621
Millîci
Kurtulufl Savafl› s›ras›nda Kuvâ-yi Mil-
liye’den ve TBMM Hükûmeti’nden ya-
na olanlara verilen san.
Milliyet
Cumhuriyet döneminin ilk y›llar›nda ‹fl
Bankas›nca finansman› sa¤lanmak sure-
tiyle Siirt Milletvekili Mahmut Bey
(Soydan) taraf›ndan 11 fiubat 1926’da
yay›mlanan günlük gazete. 1 Aral›k
1928’e dek Arap harfleriyle ve bu tarih-
ten sonra Lâtin harfleriyle yay›mland›;
23 Nisan 1935’ten itibaren de Tan ad›y-
la Ali Naci Karacan taraf›ndan ç›kar›ld›.
‹lk y›llarda gazetenin yaz› kadrosunda
Falih R›fk› Atay, Yakup Kadri Karaos-
mano¤lu, Ahmet Hidayet, Ruflen Eflref
Ünayd›n, Zeki Mesut gibi ünlü kalemler
yer ald›. Baflyaz›lar 1929’dan itibaren
dönüflümlü olarak Mahmut Soydan, Fa-
lih R›fk›, Yakup Kadri ve Edirne Millet-
vekili Zeki Mesut taraf›ndan yaz›ld›. 3
May›s 1950’den itibaren Ali Naci Kara-
can taraf›ndan yeniden Milliyet ad›yla
ç›kar›ld›. Önceleri Demokrat Parti’yi
desteklediyse de 1954’te Abdi ‹pek-
çi’nin yaz› iflleri müdürlü¤üne getirilme-
siyle bu çizgisinden uzaklaflarak tarafs›z
yay›nc›l›¤a yöneldi. Ali Naci Kara-
can’›n 1955’te ölümünden sonra gazete-
nin yönetimi, 1979’a dek, o¤lu Ercü-
ment Karacan’a geçti. 1980’de Ayd›n
Do¤an taraf›ndan sat›n al›nd›.
Milliyetçilik ‹lkesi
Türkiye Cumhuriyeti’nin kurulufluna te-
mel oluflturan Atatürk ilkelerinden biri.
Osmanl› Devleti döneminde bafllayan
Türk milliyetçili¤inin düflünsel biriki-
minden yararlanan Atatürk, Ulusal Kur-
tulufl Savafl› içinde, millî ba¤›ms›zl›k ve
millî egemenlikle bütünlefltirdi¤i milli-
yetçilik ilkesini, kendi halkç›l›k anlay›-
fl›yla birlefltirmeye çal›flt› ve bu milliyet-
çilik anlay›fl›n›n, Turanc›l›k gibi ›rk ayr›-
m›na, ‹slâmc›l›k gibi dine dayal› düflün-
celere karfl› oldu¤unu savundu. Bu milli-
yetçili¤in s›n›rlar›n›n Misak-› Millî (Ulu-
sal Ant) ile belirlenen toprak bütünlü¤ü
içinde kald›¤›n› aç›klayarak, “Bize ulus-
çu derler, ama biz öyle ulusçular›z ki bi-
zimle iflbirli¤i yapacak tüm uluslara say-
g› duyar›z. Onlar›n ulusçu görüfllerini
gerekçeleriyle tan›r›z. Bizim ulusçulu¤u-
muz, baflka uluslara yukar›dan bakan
bencil bir inanç de¤ildir” diyen Atatürk,
ulusal bütünlü¤ü sa¤lamak, ulusal bilin-
ci güçlendirmek için milliyetçilik ilkesi-
ni; ekonomi, sanat, ö¤retim-e¤itim alan-
lar›ndaki giriflimlerle güçlendirmeye ça-
l›flt›. Bu dönemde, devletin ekonomik et-
kinlikleri ve ulusal giriflimcilerin destek-
lenmesi yoluyla ulusal bir ekonomi ya-
ratma çabas›na giriflti. Ulusun bilinçlen-
Milliyetçilik ‹lkesi
17 Mart 1926 tarihli Milliyet gazetesinin birinci sayfas›.
Harf Devrimi sonras› yeni harflerle yay›mla-
nan Milliyet gazetesinin 21 Kas›m 1928 ta-
rihli nüshas›.
3 May›s 1950’de ayn› adla yeniden ç›kar›lan
Milliyet’in ilk say›s›.
‹nsanl›¤›n tek ve ayr›ms›z bir topluluk oluflturamayaca¤›na, her ulusun ken-
dine özgü kültür ve geleneklere ba¤l› kalarak kendi varl›¤›n› her fleyin ve her
toplulu¤un üstünde tutarak yaflayabilece¤ine dayal› anlay›fl. Milliyetçili¤in tarih-
sel geliflim içinde evrimleflmesi, de¤iflik s›n›flamalarla düzenlenir. S›n›flaman›n
getirdi¤i s›n›rl›l›k içinde milliyetçili¤in ilk evresi, kimi ögelerinin olufltu¤u köleci
toplumla bafllat›l›r. Bu evrede iki e¤ilim gözlenir. ‹lki, Tanr›’n›n sevdi¤i (seçilmifl)
ve Tanr›’n›n sevmedi¤i (seçilmemifl) halklar tezinde dile getirildi¤i gibi, kimi
halklar›n ayr›cal›kl› durumunu ve baflka halklar› egemenlik alt›nda tutmalar›n›,
düflünsel planda hakl› göstermeye dönüktür. Eski Yunan’da Helenler ile Barbar-
lar, Roma ‹mparatorlu¤u’nda Romal›lar ve Barbarlar bölümlemeleri bu anlay›fl›
yans›t›r. ‹kinci e¤ilim ise, kölelefltirilmifl topluluklar›n, üzerindeki egemenlik ve
boyunduruk iliflkilerine karfl› ç›k›fllar›d›r. Milliyetçili¤in ikinci evresi, feodalizm
dönemi ve bu dönemde kapitalist iliflkilerin do¤uflu ve burjuva uluslar›n bu temel
üzerinde kurulufludur. Bu evrede milliyetçilik, kökenleri ve etnik özelliklerine
göre çeflitli halklar› karfl› karfl›ya getirmeye dayal› Pangermenizm, Panslâvizm,
Pantürkizm gibi etnik milliyetçilik; ayn› dinsel bayrak alt›nda birçok toplumsal-
etnik toplulu¤un geçici birli¤ini sa¤lamak için, halklar› dinsel anlay›fllar›na göre
karfl› karfl›ya getirmeye dayal› kilise yanl›s›-feodal milliyetçilik, feodal devletler
içinde bölünmüfl halklar› karfl› karfl›ya getirmeye dayal› monarflik-feodal milli-
yetçilik biçimlerinde görüldü. Yan› s›ra milliyetten ulusa do¤ru, kapitalizmin ge-
liflmesine koflut olarak süregiden hareket boyunca tek bir ulusal devletin oluflu-
mu yolunda burjuvazinin ve düflünsel plandaki sözcülerinin gelifltirdi¤i milliyet-
çilik, giderek egemen anlay›fl oldu ve bu, milliyetçili¤in üçüncü evresini olufltur-
du. Bu evrede ekonomik ve siyasî konumlar›n› sa¤lamlaflt›ran burjuvazi, miliyet-
çili¤i yaln›zca kendi s›n›f ç›karlar›n› savunan bir anlay›fl durumuna getirdi. Milli-
yetçili¤in dördüncü evresi, kapitalizmin tekelcilik ve emperyalizm aflamas›na
ulaflmas›yla birlikte ortaya ç›kt›. Milliyetçilik, iç siyasette, erkteki s›n›f›n ç›kar-
lar›n› tüm ulusun ç›karlar› gibi göstermek, halk›n toplumsal-ekonomik-siyasî is-
temlerini bast›rmak, d›fl siyasette tekelcili¤i yaymak, di¤er uluslar› ve halklar›
ekonomik ve siyasî olarak bask› alt›na almak için kullan›ld›. Bu milliyetçili¤in
bafll›ca d›flavurma biçimlerinden ilki, kimi uluslar›n ülke içindeki di¤er uluslar,
topluluklar ve gruplar ya da bu uluslar›n d›fl›ndaki ba¤›ml› halklar üzerindeki
egemenli¤i hakl› ç›karmay› hedefleyen flovenizm; ikincisi ise, iç ve d›fl sömürge-
cili¤i ve yeni sömürgecili¤i hakl› ç›karmak için halklar› fiziksel-biyolojik-psikolo-
jik özellikleri bak›m›ndan karfl› karfl›ya getiren ›rkç›l›k olup faflizm, kozmopoli-
tizm, siyonizm bu evrede, milliyetçili¤in di¤er d›flavurma biçimleri olarak ortaya
ç›kt›. Milliyetçili¤in beflinci evresi, dünyada kapitalist sistemin yan› s›ra sosya-
list sistemin de ortaya ç›kmas›yla aç›ld›. Sosyalist ülkeler, kendilerini milliyetçi-
li¤in karfl›t› olarak gördükleri yurtseverlik ve proletarya enternasyonalizmi an-
lay›fllar›n› savunmaya bafllad›lar. Yan› s›ra emperyalizmin boyunduru¤u alt›nda-
ki ülkelerdeki halk y›¤›nlar›n›n özgürlük ve ba¤›ms›zl›k istemlerinin ifadesi ola-
rak bir milliyetçilik anlay›fl› geliflerek, kurtulufl savafl›mlar›na damgas›n› vurdu.
Özellikle ba¤›ms›zl›¤›n› II.Dünya Savafl›’ndan sonra kazanan ülkelerde milliyetçi-
lik, ulusal toplumu yaratma, d›fl güçlerin siyasî, kültürel, ekonomik, toplumsal
etkisinden kurtulma ve eflitsiz ekonomik iliflkilere son vererek ulusal kalk›nma
yolunu açma gibi kimi özellikler gösterdi ve de¤iflik ülkelerde farkl› biçimlerde
geliflti.
M‹LL‹YETÇ‹L‹K
