E¤itim fiûras›
bk.
Millî E¤itim fiûras›
Eker, (Abdullah) ‹smet
1877 Çorum
4 Ekim 1962 Ankara
Birinci TBMM Çorum milletvekili. ‹lk
ve ortaö¤renimini Çorum’da tamamla-
d›ktan sonra medrese ö¤renimi gördü.
Devletin çeflitli kademelerinde çal›flt›.
Ankara ‹l Genel Meclisi Daimî Encü-
men Üyesiyken 1 Mart 1914’te Osman-
l› Meclis-i Mebusan›’na Çorum millet-
vekili olarak seçildi. I.Dünya Savafl› ye-
nilgisinden sonra Anadolu’ya geçerek
Millî Mücadele’ye destek verdi. 23
Ocak 1920’de Meclis-i Mebusan’a ye-
niden seçildi. Misâk-› Millî’nin kabul
edilmesinde etkili oldu. Meclis-i Mebu-
san’›n feshi sonras› 22 Temmuz
1920’de Çorum milletvekili olarak
TBMM’ye kat›ld›. 13 Ocak 1923’te Zi-
raat Bankas› Yönetim Kurulu Üyeli¤ine
seçildi. 1950’ye kadar parlamentoda bu-
lundu ve iki dönem meclis baflkanvekil-
li¤i yapt›.
Ekin, Abdülkadir Cavid
1894 Diyarbak›r
5 Ocak 1976 ‹stanbul
‹kinci TBMM Diyarbak›r milletvekili.
1915’te Mülkiye Mektebi’nden mezun
olduktan sonra devletin çeflitli kademe-
lerinde memur olarak çal›flt›. 1920’de
Silvan Kaymakaml›¤›, 1921’de Diyar-
bak›r Mektupçulu¤u, 1923’te Baflba-
kanl›k Özel Kalem Müdürlü¤ü görevle-
rinde bulundu. 28 Aral›k 1924’te ‹kinci
TBMM araseçimlerinde Diyarbak›r mil-
letvekili olarak parlamentoda yer ald›.
Devletin çeflitli kademelerinde idarî gö-
revlerde bulundu. 1946’da yeniden Di-
yarbak›r milletvekili seçildi. Bir süre ‹k-
tisat Vekilli¤i yapt› (1947-1949).
Elâz›¤
1915’te Ermeni tehcirinin yafland›¤›,
Cumhuriyet döneminde k›sa bir süre
fieyh Said’in yandafl› fieyh fierif taraf›n-
dan ele geçirilen, Do¤u Anadolu Bölge-
si’nin Büyük F›rat bölümünde il. Kurtu-
lufl Savafl› s›ras›nda Harput ilinin merke-
ziydi. Mamuretülaziz olan önceki ad›
daha sonra Elâziz oldu ve 10 Aral›k
1937’den sonra flimdiki ad›n› ald›.
1515’te Osmanl› topraklar›na kat›ld›.
Yer yer yöredeki boylar›n baflkald›r›lar›-
na tan›k olunan bölgede, özellikle
18.yüzy›lda yöre halk› üzerindeki yeni-
çeri bask›s› dayan›lmaz oldu. 1834’te
Sivas, Diyarbak›r ve Harput yöreleri va-
lili¤ine atanan Reflit Mehmed Pafla, Har-
put’u ordu merkezi yapt› ve kent merke-
zini Mezra denilen yere tafl›d›. Yöredeki
etnik ayaklanmalarda çok say›da kifli öl-
dü. Tanzimat’›n ilân›yla ortal›k biraz du-
rulduysa da; 1853’te, yeni konulmak is-
tenen vergilere karfl› Palu ve Gerger’de
ayaklanmalar ç›kt›. 93 Harbi’nden sonra
yo¤unlaflmaya bafllayan olaylar, 1915’te
Van yöresinde bafllayan Ermeni ayak-
lanmas›n›n Elâz›¤’a yay›lmas›yla doruk
noktas›na ulaflt›. Bunun üzerine Ermeni
Tehciri’ne gidildi ve kentte yaflayan çok
say›daki Ermeni, savafl alan›ndan uzak
yerlere göç ettirildi. Ulusal Kurtulufl Sa-
vafl› bafllar›nda Mamuretülaziz valili¤i-
ne atanan Ali Galip, Sivas Kongresi’ni
da¤›tmak ve Mustafa Kemal Pafla’y› tu-
tuklamakla görevlendirildiyse de baflar›-
l› olamad› ve valili¤i b›rak›p kaçt›. Cum-
huriyet döneminde, fieyh Said Ayaklan-
mas› s›ras›nda (1925), yandafl› fieyh fie-
rif bir süre kent yönetimini elinde tuttuy-
sa da, hükûmet güçleri isyan› bast›r›p
yeniden duruma hâkim oldular.
Elâz›¤ Atatürk Odas›
Atatürk’ün 17 Kas›m 1937’de Do¤u
Anadolu’ya yapt›¤› son gezi s›ras›nda
dinlenmek üzere geldi¤i Elâz›¤’daki
Halkevi binas›. Atatürk’ün birkaç saat
kal›p Elâz›¤’dan ayr›l›fl›ndan sonra,
oturdu¤u koltuk, kulland›¤› masa ve efl-
yalar hat›ra olarak saklanm›fl ve daha
sonra bu eflyalar Elâz›¤ K›z Ö¤retmen
Okulu olarak kullan›lan Halkevi binas›-
n›n “Atatürk Odas›” ad› verilen bölümü-
ne aktar›lm›fl ve müze olarak ziyarete
aç›lm›flt›r. Odada mobilyalar yan› s›ra
Atatürk’ün silâh›, yemek tak›mlar›, el
yaz›s› belgeler ve foto¤raflar da sergi-
lenmektedir.
Elâziz
Elâz›¤’›n 10 Aral›k 1937’den önceki
ad›.
Eldem, Halil Ethem
24 Haziran 1861 ‹stanbul
17 Kas›m 1938 ‹stanbul
Türk Tarih Kurumu ikinci baflkan›, mü-
zeci ve arkeolog. Berlin, Bern ve Viya-
na üniversitelerinde jeoloji ve kimya ö¤-
renimi gördü. Yurda dönüflünde bir süre
ö¤retmenlik yapt›ktan sonra a¤abeyi
Osman Hamdi Bey’in yan›nda müze
müdürü yard›mc›s› olarak görev yapt›;
Türk-‹slâm sikkeleri ve kitâbeleri konu-
sunda uzman oldu. A¤abeyinin ölümü
üzerine müze müdürlü¤üne getirildi
(1910). Topkap› Saray›’n›n müze hâline
getirilmesinde ve Eski fiark Eserleri
Müzesi’nin kurulmas›nda görev ald›.
Türk tarihiyle ilgili çok say›da makale
yay›mlad›. 1931’de milletvekili olunca-
ya kadar bu alanda çal›flt›. 1933’te Türk
Tarih Kurumu ikinci baflkanl›¤›na geti-
rildi. Kendisine ‹stanbul Üniversitesince
fahrî arkeoloji profesörlü¤ü, Basel ve
Leipzig üniversitelerince fahrî doktor-
luk unvan› verildi.
Bafll›ca eserleri:
Topkap› Saray›
(1931),
Camilerimiz
(1932),
Yedikule Hisar›
(1931).
Eldeniz, Naci
1875 Manast›r
1948 Ankara
Kurtulufl Savafl› komutanlar›ndan.
1893’te Harp Okulu’nu bitirdikten son-
ra iki y›l Almanya’da kurmayl›k e¤itimi
gördü. Ordunun çeflitli kademelerinde
görev ald›. Harp Okulu’nda Mustafa
Kemal’in ö¤retmenli¤ini yapt›. 1918-
1920 aras› padiflah baflyaverli¤inde bu-
lundu. Balkan ve Çanakkale Savaflla-
r›’na kat›ld›. 25 A¤ustos 1921’de Aske-
rî Okullar müfettifli olarak Anadolu’ya
geçti. Kurtulufl Savafl›’nda tümen komu-
tanl›¤› yapt›. 1927’de rütbesi korgene-
ralli¤e yükseldi. 1928-1931 aras› Cebe-
libereket, 1935-1943 aras› Seyhan mil-
letvekili olarak parlamentoda görev
yapt›. Mezar›, 1988’de Ankara’daki
Devlet Mezarl›¤›’na nakledildi.
318
E¤itim fiûras›
‹smet Eker
Naci Eldeniz
Elâz›¤’dan bir görünüm.
