Düflünsel, Feridun Fikri
1892 ‹stanbul
23 Aral›k 1958 Ankara
‹kinci TBMM Dersim (Tunceli) millet-
vekili. 1914’te ‹stanbul Hukuk Mekte-
bi’ni bitirdi. Bir süre avukatl›k yapt›.
Daha sonra Paris Hukuk Fakültesi’nde
“Türkiye’de Anayasa Hareketleri” adl›
teziyle hukuk doktoru oldu (1923). ‹kin-
ci TBMM’ye Dersim milletvekili seçil-
di (1923-1927). Terakkiperver Cumhu-
riyet F›rkas›’n›n kurucular› aras›nda yer
ald›. fieyh Said Ayaklanmas› ve Ata-
türk’e karfl› düzenlenen ‹zmir Suikas-
t›’na kat›ld›¤› gerekçesiyle ‹stiklâl Mah-
kemesi’nde yarg›land›ysa da akland›.
1939-1954 aras› Bingöl milletvekili ola-
rak parlamentoda yer ald›.
Düyûn-› Umumiye ‹daresi
(Genel Borçlar ‹daresi)
Osmanl› Devleti’nin borçlar›n› tasfiye
için kurulan uluslararas› kurulufl.
1854’te bafllayan borçlanma süreci için-
de Osmanl› Devleti 1874’e dek
5.297.676.500 frank borç alt›na girmifl-
ti. Bu itibari borca karfl›l›k Osmanl› ha-
zinesine
giren
gerçek
miktar
3.018.884.714 frank, bu borçlar›n taksit
ve itfa bedeli ise y›ll›k 299.068.487
frankt›. 6 Ekim 1875’te yay›mlanan bir
kararnameyle Osmanl› Devleti bu borç
taksitinin ancak yar›s›n› nakit olarak,
yar›s›n› da %5 faizli bonoyla ödeyece-
¤ini aç›klay›nca Avrupa kamuoyu bütü-
nüyle Osmanl› Devleti aleyhine döndü.
Bu malî bunal›m çözümlenmeden,
1877/1878 Osmanl›-Rus Savafl› ç›kt›.
Osmanl› ordular›n›n bu savaflta a¤›r ye-
nilgiye u¤ramas› üzerine Ayastefanos
ve ard›ndan Berlin antlaflmalar› imza-
land›. Berlin Antlaflmas› gere¤i, Os-
manl› Devleti, Çarl›k Rusya’ya
802.500.000 frank savafl tazminat› öde-
mek zorunda b›rak›ld›. Bir yandan Av-
rupa’ya olan a¤›r borç, di¤er yandan
a¤›r savafl tazminat› ve savafl›n getirdi¤i
a¤›r yük karfl›s›nda Osmanl› Devleti,
kelimenin tam anlam›yla iflâs›n efli¤ine
geldi. 28 Muharrem 1299’da (20 Aral›k
1881) yay›mlanan yeni bir kararnamey-
le alacakl›lar, alacaklar›n›n % 44’ünden
vazgeçtiler; buna karfl›l›k Osmanl› Dev-
leti tuz, damga resmi, içki, ipek ve bal›k
av› vergilerinin, do¤rudan alacakl›lar›n
temsilcilerinden meydana gelen ulusla-
raras› bir kurulufl arac›l›¤›yla (Düyûn-›
Umûmiye-i Osmaniye Meclis-i ‹daresi)
toplanmas›n› kabul etti. Bu kurulufl ye-
di üyeli bir meclis taraf›ndan (‹ngiltere,
Hollanda, Fransa, ‹talya, Almanya, Os-
manl› Devleti ve di¤er alacakl›lar› tem-
silen bir üyeden olufluyordu) yönetile-
cek ve baflkanl›¤› s›rayla ‹ngiltere ve
Fransa temsilcileri taraf›ndan yürütüle-
cekti. ‹darenin merkezi ‹stanbul’dayd›
(Bugünkü ‹stanbul Erkek Lisesi binas›).
Düyûn-› Umumiye ‹daresi, devlet için-
de devlet olarak, varl›¤›n› Osmanl›
Devleti’nin sonuna kadar sürdürdü.
I.Dünya Savafl› sonunda imzalanan
Sevr Antlaflmas›’ndan (1920) sonra,
Ankara Hükûmeti’nin güçlenmesiyle
birlikte Düyûn-› Umumiye’nin denetle-
308
Düflünsel, Feridun Fikri
Feridun Fikri Düflünsel
Günümüzde ‹stanbul Lisesi olarak faaliyetini sürdüren ‹stanbul Ca¤alo¤lu’ndaki Düyun-› Umumiye binas›.
