Güney, Ali Sabri
1885 Mut/Mersin
15 Eylül 1946 Mersin
Birinci TBMM ‹çel (Mersin) milletve-
kili. ‹lk ve ortaö¤renimini Silifke’de ta-
mamlad›ktan sonra Dârülfünun Hukuk
Bölümü’nü bitirdi. Tarsus Kad›s›yken
Kurtulufl Savafl›’na kat›ld›. Birinci
TBMM’ye ‹çel’den milletvekili seçildi
(1920). Meclis’te Anadolu ve Rumeli
Müdafaa-i Hukuk Grubu’nun kurulmas›
üzerine muhalif ‹kinci Grup’ta yer ald›.
Milletvekilli¤i sona erince memleketine
dönüp avukatl›k yapt›. 1946’da Demok-
rat Parti’nin kurulufluyla birlikte yeni-
den siyasete girdi.
Güney, Mustafa Kemal
1880 Bilecik
3 A¤ustos 1943 Bilecik
Birinci TBMM Ertu¤rul (Bilecik) mil-
letvekili. ‹lk ve ortaö¤renimini Bile-
cik’te tamamlad›. Çeflitli yerlerde kâtip-
lik ve sorgu hâkimli¤i yapt›. 21 Nisan
1919’da Bilecik Belediye Baflkanl›¤›na
seçildi. Bu görevdeyken Birinci TBMM
için yap›lan seçimde Ertu¤rul milletve-
kili olarak parlamentoda yer ald› (1920).
Milletvekilli¤i sona erince Bilecik’te
avukatl›k yapt›.
Güney, Sadullah
1883 ‹stanbul
1945 ‹stanbul
Kurtulufl Savafl› komutanlar›ndan.
1902’de Mühendishane-i Berrî-i Hüma-
yun’u, 1905’te Harp Akademisi’ni bitir-
di. Balkan, I.Dünya ve ‹stiklâl Savafl›’na
kat›ld›. 1909’da padiflah yaverli¤ine ge-
tirildi. 1914’te Seyrisefain ‹daresi Aske-
rî Müfettiflli¤ine, 1918’de de Genel Mü-
dürlü¤üne atand›. 6 Temmuz 1921’de
‹nebolu’ya gelerek Millî Ordu’ya kat›l-
d›. Kurtulufl Savafl› s›ras›nda tümen ko-
mutanl›¤› ve Bat› Cephesi’ne ba¤l› An-
kara Menzil Müfettiflli¤i yapt›. 1928’de
kendi iste¤iyle emekli oldu. Gösterdi¤i
baflar›lar üzerine TBMM taraf›ndan ‹s-
tiklâl Madalyas›yla ödüllendirildi.
Güneybat› Kafkas Hükûmeti
bk.
Cenubîgarbî Kafkas Hükûmeti
Güngören, Fikri Fâik
1884 Elâz›¤
22 Ekim 1956 ‹stanbul
Birinci TBMM Genç milletvekili. Dâ-
rülfünun Edebiyat Bölümü’nü bitirdi
(1908). Ayn› y›l Davutpafla ‹dadîsi ede-
biyat ö¤retmenli¤ine atand›. Bir y›l hiz-
metten sonra polislik mesle¤ine geçti.
Bursa ve Ayd›n’da polis müdürü olarak
görev yapt›. 1920’de Kemaliye (E¤in)
Kaymakaml›¤›na atand›. Bu görevdey-
ken Birinci TBMM’ye Genç milletveki-
li seçildi. Milletvekilli¤i sona erince ‹s-
382
Güney, Ali Sabri
Mustafa Kemal Güney
Ali Sabri Güney
Sadullah Güney
Pafla, Çay ve Afyon’dan çekilen düflman› kovalay›p s›k›flt›r›rken, Re-
fet Pafla da düflman›n Asl›hanlar civar›nda bulunan bir alay›na, bu
sayd›¤›m›z kuvvetlerle, yani, üç piyade tümeni ve bir taburla taarruz
etti. Bir taraftan da kuzeyden daha iki tümen, 24’üncü ve 8’inci Tü-
menler güneye do¤ru gönderildi. Asl›hanlar’daki Yunan alay›, Refet
Pafla’n›n taarruzunu durdurdu ve çok zaman kazand›. Bu süre içinde
geriden gelen birliklerle iki tümene kadar takviye edildi. Bu kuvvet-
ler Afyon’dan çekilen kuvvetlerin kendilerine kat›lmalar›n› sa¤lad›.
12 Nisan 1921 günü, Refet Pafla’n›n emrinde kuzeyden güneye ve do-
¤udan bat›ya taarruz eden kuvvetlerin toplam› flöyleydi :
Kuzeyden gelen 4, 5, 11, 8 ve 24, do¤udan ilerleyen 57, 23 ve 41’inci
Tümenler ki, toplam olarak sekiz piyade tümeni ve bir piyade tabu-
ru...1’inci ve 2’nci Süvari Tümenleri çok uzak mesafelerden dolaflt›r›-
larak ve ancak düflman yenildi¤i takdirde etkili olabilecek; fakat o
günkü savaflta, hiç de ifle yaramayan düflman gerisindeki Banaz he-
define gönderilmiflti. Refet Pafla’n›n komutas› alt›na verilen kuvvet-
ler, taarruzlar›nda baflar› kazanamad›lar, aksine fazla can kayb› ol-
du. Düflman, Dumlup›nar mevzilerine hâkim olarak yerleflti ve orada
kald›. Refet Pafla kuvvetleri de Dumlup›nar’›n on kilometre kuzeydo-
¤usunda olmak üzere, Aydemir, Çalköy, Selkisaray hatt›na çekilip
durdu. Asl›hanlar Muharebesi diye an›lan çarp›flmalar bu flekilde so-
na erdi.
Refet Pafla Kendisi Yenildi¤i Halde Düflman›n Yenildi¤ini
San›yordu
Efendiler, muharebe s›ras›nda muharebe hatlar›ndaki baz› k›s›mlar›n
ileri geri dalgalan›fl› ve özellikle Afyon do¤usunda bulunan düflman
tümenlerinin Dumlup›nar’›n ilerisinde b›rakt›klar› bir alaylar›n›n ye-
nilip saf d›fl› edilememesi yüzünden, düflman kuvvetleri Dumlup›-
nar’a kadar çekilme imkân›n› bulabilmifltir. Bundan sonra, Yunan
kuvvetlerinin, sa¤lam bir muharebe hatt› tutmak üzere tertibat al›r-
ken, ilerideki birliklerinin o hatta ulaflmak üzere geri yürüyüflleri, Re-
fet Pafla’n›n, muharebesinin sonucu hakk›nda yanl›fl bir yarg›da bu-
lunmas›na yol açt›. Gerçekten de Refet Pafla, kendisi yenildi¤i halde,
düflman›n yenilip geri çekildi¤ini sand› ve bunu, befl gün süren Dum-
lup›nar Meydan Muharebesi’nde, düflmana son darbenin vurulabildi-
¤ini bildiren telgraf›yla bize de haber verdi. Biz de, pek tabiî memnun
olarak büyük takdir ve tebriklerde bulunduk, Fakat durumu iyice an-
lamak için telgraf bafl›nda kendisine sordu¤um sorulara ald›¤›m ce-
vaplardan, durumun bildirildi¤i gibi olmad›¤› flüphesine düfltük. So-
nunda anlafl›ld› ki, düflman kendi maksad›na ve genel durumuna uy-
gun olarak, Dumlup›nar’da savunmas› kolay, hâkim ve sa¤lam bir
mevzi ar›yordu. Aksine, Refet Pafla’n›n ise, biraz geride bütün kuv-
vetleriyle Aydemir, Çalköy, Selkisaray hatt›n› tutmas› gerekti.
Efendiler, durum sakinleflmeye bafllad›ktan sonra, Refet Pafla’n›n ko-
muta etti¤i orduda, kendisine karfl› güvenin kalmad›¤› anlafl›ld›. Du-
rumu yerinde incelemek üzere, Ankara’dan Fevzi Pafla Hazretleri,
Bat› Cephesi’nden de ‹smet Pafla, birlikte bizzat Refet Pafla’n›n karar-
gâh›na gittiler. Refet Pafla’n›n komuta durumunun bir süre daha de-
vam› tercih edilmekte oldu¤undan, konuyu ona göre bir hâl çaresine
ba¤lad›lar. Fakat, zaman geçmeden, bu durumun devam ettirilmesi-
nin mümkün ve do¤ru olmad›¤› kanaati belirdi. Bu sebeple, ben biz-
zat Fevzi ve ‹smet Paflalar› alarak Refet Pafla’n›n yan›na gittim. Du-
rumu yak›ndan inceledim ve konuyu derhal flöyle bir çözüme ba¤la-
d›m. Refet Pafla’n›n komutas› alt›nda bulunan Güney Cephesi’ni Bat›
Cephesi’ne ba¤layarak ‹smet Pafla’n›n komutas›na verdim. Kendisine
de Ankara’da bir görev verilmek üzere oraya dönmesi gerekti¤ini
bildirdim.
Nutuk : s.310, 395.
GÜNEY CEPHES‹
ATATÜRK’ÜN
ANLATIMIYLA
NUTUK’TA
