317
medrese ad› verilmesini, müzik dersle-
rinde ilâhiler ö¤retilmesini, resim ders-
lerinde canl› resmi yap›lmamas›n› kara-
ra ba¤lad›. Fakat Kurtulufl Savafl›’ndan
sonra bunlardan tümüyle vazgeçildi.
Cumhuriyetin en önemli eylemlerinden
biri olan Tevhid-i Tedrisat (Ö¤retim
Birli¤i, 1924) yasas› ç›kar›ld›. Din e¤iti-
minin yerini lâik e¤itim ald› ve medre-
seler kald›r›ld›. Mustafa Necati’nin Ma-
arif Vekilli¤i döneminde merkez örgütü
geniflletildi ve maarif eminlikleri kurul-
du. Bakanl›k örgütüne Talim-Terbiye
Dairesi ve Sa¤l›k ‹daresi eklendi. Lâik
e¤itim ilkelerine göre düzenlenen yeni
e¤itimde, karma e¤itim temel al›nd›.
Okul programlar› de¤ifltirildi. 1939’da
toplanan ilk Millî E¤itim fiûras›, tek ki-
tap yöntemini benimsedi. Din dersleri,
Arapça ve Farsça, ortaokul ve lise prog-
ramlar›ndan ç›kar›ld› (1927). Harf ‹nk›-
lâb› ad›yla tarihte yerini alan alfabe de-
¤iflikli¤i gerçeklefltirildi (1 Kas›m
1928). 1935’te e¤itim müdürlükleri ku-
rularak il genel kurullar›n›n sürdüregel-
di¤i e¤itim görevlerinin bafll›calar› bu
müdürlüklere verildi. Denetim iflleyifli,
bakanl›k örgütüne ba¤land›. 1934’e dek
özel idarelerce karfl›lanan ilkokul ve sa-
nat okullar› giderleri, devlet bütçesin-
den ve sanat okullar›ndan sa¤lanan dö-
ner sermayelerden karfl›lanmaya bafl-
land›. 1933’te Reflit Galip’in bakanl›¤›
döneminde köy e¤itiminin temel koflul-
lar› belirlendi. Buna dayan›larak Saffet
Ar›kan’›n bakanl›¤› s›ras›nda e¤itmen
denemesine giriflildi. Bu denemenin ba-
flar›l› sonuçlar›, Köy Enstitüleri Yasa-
s›’n›n ç›kar›lmas›nda etken oldu. Cum-
huriyet e¤itimi, böylece yeni bir döne-
me girdi. Köy enstitüleri için tasarlanan
plana göre 20 y›l içinde Türkiye’de
okulsuz köy kalmayacakt›. Enstitüler,
gerçek anlam›yla Hasan Âli Yücel’in
Maarif Vekilli¤i döneminde (1938-
1946) sekiz y›l süreyle faaliyet gösterdi.
1946’da girilen çok partili dönemde,
enstitülerin yönetimi ve ö¤retim görev-
lilerinin tümüne yak›n› de¤ifltirildi. De-
mokratik e¤itim ve ifle dayal› ö¤retim il-
kesi büyük çapta terk edilerek karma
e¤itime son verildi (1951).
E¤itim
Okula Kay›t. Tablo: fieref Akdik (1935)
Atatürk, Adana K›z Enstitüsü’nü ziyareti s›ras›nda ö¤rencilerle birlikte dersi izlerken
(19 Kas›m 1937).
