881
dülbahir üzerinden ‹mroz aç›klar›na
do¤ru yol alan bu iki gemi, ‹ngiliz ma-
y›n alan›na girdiler. Befl may›na çarpan
Midilli’nin batmas› üzerine Limni Ada-
s›’na yap›lacak harekâttan vazgeçildi.
Yavuz, Bo¤az’a geri dönerken Nara s›¤-
l›¤›nda karaya oturdu. Kurtarma ifllemi
alt› gün sürdü. Mondros Mütareke-
si’nden sonra Tuzla’ya götürüldü ve tec-
rit edildi. Aktif kadrodan ç›kar›lma tari-
hi olan 1950’ye dek donanma komutan-
l›¤› gemisi olarak kullan›ld›. 30 Aral›k
1950’de Gölcük yak›nlar›nda flamand›-
ralara ba¤land›, 7 Haziran 1973’te MKE
Kurumu’na devredilerek parçalanmak
üzere Seymen bölgesine götürüldü.
Yavuz Grubu
Kurtulufl Savafl› s›ras›nda ‹stanbul’da
Kuvâ-yi Milliye ad›na çal›flan gizli ör-
güt. Mondros Mütarekesi sonras› ‹stan-
bul’da kurulan gizli Karakol Cemiye-
ti’nin bir ihbar sonucu da¤›lmas›n›n ar-
d›ndan örgütün ad›, önce Zabitan Gru-
bu, sonra da Yavuz Grubu olarak de¤ifl-
tirildi. Çeflitli durum ve konumlarda
kendilerini tan›tmak amac›yla kullan-
d›klar› mührün üzerinde Yavuz Sultan
Selim’in resmi kaz›l› oldu¤undan “Ya-
vuz Grubu” ad›n› ald›. Örgütün en
önemli görevi, Kuvâ-yi Milliyecilere çe-
flitli kaynaklardan haber toplamak ve ‹s-
tanbul’da askerî depolara bask›nlar dü-
zenleyip ele geçirdikleri silâh ve cepha-
nenin Anadolu’ya ulaflt›rmakt›. Erkân-›
Harp Kaymakam› Mu¤lal› Mustafa
Bey’in baflkanl›¤›ndaki örgüt, Kurtulufl
Savafl› s›ras›nda görevlerinden dolay›
özel bir öneme sahipti. Aral›k 1920’nin
son aylar›nda Ankara Hükûmeti, Anka-
ra’ya ‹ngilizler hesab›na casus gönderdi-
¤inden kuflkulanarak örgütle iliflkisini
kestikten sonra önemini yitirdi.
Yavuz-Havuz Olay›
Mondros Mütarekesi sonras› tecrit edi-
len Yavuz z›rhl›s›n›n yeniden donanma-
ya kat›lmas› için yap›lan onar›m çal›fl-
malar› s›ras›nda ortaya ç›kan yolsuzluk
olay›yla ilgili olarak, Bahriye Vekili ‹h-
san Bey’in (Eryavuz) Yüce Divan’da
yarg›lanmas›na verilen ad. Cumhuri-
yet’in ilân›ndan sonra Yavuz’un onar›m
sorununu ele alan TBMM, onar›m için 2
milyon TL’lik bir bütçe ay›rd› ve gemi-
yi k›zaklayabilecek bir yüzer havuz al›n-
mas›na karar verdi (3 Eylül 1924). Bu
arada Bahriye Vekâleti kuruldu (22 Ara-
l›k 1924) ve bakanl›¤›n bafl›na ‹hsan Er-
yavuz getirildi. ‹hsan Eryavuz, Ömer
Nâz›m Bey ve Bilecik Milletvekili Fik-
ret Bey’in kurdu¤u bir flirket, onar›m ça-
l›flmalar› için daha önce hükûmete bir-
çok teklif götürmüfltü. Bir Frans›z flirke-
tiyle anlaflan ‹hsan Bey’in, onar›m sü-
rerken flirkete baz› kolayl›klar gösterme-
si, hakk›nda yolsuzluk söylentileri ç›k-
mas›na yol açt›. Baflvekil ‹smet Pafla, 2
Kas›m 1927’de kurdu¤u yeni hükûmet-
te Bahriye Vekâleti’ni kald›rarak ‹hsan
Bey’i kabine d›fl› b›rakt› ve eski Bahriye
Vekili hakk›nda Meclis soruflturmas›
aç›lmas›n› istedi; önerge kabul edilerek
Yunus Nadi baflkanl›¤›nda bir komisyon
kuruldu ve komisyon çal›flmalar› sonun-
da bakan ile birlikte, yolsuzluk olay›na
ad› kar›flanlardan Bilecik Milletvekili
Dr.Fikret Bey suçlu bulundu. Yüce Di-
van’a verilen iki milletvekilinden, eski
bakan ‹hsan Bey (Eryavuz) iki y›l a¤›r
hapse ve iki y›l da kamu görevlerinden
men cezas›na, Fikret Bey ise dört ay
hapse ve para cezas›na çarpt›r›ld›. Olay,
Cumhuriyet tarihine, bir bakan›n Yüce
Divan taraf›ndan mahkûm ediliflinin ilk
örne¤i olarak geçti.
Yavuzy›lmaz, Ahmed fiükrü
1865 Sarayköy/Denizli
14 Ocak 1935 Sarayköy/Denizli
Birinci TBMM Ayd›n milletvekili.
Medrese ö¤renimi gördü. Vaizlik ve
müftülük yapt›. Mondros Ateflkes Ant-
laflmas›’ndan sonra kurulan Müdafaa-i
Milliye Muavenet Cemiyeti’nde görev
ald›. Çetelerin ulusal direnifl güçlerine
kat›lmalar› için çaba harcad›. Vaazlar›y-
la Millî Mücadele’nin hedef ve amaçla-
r› konusunda halk› ayd›nlatt›. Alaflehir
Kongresi’ne kat›ld›. Birinci TBMM’ye
Ayd›n’dan milletvekili seçildi (1920).
Bir süre sonra müftülük görevini tercih
ederek milletvekilli¤inden istifa etti.
Yazgan, Mehmed Emin
1876 ‹stanbul
21 fiubat 1961 ‹stanbul
Kurtulufl Savafl› komutanlar›ndan. Harp
Okulu’nu bitirdikten (1895) sonra Os-
manl›-Yunan, Trablusgarp, Balkan ve
I.Dünya Savafllar›na kat›ld›. Kurtulufl
Savafl› s›ras›nda Kocaeli Grubu emrinde
Sakarya ve ‹zmit Bölge Komutanl›¤›,
7.Tümen ve 18.Tümen Komutanl›¤›
yapt›. 1927’de rütbesi mirlival›¤a (tüm-
general) yükseltildi ve ayn› y›l ‹stanbul
Merkez Komutanl›¤›na atand›. 8 Ekim
1931’de atand›¤› Van Hudut Komutan-
l›¤› s›ras›nda kendi iste¤iyle emekliye
ayr›ld›. Kurtulufl Savafl›’nda gösterdi¤i
yararl›klar nedeniyle TBMM taraf›ndan
‹stiklâl Madalyas›yla ödüllendirildi.
Yazgan, Mehmed Emin
I.Dünya Savafl›’nda önemli hizmetler gören Osmanl› donanmas›n›n ünlü kruvazörü Yavuz Z›rhl›s›.
YAVUZ GRUBU
• Yb. Mustafa (Org. Mu¤lal›)
• Bnb. ‹brahim (Alb.)
• Yzb. Filibeli Abdülhalim Cavit
• Yzb. Lütfü (Alb.)
• Yzb. ‹stipli Kemal
• Gümrük Memuru Sabit Bey
• Gümrük Memuru Abidin Bey
• Gümrük Memuru Haydar Bey
• Gümrük ‹hracat Md. Pertev Bey
• Gümrük ‹hracat Md. Yrd. Nuri Bey
• Gümrük ‹thalât Md. Memduh Bey
Kaynak : ‹smet Görgülü, On Y›ll›k Harbin
Kadrosu, 1912-1922, Atatürk Kültür Dil ve
Tarih Yüksek Kurumu Türk Tarih Kurumu
Yay›nlar›, Ankara 1993, s.209.
Mehmed Emin Yazgan
