devral›narak onar›ma al›nd›ktan sonra
“Atatürk Evi ve Etnografya Müzesi”
olarak hizmete aç›ld›.
Mersinli Ahmet
bk.
Kireççi Ahmet (Mersinli Ahmet)
Mersinli Cemal Pafla
1873 Mersin
7 Ekim 1941 ‹stanbul
Osmanl› Harbiye Nâz›r›, Birinci
TBMM Isparta milletvekili. Harp Oku-
lu’nu (1895) ve Harp Akademisi’ni
(1898) bitirdi. Balkan ve I.Dünya Sa-
vafllar›na kolordu ve ordu komutan› ola-
rak kat›ld›. Mondros Ateflkes Antlaflma-
s› sonras› merkezi Konya’ya aktar›lan
Y›ld›r›m K›taat› Müfettiflli¤ine atand›
(22 Ocak 1919). Mustafa Kemal’in ya-
y›mlad›¤› Amasya Genelgesi’ni imzala-
yanlar aras›nda yer ald›. Konya’da bu-
lundu¤u s›rada Mustafa Kemal Pafla’yla
yapt›¤› görüflmede Millî Mücadele’ye
kat›lmas› istendiyse de kabul etmedi.
‹zinli olarak ‹stanbul’da bulundu¤u s›ra-
da Askerî Okullar Genel Müfettiflli¤ine
atand› (24 Temmuz 1919). Ali R›za Pa-
fla Hükûmeti’nde Harbiye Nâz›r› olarak
görev yapt› (2 Ekim 1919). Bu görevi s›-
ras›nda Anadolu’daki ulusal direnifl ha-
reketini destekledi. Anadolu’nun bir
temsilcisi durumunda say›ld›¤› halde
baz› davran›fllar› Atatürk taraf›ndan Nu-
tuk’ta elefltirildi. ‹tilâf Devletleri’nin
bask›s› üzerine 21 Ocak 1920’de Harbi-
ye Nâz›rl›¤›’ndan istifa etmek zorunda
b›rak›ld›. Son Osmanl› Meclis-i Mebu-
san›’na Isparta mebusu seçildi. 15 Mart
1920’de ‹ngilizler taraf›ndan tutuklana-
rak Malta’ya sürüldü.
Sakarya Meydan Savafl›’ndan sonra ser-
best b›rak›ld›; Ankara’ya gelip Birinci
TBMM’de Isparta milletvekili olarak
yer ald› (1921-1923). Meclis’te Anado-
lu ve Rumeli Müdafaa-i Hukuk Gru-
bu’nun kurulmas› üzerine muhalefetteki
‹kinci Grup’ta yer ald›. Mustafa Kemal
Pafla’ya karfl› düzenlenen ‹zmir suikas-
t›yla ilgili görülerek ‹stiklâl Mahkeme-
si’nde yarg›land›ysa da beraat etti.
1931’de ‹çel (Mersin) milletvekili ola-
rak parlamentoya seçildi.
Mesnil, Pierre
1880 Paris
24 Haziran 1924 Coblenz
Kurtulufl Savafl› s›ras›nda Pozant›’n›n
iflgali sonras› Toroslar›n Karbo¤az› Ge-
çidi’nde esir al›nan Frans›z komutan›.
Askerî ö¤renimini tamamlad›ktan sonra
Fas’ta görev ald›. Verdün kahraman›
olarak tan›nd›¤› I.Dünya Savafl›’nda ba-
ca¤›ndan yaraland›. 1919’da tabur ko-
mutan› olarak Kilikya’n›n iflgali s›ras›n-
da Tarsus komutanl›¤›na atand›. Toros-
lar›n Karbo¤az› geçitinde 28 May›s
1920’de Kuvâ-yi Milliye güçlerince ya-
kalanarak teslim al›nd›; ancak Frans›z
hükûmeti temsilcileriyle Ankara’da ya-
p›lan antlaflma sonras› Eylül 1921’de
serbest b›rak›ld›. Esaret y›llar›nda yafla-
d›¤› büyük üzüntü sonras› verem hasta-
l›¤›na yakalan›p üç y›l sonra öldü.
Mevlânzâde Rifat
?
1930 Halep
Kürt kökenli gazeteci. II.Abdülhamid
döneminde sürgüne gönderildi¤i Ye-
men’de on iki y›l kald›; Meflrutiyet’in
ilân›ndan sonra ‹stanbul’a döndü. “Ser-
bestî” gazetesini yay›mlayarak ‹ttihatç›-
lara karfl› cephe ald›. 31 Mart Olay›’na
kar›flt›¤› gerekçesiyle on y›l hapse mah-
kûm edilince Paris’e kaçt›. Paris’te fie-
rif Pafla ile iflbirli¤i yapt›. M›s›r’a geçe-
rek Serbestî gazetesini yeniden yay›m-
lad›. Cezas›n›n kald›r›lmas› üzerine ‹s-
tanbul’a döndü ve 5 Kas›m 1918’de Ra-
dikal Avam F›rkas›’n› kurarak bu parti-
nin yay›n organ› olan› ‹nk›lâb-› Befler
gazetesini ç›kard›. Kürt Teavün Cemi-
yeti içinde yer alarak ‹ngiliz himayesin-
de bir Kürt devleti kurma giriflimine ka-
t›lanlar aras›nda yer ald›. Kurtulufl Sa-
vafl›’ndan sonra yurt d›fl›na kaçt›. “Yü-
zellilikler” listesine al›nd›. Kaçt›¤› Ha-
lep’te öldü.
Meydan Daya¤›
Tahir Kutsi Makal’›n Kurtulufl Savafl›
s›ras›nda Denizli ve dolaylar›nda yafla-
nan olaylar› irdeleyen roman› (1977).
Genel olarak “Denizli Vak’as›” diye bi-
linen tarihî bir olay›, Demirci Mehmet
Efe’yi ve onun ortam›n› dile getiren, yo-
¤un say›lacak ölçüde belgelere dayal›
olan roman›n k›sa özeti flöyle: «Yunan-
l›lar içerilere do¤ru ilerlerken, yerli
Rumlar›n ihanetini tespit eden Demirci
Mehmet Efe, bunlar›n erkeklerini baflka
bir tarafa götürmesi için Sökeli Ali
Efe’yi görevlendirir. Çünkü henüz to-
parlanamam›fl derme çatma ilk Türk bir-
likleri yer yer yenilgiye u¤ram›fl, bu du-
rum Müslümanlarla Hristiyanlar aras›n-
da de¤iflik ruh halleri ve tutumlar yarat-
m›flt›r. Denizli müftüsünün öncülü¤ün-
de gençler yeniden orduya yaz›l›rlar.
Bunlar aras›nda askere giden Etem’in
sözlüsü ile, flehit kar›s› olan anas› Dudu
Gelin, cephe gerisinin tüm ac›s›n› ve tra-
jedisini paylaflmaktad›rlar. Halk›n ve
özellikle köylünün orduya silâh ve cep-
hane haz›rlama çabas›yla dolu bulun-
duklar› günlerde, baz› zeybeklerin tafl-
k›n tutum ve davran›fllar› ahaliyi tedir-
gin etmekte, hatta onlara karfl› isyana
yöneltmektedir. fiehirde üzücü bir olay
meydana gelece¤i haberi Demirci Meh-
met Efe’ye bildirildikten bir süre sonra
galeyana gelen halk, zeybeklerden bir-
ço¤unu öldürür; öç almak üzere flehre
gelen Mehmet Efe ifle kar›fl›r ve birçok
kifliyi idam ettirir.» Kaynak : fi. Ünlü
Kurtulufl Savafl› 7/24.
Midilli Kruvazörü
Osmanl› savafl gemisi. Alman yap›m›
olup as›l ad› Breslau’dur. 10 A¤ustos
1914’te ‹ngiliz gemilerinden kaçan Ya-
vuz (Goeben) z›rhl›s›yla birlikte ‹stan-
bul’a s›¤›nd›. Osmanl› Devleti, I.Dünya
Savafl›’na kat›lmad›¤›ndan bu iki gemi-
yi sat›n ald›¤›n› ilân ettiyse de her iki ge-
614
Mersinli Ahmet
Mevlânzâde Rifat
Mersinli Cemal Pafla
