerin flehirde kalmayaca¤›n› söyledi.
Taraflar aras›nda yap›lan sözlü anlafl-
maya göre, Türk polisi ve jandarmas›
görevini sürdürecek, flehirdeki Yunan
bayraklar› kald›r›lacak ve Yunan aske-
ri, Alibey adas›, Ayanikola ile Sefa yö-
relerinde kalacakt›. Bu s›rada Harbiye
Nezareti de, Ayval›k’taki yetkililere
çekti¤i bir telgrafla, mevcut durumun
korunmas›n›, Yunanl›lara sald›r›lma-
mas›n› istemekteydi. Türkleri oyala-
mak amac›yla sözlü anlaflmay› kabul
eden Yunanl›lar, 16 Temmuz 1919’da
sald›r›ya geçtiler. Kuvâ-yi Milliye güç-
lerinin karfl› taarruza geçmesiyle, Yu-
nanl›lar geri çekilmek zorunda kald›lar.
Yunan birliklerinin ikinci sald›r›s› 22
Haziran 1920’de bafllad›. Pelitköylü
Mehmet Cavit Bey kumandas›ndaki
Kuvâ-yi Milliye birlikleri, Yunan bir-
liklerinin ve Çerkez çetelerinin atefli
aras›nda kald›lar. Askerin bir k›sm›
da¤lara kaçarken, bir k›sm› da flehit ol-
du. Bu olay sonucu Ayval›k cephesi
da¤›ld›.
Azer, Mustafa Lütfi
1878 fiirvan/Azerbaycan
14 A¤ustos 1939 Urfa
Birinci TBMM Siverek milletvekili.
1902’de fiirvan fiamah› Medresesi’ni
bitirdikten sonra ‹stanbul’a gelerek Fa-
tih Medresesi’ne devam etti. Ö¤retmen
Okulu’nda ö¤renim gördü. Azerbay-
can’a dönüp Azerbaycan’›n kurtuluflu
için mücadeleye giriflti; bir gazete ç›-
kard›. Tutukland›; serbest b›rak›ld›ktan
sonra ‹stanbul’a geldi. Ergani, Urfa ve
Siverek’te ö¤retmenlik yapt›. Birinci
TBMM’ye Siverek’ten milletvekili se-
çildi. Millî E¤itim ve D›fliflleri Komis-
yonlar›nda çal›flt›. Milletvekilli¤inin
sona ermesi üzerine yeniden ö¤retmen-
li¤e döndü. Bursa’da çeflitli okullarda
ö¤retmenlik yapt›. 1932’de emekli ol-
duktan sonra Urfa’ya yerleflti.
Mustafa Lütfi Azer
1920’li y›llarda Ayval›k
Azer, Mustafa Lütfi
Ayval›k Cephesi Komutan› Ali Çetinkaya
