879
bir banyosu bulunmaktad›r. Yatak oda-
s›nda Atatürk’ün ceviz bir karyolas› var-
d›r. Üzerinde bej renk bir yorgan örtülü-
dür. Odada üç koltuk, bir kanepe, birkaç
sandalye, bir masa, masa üzerinde kris-
tal bir sürahi ve iki barda¤› yer almakta-
d›r. Özel asansörle inilen Atatürk’e ait
banyo dairesinde ise bir dinlenme salo-
nu, bir banyo havuzu, masaj odalar› ve
mermer küvet bulunmaktad›r.
Yalvaç, Abdurrahman Dursun
1873 Zile/Tokat
9 Eylül 1948 Bursa
Birinci TBMM Çorum milletvekili. ‹s-
tanbul Erkek Ö¤retmen Okulu’nun
Yüksek Bölümü’nü bitirdikten (1903)
sonra çeflitli yerlerde ö¤retmenlik ve yö-
neticilik yapt›. Sivas Kongresi’ne Ço-
rum temsilcisi olarak kat›ld›. Birinci
TBMM’ye Çorum’dan milletvekili se-
çildi. Milletvekilli¤i sona erince yeniden
ö¤retmenli¤e döndü. 1933’te emekliye
ayr›ld›ktan sonra Bursa’ya yerleflti.
Yamut, Mehmed Nuri
1890 Selânik
5 Haziran 1961 ‹stanbul
Balkan, I.Dünya ve Kurtulufl Savafl›’nda
yer alan asker ve siyaset adam›. 1908’de
Harp Okulu’nu piyade te¤men olarak
bitirdi. Selânik ve Manast›r’daki birlik-
lerde k›ta hizmeti yaparken 1912’de
Balkan Savafllar›’nda tutsak düfltü. Esa-
ret dönüflü 1913’te Harp Akademisi’ne
girdiyse de bir y›l sonra ö¤renimini ya-
r›m b›rakarak orduya kat›ld›. I.Dünya
Savafl›’nda de¤iflik cephelerde bulundu.
1919’da tekrar bafllad›¤› akademi ö¤re-
nimini 1920’de tamamlayarak kurmay
oldu. 1920’de Anadolu’ya geçerek Kur-
tulufl Savafl›’na kat›ld›. Savafltan sonra
ordunun çeflitli kademelerinde komu-
tanl›k yapt›. 1945’te rütbesi orgeneralli-
¤e yükseldi. 1949’da Kara Kuvvetleri
Komutanl›¤›’na, 1950’de Genelkurmay
Baflkanl›¤›’na getirildi. 10 Nisan
1954’te kendi iste¤iyle emekli olduktan
sonra ayn› y›l Demokrat Parti’den ‹stan-
bul milletvekili seçilerek parlamentoya
girdi. 27 May›s 1960 harekât›ndan son-
ra Yass›ada’da tutuklu bulundu¤u s›rada
öldü.
Yarg›tay
Adliye mahkemeleri taraf›ndan verilen
kararlar›n hukuka uygunlu¤unu denetle-
mekle görevli yüksek mahkeme. Tem-
yiz mahkemesi de denir. Ayn› zamanda
yasayla belirlenen kimi davalara ilk ve
son derece mahkemesi olarak da bakar
(1982 Anayasas›, md 154). Yarg›tay’›n
bafllang›c›, 6 Mart 1868’de Divan-› Ah-
kâm-› Adliye’nin kurulufluna dayan-
maktad›r. Kurula daha sonra Mahkeme-
i Temyiz ad› verildi. 1876 Kanun-› Esa-
sisi, çeflitli maddelerinde Mahkeme-i
Temyiz’den söz ederek bu mahkemenin
varl›¤›n› ve görevlerini Anayasa düze-
yinde kabul etti. TBMM Hükûmeti,
Anadolu’daki ihtiyac› karfl›lamak ama-
c›yla Sivas’ta bir Temyiz Heyeti kurdu.
Bu heyet, Cumhuriyet’in ilân›ndan son-
ra kald›r›l›p yerine Eskiflehir’de Temyiz
Mahkemesi ad›yla bir yüksek mahkeme
kuruldu. Temyiz Mahkemesi, daha son-
ra, 834 ve 1221 say›l› yasayla geniflleti-
lip yeniden düzenlendi. Daha sonra 10
Haziran 1935 tarihli bir yasayla Anka-
ra’ya tafl›nd›. Temyiz Mahkemesi’ni,
kurulufl ve görev bak›m›ndan bir güven-
ceye ba¤layan ilk metin, 1961 Anayasa-
s› oldu. Md. 139’da, Yarg›tay’›n görev
ve yetkileri, üyelerinin seçilme usulü ve
güvenceleri düzenlendi. Yarg›tay’›n ku-
ruluflu, iflleyifli, baflkan ve üyelerinin ve
di¤er çal›flanlar›n›n nitelikleri ve ikinci
baflkan›n seçim yöntemleri ise yasaya
b›rak›ld›. 1982 Anayasas›’n›n 154. mad-
desine göre, Yarg›tay, adliye mahkeme-
lerince verilen ve yasan›n baflka bir adlî
yarg›ya b›rakmad›¤› karar ve hükümle-
rin son inceleme yeridir. Görevleri, hu-
kuk ve ceza mahkemeleriyle devlet gü-
venlik mahkemelerinden ç›kan karar ve
hükümleri temyiz yeri s›fat›yla incele-
mek, yasaya ayk›r› buldu¤u takdirde bo-
zarak bu mahkemelere geri göndermek;
Yarg›tay daire baflkan ve üyeleriyle
Cumhuriyet baflsavc›s›na karfl›, görevle-
rinden dolay› aç›lacak tazminat davala-
r›na ilk ve son derece mahkemesi olarak
do¤rudan bakmak ve Yüksek Seçim
Kurulu üyelerinden alt›s›n› kendi üyele-
ri aras›ndan seçmektir. 1982 Anayasa-
s›’na göre, Yarg›tay üyeleri, birinci s›n›-
fa yükselmifl adlî yarg›ç ve cumhuriyet
savc›lar› ile bu meslek grubu aras›ndan
Hâkimler ve Savc›lar Yüksek Kurulun-
ca seçilir. Yarg›tay’›n 15 Hukuk, 9 Ceza
Dairesi vard›r. Daireler, bir baflkan ve
dört üyeden oluflan yarg› kurullar› hâlin-
de çal›fl›r. Bunlar›n yan› s›ra yarg› faali-
yetine kat›lan Hukuk Genel Kurulu, Ce-
za Genel Kurulu ve Yarg›tay Büyük Ge-
nel Kurulu vard›r. Askerî Yarg›tay: As-
ker kiflilerin özlük haklar›ndan do¤an
uyuflmazl›klara bakan Divan-› Temyiz-i
Askerî, 22 May›s 1930 günlü bir yasay-
la kald›r›l›p yerine Askerî Temyiz Mah-
kemesi kuruldu. Ancak 1953’te yürürlü-
¤e konan bir yasayla bu tür uyuflmazl›k-
lar›n çözümü Dan›fltay’a b›rak›ld›. 1961
Anayasas›, Askerî Yarg›tay ad›yla bu
yüksek mahkemeye anayasal bir kuru-
lufl niteli¤i kazand›rarak 24 Aral›k 1962
tarihli bir yasayla Askerî Yarg›tay yeni-
den düzenlendi ve 27 Haziran 1972 tarih
ve 1000 say›l› yasayla son biçimini ald›.
1982 Anayasas›’nda da yüksek mahke-
meler aras›nda yer alan Askerî Yarg›-
tay’›n baflta gelen görevleri, askerî mah-
kemeler taraf›ndan verilen kararlar› tem-
yizen incelemek, askerî yarg› yerleri
aras›nda ç›kan görev uyuflmazl›klar›n›
çözümlemektir. Örgütsel yap›s›, baflkan-
l›k, baflsavc›l›k ve 5 daire ile kendi kuru-
lufl yasas›nda gösterilen kurumlardan
oluflur. Her dairede 1 baflkan ve 7 üye
bulunur. Askerî Yarg›tay üyeleri birinci
s›n›f askerî yarg›çlardan, genel kurulun,
her bofl yer için gösterece¤i üç aday ara-
s›ndan Cumhurbaflkan›nca seçilir.
Yar›n
1929’da ‹stanbul’da yay›mlanan günlük
siyasî gazete. Kurucusu Arif Oruç’tur.
Fethi Okyar’›n genel baflkanl›¤›n› yapt›-
¤› Serbest Cumhuriyet F›rkas›’n› destek-
ledi ve tiraj›, o dönem için oldukça yük-
sek olan 80 bin rakam›na ulaflt›. Hükû-
mete karfl› sert elefltirilerde bulunmas›
nedeniyle 1931’de kapat›l›nca gazetenin
sahibi Arif Oruç, Bulgaristan’a kaçt›.
Yar›n
Yarg›tay ve Askerî Yarg›tay üyeleri bir arada.
Abdurrahman Dursun Yalvaç
Mehmed Nuri Yamut
