883
s›nda Yemen Cephesi ad›yla an›l›r.
I.Dünya Savafl› boyunca Osmanl› Dev-
leti, dört tümenlik bir kuvvetle Arabis-
tan ve Yemen’deki kutsal bilinen ‹slâm
flehirlerini korumaya çal›flt›. 7.Kolor-
du’nun birer tümeni Hicaz, Asir, San’a
ve Hudeyde’de konuflland›r›ld›. Uzakl›k
sebebiyle bu tümenlere asker, malzeme,
silâh deste¤i sa¤lanamad›¤›ndan
1916’da ‹ngilizlerin k›flk›rtmas›yla
Araplar, kendilerini koruyan Osmanl›
kuvvetlerine karfl› ayakland›. Mekke fie-
rifi Hüseyin, ba¤›ms›zl›¤›n› ilân etti. Ye-
men’de ‹mam Yahya, Osmanl›lara ba¤-
l› kal›rken Asir’de Seyyid ‹dris, ayak-
lanmaya kat›ld›. Ayaklanma sonras› fie-
rif Hüseyin, 16 Haziran’da Cidde’yi, 9
Temmuz’da Mekke’yi ve 22 Eylül
1916’da Taif’i ele geçirdi. 1917 fiuba-
t›’nda Hicaz Seferî Kuvvetler Komutan-
l›¤›’na atanmak üzere fiam’a gelenMus-
tafa Kemal Pafla, Hicaz’›n boflalt›lmas›-
n› istediyse de manevî nedenlerden do-
lay› bu istek yerine getirilmedi¤i gibi
komutanl›k atamas› da yap›lmad›. Çeflit-
li zorluklara ra¤men Medine’yi, Ye-
men’i, Asir’in kuzeyini I.Dünya Savafl›
sonuna kadar savunan 7.Kolordu,
Mondros Mütarekesi’nden bir müddet
sonra teslim oldu (23 Ocak 1919). Bu
cephedeki Türk askeri, sadece kendi
topraklar›n› savunmakla kalmay›p müt-
tefiklerine yard›m amac›yla Galiçya ve
Romanya Cephelerinde de savaflmak
zorunda kald›.
Yen, Ali Sami
20 Haziran 1886 ‹stanbul
29 Temmuz 1951 ‹stanbul
Cumhuriyet’in ilk y›llar›nda Türkiye’de
futbolun geliflmesine katk›da bulunan
futbolcu, hakem ve yönetici. Spora 15
yafl›nda Galatasaray Lisesi’nde bafllad›.
1905’te arkadafllar›yla birlikte Galatasa-
ray Spor Kulübü’nü kurdu ve kulübün 1
numaral› üyesi ve ilk baflkan› oldu. Türk
spor örgütü olan Türkiye ‹dman Cemi-
yetleri ‹ttifak›’n›n kurucular› aras›nda
yer ald› (1923). Bir dönem futbol ha-
kemli¤i yapt›. Ad›, Galatasaray Kulü-
bü’nün ‹stanbul Mecidiköy’deki stadyu-
muna verildi.
Yenen, Ali Galip
1877 Bursa
7 May›s 1948 Ni¤de
Kurtulufl Savafl› komutanlar›ndan, ‹kin-
ci TBMM Ni¤de milletvekili. 1897’de
Harp Okulu’nu bitirdikten sonra çeflitli
birliklerde görev yapt›. Kurtulufl Sava-
fl›’nda 9 Temmuz 1921’de Jandarma
Genel Komutan Yard›mc›l›¤›na ve daha
sonra Jandarma Genel Komutanl›¤›’na
getirildi. Bu görevdeyken ‹kinci
TBMM’ye Ni¤de’den milletvekili seçil-
di (1923) ve dördüncü dönem sonuna
dek (1935) parlamentoda görev yapt›.
18 Temmuz 1927’de kendi iste¤iyle
emekliye ayr›ld›.
Yeni Adam
1 Ocak 1934’ten itibaren ‹smay›l Hakk›
(Baltac›o¤lu) taraf›ndan ‹stanbul’da ya-
y›mlanan haftal›k siyasî dergi. Genel ya-
y›n politikas› olarak ›rkç›l›¤a karfl› ç›kan
dergide felsefe, sosyoloji, e¤itim, eko-
nomi, bilim, teknik, sanat ve edebiyat
konular›na yer verildi. Dergide Ahmet
Hamdi Tanp›nar, Yaflar Nabi Nay›r, Sa-
biha Sertel, Sabahattin Ali, Abidin Di-
no, Cavit Yamaç, Zahir Güvemli, Sefer
Aytekin gibi dönemin tan›nm›fl yazarla-
r› yan› s›ra Sait Faik, Çetin Altan gibi
genç yazar ve gazeteciler de yer ald›.
Yay›n dönemi içinde birkaç kez kapat›l-
d›. 1943’ten sonra ayl›k olarak ç›kt› ve
yay›m›n› dar bir kadroyla sürdürdü. Ye-
ni edebiyata ve çeflitli düflünce ak›mlar›-
na aç›k bir tutumu benimsemesine ra¤-
men II.Dünya Savafl› sonras› koflullar›na
ayak uyduramay›nca önemini yitirdi. 1
Nisan 1978’de ‹smay›l Hakk› Baltac›-
o¤lu’nun ölümü sonras› May›s 1978’de
921. say›s›, kurucusunun an›s›na yay›m-
land›ktan sonra kapand›.
Yeni Adana
Kurtulufl Savafl› s›ras›nda Adana’da ya-
y›mlanan günlük gazete. Mondros Atefl-
kes Antlaflmas›’ndan (30 Ekim 1918)
k›sa bir süre sonra ö¤retmen Ahmet
Remzi (Yüregir) ve yedek subay Avni
(Do¤an), Adana’da “Adana” adl› bir ga-
zete ç›karmaya bafllad›lar (25 Aral›k
1918). Gazete, üçüncü say›s›ndan sonra
Frans›z iflgal yönetimince kapat›l›nca,
Temmuz 1920’de güç koflullar alt›nda
bu kez “Yeni Adana” ad›yla yeniden ya-
y›ma bafllad› ve birçok say›s› Karaisal›
ve Pozant› tren istasyonlar›nda bir va-
gon içinde haz›rlan›p bas›ld›. Kurtulufl
Savafl› s›ras›nda Anadolu’nun en etkin
yay›n organlar›ndan biri oldu. ‹stanbul
Hükûmeti ve Frans›zlar›n propaganda-
lar›n› etkisiz k›lma amac›n› güden Yeni
Adana, Ferit Celâl’in (Güven) sorumlu-
lu¤u alt›nda genellikle haftada iki kez,
Cumhuriyet’in ilân›ndan sonra ise gün-
lük olarak yay›mland›. Yazarlar› Yahya
Nüzhet, Naci (Akverdi), Hac› Gülek gi-
bi yedek subaylard›. Frans›zlarla yap›lan
Ankara Antlaflmas›’n›n (20 Ekim 1921)
imzalanmas›ndan sonra 9 Aral›k
1921’de gazetenin merkezi yeniden Po-
zant›’dan Adana’ya tafl›nd›. Günlük ye-
rel gazete olarak yay›m›n› günümüzde
de sürdürmektedir.
Yeni Dünya (Seyyare Yeni Dünya)
Kurtulufl Savafl› s›ras›nda Eskiflehir’de
yay›mlanan siyasî haber-yorum gazete-
si. Arif Oruç taraf›ndan 1920 ortalar›nda
Eskiflehir’de “Seyyare Yeni Dünya, ‹s-
lâm-Bolflevik Gazetesi” bafll›¤› alt›nda
yay›mlanmaya baflland›. Gazetenin bafl-
l›¤› alt›nda “Dünyan›n fukara-i kâsibesi
birlefliniz” slogan›n›n yer ald›¤› ‹slâm
Bolflevikli¤ini savundu. Ekim Devrimi
Yeni Dünya (Seyyare Yeni Dünya)
Ali Sami Yen
14 fiubat 1935 tarihli Yeni Adam dergisinin
59. say›s›.
“Adana’n›n Kara Günü” (Yeni Adana, 10
Temmuz 1921)
‹ngilizlere ve onlar›n k›flk›rtt›¤› Araplara karfl› aç›lan Yemen Cephesi’nde görev yapan Türk
birlikleri.
