Yasan, Ömer Lütfi
1878 Merzifon
12 Mart 1956 ‹stanbul
Birinci TBMM Amasya milletvekili.
Harp Okulu’nu (1898) ve Harp Akade-
misi’ni (1902) bitirdikten sonra Trablus-
garp, Balkan ve I.Dünya Savafllar›na ka-
t›ld›. Kurmay albayken askerlikten ay-
r›ld›. Son Osmanl› Meclis-i Mebusa-
n›’na Amasya’dan milletvekili seçildi.
Meclis-i Mebusan’›n kapat›lmas› üzeri-
ne Ankara’ya geldi. Birinci TBMM’ye
Amasya milletvekili seçildi (1920). ‹lk
TBMM Hükûmeti’nde Naf›a Vekilli¤i
yapt›. Milletvekilli¤i sona erince ‹stan-
bul’a yerleflti.
Yaflar Nezihe (Bükülmez)
17 Ocak 1880 ‹stanbul
5 Kas›m 1971 ‹stanbul
1925’teki Komünist tevkifat› s›ras›nda
bir süre tutuklu kalan flair ve yazar. Alt›
yafl›ndayken annesini kaybetti. ‹zin al-
maks›z›n bir y›l süreyle okula gitti¤in-
den babas› taraf›ndan evden kovulunca
okuldan ayr›lmak zorunda kald›. Yafla-
m› s›k›nt› içinde geçti. Küçük yaflta fliir
yazmaya heveslendi. ‹lk fliirleri “Malû-
mat ve Terakki” ile “Nazikter” dergile-
rinde Mazlume, Mahmure, Mehcure
imzalar›yla yay›mland›. fiiirlerinde ek-
mek mücadelesini dile getirdi ve döne-
min toplumsal sorunlar›na e¤ildi. Ezilen
insanlar›n sorunlar›n› kendi sorunu ola-
rak gördü; iflçiye ve eylemlerine sahip
ç›kt› ve bu nedenle iflçi eylemlerini des-
tekleyici fliirler yazd›. Atatürk dönemin-
deki komünist tevkifat› s›ras›nda bir sü-
re tutuklu kald›. Ayd›nl›k dergisinde
yazd›. “Bir Deste Menekflem” adl› kita-
b› 1915’te Marifet Kütüphanesi taraf›n-
dan yay›mland›. 1924’te “Feryatlar”› ve
baz›lar› bestelenen 250’den fazla fliir
yazd›.
Yafl›n, Mehmed fiükrü
1882 ‹negöl
18 Ekim 1941 Eskiflehir
‹kinci TBMM Biga milletvekili. Mülki-
ye Mektebi’ni bitirdikten (1907) sonra
kaymakam ve mutasarr›f olarak çeflitli
yerlerde görev yapt›. ‹kinci TBMM’ye
Biga’dan milletvekili seçildi (1923) ve
beflinci dönem sonuna dek (1939) parla-
mentoda görev yapt› ve ayn› y›l Eskifle-
hir Valili¤ine atand›; bu görevdeyken
öldü.
Yaver
Devlet ve hükûmet baflkanlar›yla yük-
sek rütbeli komutanlar›n emir subaylar›-
na verilen ad. Osmanl› Devleti’nde,
1839’dan önce, saraydaki Enderun a¤a-
lar›ndan biri olan silâhtar, padiflah›n
emir subayl›¤›n› yaparken, daha sonra
enderun nâz›r› ve mabeyn müfliri, bu ifl-
le görevlendirildi. Yaver san›, ilk kez
1863’te M›s›r gezisinde Padiflah Abdü-
laziz’e refakat eden Serasker Fuad Pa-
fla’ya verildi ve II.Meflrutiyet dönemine
dek, ordunun en üst rütbeli generali, pa-
diflah yaveri olarak tan›nd›. II.Meflruti-
yet’le birlikte yaverlik kadrolar› k›s›tla-
narak kurmay subaylar ve generallerden
baz›lar› padiflah yaveri olarak atand›.
Son dönem Osmanl› sadrazamlar›n›n,
bir seryaver ve alt› yaveri vard›; ayr›ca
ordu müflirleri ve müfettifllerinin de emir
subaylar›na yaver denirdi. Kurtulufl Sa-
vafl› s›ras›nda Mustafa Kemal’in yaver-
li¤ini yapanlara Cumhuriyet’in ilân›n-
dan sonra “Riyaset-i Cumhur Yaveri”
ad› verildi. Bunlar›n en k›demlisine ön-
celeri seryaver, daha sonra baflyaver
dendi. Günümüzde Cumhurbaflkanl›-
¤›nda görevli dört yaver bulunmaktad›r;
Genelkurmay Baflkan›, kuvvet ve birlik
komutanlar›n›n yaverlerine emir subay›
ad› verilir.
Yavuz Z›rhl›s›
I.Dünya Savafl› s›ras›nda Osmanl› do-
nanmas›nda yer alan ünlü kruvazör.
1911’de Alman donanmas› için Ham-
burg tersanelerinde yap›ld›. Uzunlu¤u
186 m, geniflli¤i 29,5 m, a¤›rl›¤› 23.580
ton, h›z› 29 mildi. 10 adet 280/45’lik, 10
adet 150/45’lik, 4 adet 88/45’lik top ve
4 adet sualt› torpido kovan›ndan oluflan
güçlü silâhlarla donat›lm›flt›. 1912 Eki-
mi’nde Goeben ad›yla Alman donanma-
s›na kat›ld›. 5 A¤ustos 1914’te ‹ngilte-
re’nin Almanya’ya savafl açmas› üzeri-
ne daha önce Akdeniz’de bulunan Ami-
ral W. Souchon denetimindeki Goeben
ve Breslau kruvazörleri, Ege Denizi
üzerinden Tuzla liman›na vard›lar. 15
A¤ustos günü gemilerden Alman band›-
ralar› indirilerek Osmanl› sanca¤› çekil-
di. Goeben’e Yavuz Sultan Selim, Bres-
lau’ya da Midilli ad› verilerek ‹tilâf
Devletleri’ne, bu gemilerin sat›n al›nd›-
¤› bildirildi ve Amiral Souchon, Osman-
l› Devleti donanmas›n›n komutan› ola-
rak kald›. Savafl yanl›s› kimi kabine üye-
lerinin de deste¤iyle donanma Karade-
niz’e ç›kar›ld›. 27 Ekim 1914’te Çarl›k
Rusya k›y›lar›n›n bombard›man edilme-
siyle Osmanl› Devleti de I.Dünya Sava-
fl›’na kat›lm›fl oldu. Sivastopol’u bom-
balama görevi verilen Yavuz, Konstan-
tin istihkâm›n› ve tersaneyi bombalay›p
Prut adl› bir Rus may›n gemisini bat›rd›.
26 Aral›k’ta Bo¤az’dan geçerken iki
Rus may›n›na çarpt›¤›ndan onar›m için
‹stinye tersanesine al›nd›. Rus donanma-
s›n›n 30 Mart 1915’te Zonguldak ve
Ere¤li limanlar›n› bombalamas› üzerine
Yavuz, Hamidiye ve Mecidiye kruva-
zörleri, Odessa’y› bombalamak için Ka-
radeniz’e ç›kt›larsa da Mecidiye kruva-
zörünün may›na çarparak batmas› üzeri-
ne harekât baflar›s›zl›kla sonuçland›. fiu-
bat 1917’de Rus Amirali Kolçak, ‹stan-
bul Bo¤az›’na çok say›da yeni may›nlar
yerlefltirdi. Aral›k 1917’de Makedon-
ya’da bulunan iki tümenin Selânik üze-
rinden Filistin’e nakledilece¤inin ö¤re-
nilmesi üzerine bu harekete karfl› koy-
mak amac›yla Yavuz ve Midilli’nin Se-
lânik’e gönderilmesi kararlaflt›r›ld›. Sed-
880
Yasan, Ömer Lütfi
Ömer Lütfi Yasan
Yaflar Nezihe Bükülmez
Yavuz Z›rhl›s›. Tablo: Hüseyin Hüsnü
