873
Yahya Kaptan
d›¤›m soruflturma, onun lehinde ç›kt›. Bununla birlik-
te kendisi cahil oldu¤undan, hizmet ediyorum zann›
ile baz› fleyler yapm›fl olabilir. Büyük ve Küçük As-
lan’lar zaten eflk›yad›r. Ancak, millî teflkilât›n aley-
hinde bir görüfle sahip oldu¤u flüphesiz olan ve Yah-
ya hakk›nda herkesten çok flikâyetçi olmas› gereken
Gebze kaymakam›na bu konuda yazd›¤›m yaz›lara al-
m›fl oldu¤um 1.12.1919 tarih ve 17 say›l› cevab›n sureti
afla¤›da oldu¤u gibi verilmifltir.
Bendeniz, bu telgraftaki bilgilere k›smen olsun inan-
mak zorunda kald›m ve ayn› inançla bu yaz›lar› ‹s-
tanbul’a, bizzat fievket Bey’e de gösterdim. Ben-
denizin bilemedi¤i baz› sebeplerle, ‹stanbul’ca hak-
k›nda bir muamele yap›lmas›na gerek duyuldu¤u
takdirde, elbette bir fley denemeyece¤i arz olunur.
Suret
‹lgi: 30.11.1919 tarih ve 53 say›l› yüksek emirleri.
Kartal Müdafaa-i Hukuk Cemiyeti Baflkan› Binbafl›
Necati Bey’in, adam öldürme ve bucak müdürünü
dövme ile ilgili ihbarlar›, flah›s ve zaman belirtil-
medi¤i için gerçek olarak kabul edilemez. Çünkü,
dövüldü¤ü bildirilen bucak müdürü Burhaneddin
Bey, Yahya Kaptan taraf›ndan dövülmedi¤ini ve
tecavüze u¤ramad›¤›n› yaz›l› olarak bildirdi¤i gibi,
hu konuda bendenizin makam›na herhangi bir
flikâyette de bulunmam›flt›r.
Adam öldürme konusuna gelince, Yahya Kaptan hak-
k›nda hükûmete ve adliyeye hiçbir yerden böyle bir
cinayetle ilgili müracaat ve flikâyet olmad›¤› gibi,
aleyhinde, yakalanmas› için bir tebligat bile yoktur.
E¤er bununla, Dar›ca Rumlar›ndan iki Rum’un öl-
dürülmesi ve Kartal’›n Pafla köyünden Stelianos Çor-
bac›’n›n da¤a kald›r›larak fidye istenmesi kas-
tediliyorsa, bu cinayetlerin Küçük Aslan çetesi
taraf›ndan ifllendi¤i kanaati yayg›n ve do¤rudur. Bu
çete, Yahya Kaptan’a öteden beri düflman oldu¤un-
dan ve esasen Yüzbafl› Nail Efendi taraf›ndan kanat
gerilip korunurken, say›s› on sekiz kifliye ulaflan bu
çetenin, flimdi Binbafl› Necati Bey’in emrine verildi¤i
ve hatta kendilerine ellifler lira maafl ba¤lanmakta
oldu¤u haber al›nm›flt›r. Bu çetenin, köyleri soymak-
tan geri durmad›¤› bilinmektedir. Binbafl› Necati
Bey’in, Yüzbafl› Nail Bey’in eski okul arkadafl› oldu¤u,
kendisiyle bir buçuk ay önce Ayd›nl› köyünde, Küçük
Aslan çetesi üyelerinden Ali Kaptan’›n, da¤a kald›r-
d›¤› Çorbac›’dan al›nan parayla yapt›¤› meflhur
dü¤ününde görüfltü¤ü bilinmektedir. Daha sonra
Binbafl› Necati Bey, birçok defa Yüzbafl› Nail Bey’in
evine gelerek misafir olmufltur. Her ikisi de ayn›
düflüncede olduklar› için, Yüzbafl› Nail Bey öteden
beri Yahya Kaptan’›n aleyhindedir. Yahya Kaptan
teflkilât› kurdu¤u s›rada, yüzbafl› Nail Bey, onu,
bulundu¤um kazan›n s›n›rlar› d›fl›na ç›karmaya ve
uzaklaflt›rmaya çal›flt›¤› gibi, Küçük Aslan çetesi
taraf›ndan ifllendi¤i söylenen ve do¤rulu¤una flüphe
olmayan yukar›daki iki cinayet olay›n›n, Kuvâ-yi Mil-
liye’yi kirletmek ve Yahya Bey’i lekelemek düflünce
ve maksad›n› tafl›d›¤› hissedilmifltir. Oysa, bu
cinayetler, Aslan çetesinin faaliyet ve hareket alan›
içinde ifllenmifltir. Hatta, Yüzbafl› Nail Bey’in, kovufl-
turma yapmak üzere gönderilecek olan ‹stanbul
Muhafiz Alay›’na mensup Süvari Müfrezesi Komutan›
Hakk› Bey’i, art›k gelmesine lüzum kalmad›¤› gerek-
çesi ile, haberleflme s›ras›nda ‹stanbul’a naklettirip
ifli takipsiz b›rakt›rm›fl oldu¤u da bir gerçektir. E¤er
sözü edilen adam öldürme olay› bundan baflka bir
olay ise, durumun aç›kl›¤a kavuflmas› için, flah›s ve
zaman belirtilerek bildirilmesi gerekir. Dar›ca Rum
bekçilerinin öldürüldü¤ü gün, cinayetin, çarfl›da ser-
best gezen Küçük Aslan çetesi taraf›ndan ifllendi¤i
haberinin yay›lmas› üzerine, Yüzbafl› Nail Bey, kor-
kusundan baflka bir yere naklini istemifl ve kesinlik-
le burada oturmayaca¤›n› söylemifltir. Ancak, alay ve
tabur komutanlar› ile Binbafl› Necati Bey buraya
gelerek ve Yahya Kaptan hakk›nda bir ifllem yap›l-
mas› için temsilci S›rr› Bey’e yaz› yazd›racaklar›na
söz ve güvence vererek, Nail Bey’in burada kal-
mas›n› istemifllerdir. Bunun üzerine yüzbafl›, 25
Kas›m 1919 sal› günü, gidip gelen Necati Bey’i al-
datarak ona gerçe¤e ayk›r› suçlamalar yapt›rd›¤›
gibi, bir yandan telefonla Yahya Kaptan’› merkeze
davet ettirirken bir yandan da Küçük Aslan çetesini
kendi evinde haz›r bulundurarak yakalamay› tasar-
lam›flt›r. Ancak, her nedense, bu ifli gerçeklefltirmeye
cesaret edemeyerek teflebbüsünden vazgeçti¤i için,
Necati Bey de Kartal’a dönmek zorunda kalm›flt›r. ‹fl-
te bundan dolay›d›r ki, Yüzbafl› Nail Bey, gerek Necati
Bey ve gerek kendine âlet etti¤i Küçük Aslan çetesi
vas›tas›yla, Yahya Kaptan aleyhinde suçlama ve ter-
tiplere baflvurmaktan bir an geri kalmamaktad›r.
Yahya Kaptan, kendisine karfl› ç›kan ve düflman olan
Küçük Aslan çetesi gibi, köyleri ya¤malamaya ve
Hristiyanlar› öldürüp yok etmeye izin vermemifltir.
Kendi emrinde bulunan Büyük Aslan Bey çetesi
taraf›ndan baz› uygunsuzluklar yap›ld›¤›nda, derhal
bunlar› önleme ve cezaland›rma yoluna giderek, mil-
lî bir gaye olan vatan›n istiklâli ve kurtuluflu için
disiplin ve güvenli¤in korunmas›na hizmet etmek-
tedir. Daha önce de Büyük Aslan Bey çetesinin aman
dilemesine ve s›¤›nmas›na yard›mda bulunarak,
hükûmetçe affedilmesini sa¤lamak suretiyle yapt›¤›
hizmetler takdire de¤er. Aleyhindeki suçlamalar›n,
yüzbafl›n›n flahsî emellerine boyun e¤memifl ol-
mas›ndan, Küçük Aslan çetesi taraf›ndan ifllenip Yah-
ya Kaptan’›n üstüne y›k›lmak istenen cinayet olay-
lar›n›n eksik olmamas›ndan ve bunlara cür’et eden-
lerin korunmas› dolay›s›yla teessüf ederek yüz-
bafl›ya fliddetli uyar›larda bulunmas›ndan ileri gel-
di¤i arz olunur.
(Gebze Kaymakam› Nurettin)
1’inci Tümen ve Bolu Bölgesi Komutan›
Rüfltü
Efendiler, bu bilgilerin al›nmas›ndan önce flöyle bir haber verdiler:
“Tavflanc›l’da Yahya Kaptan’›n etraf› sar›ld›. Bunu yapan, ‹stan-
bul’dan gelen bir askerî birliktir.”
Bu haber üzerine, ‹zmit’teki Tümen Komutanl›¤›’ndan, 7 Aral›k 1920
tarihli flifre ile, makine bafl›nda durumu sorduk. E¤er bu haber do¤-
ru ise, “‹stanbul’dan geldi¤i bildirilen birlik komutan›na, Yahya Kap-
▲
