karfl›n, antlaflma hükümlerine karfl› ç›-
karak görevinden istifa eden Osmanl›
devlet adam›, flair. Ekrem Reflit Rey ve
Cemal Reflit Rey’in babas›d›r. fiiirlerin-
de H. Nâz›m imzas›n› kulland›. Ortaö¤-
renimini So¤ukçeflme Askerî Rüfltiye-
si’nde, yüksekö¤renimini Mülkiye
Mektebi’nde tamamlad›. Mülkiye Mek-
tebi’nde tabiîye muallimli¤i (1891),
mabeyn kâtipli¤i (1892-1906), Kudüs
mutasarr›fl›¤›; Manast›r, Ankara, Halep
(1906-1909), ‹zmir valiliklerinden son-
ra dahiliye nâz›rl›¤› görevinde bulundu.
Sadrazam Mahmud fievket Pafla’n›n öl-
dürülmesinde suçlu görülerek g›yab›n-
da idama mahkûm edildi¤inden M›s›r’a
kaçt›. I.Dünya Savafl› y›llar›n› ‹sviç-
re’de geçirdi. Mütarekeden sonra ‹stan-
bul’a döndü. Tevfik Pafla ve Damat Fe-
rit Pafla kabinelerinde yeniden dahiliye
nâz›rl›¤›na getirildi. fiûra-y› Devlet Re-
isli¤ine vekâlet etti¤i s›ralar Paris Bar›fl
Görüflmeleri’ne kat›ld›; Sevr Antlaflma-
s›’na karfl› ç›kt›. 17 Temmuz 1920’de
bütün bu görevlerinden istifa edip siya-
sî hayattan çekildi. Gülflen dergisindeki
(1885) Nevha adl› fliiriyle edebiyat dün-
yas›na girdi. Mekteb ve Servet-i Fü-
nun’da yay›mlad›¤› fliirlerle tan›nd›
(1896). Ço¤u “Dün ve Yar›n” dizisinde
ç›km›fl çeviri kitaplar›ndan baflka, “Na-
zariyat-› Edebiye” (2 cilt, 1912), “Gör-
düklerim, Yapt›klar›m” (1923) adl›
eserleri kaleme ald›.
Rey, Cemal Reflit
25 Eylül 1904 Kudüs
7 Ekim 1985 ‹stanbul
Cumhuriyet döneminde bafllat›lan, Bat›
müzi¤inin yayg›nlaflt›r›lmas› ve kurum-
laflt›r›lmas› çal›flmalar›na katk›da bulu-
nan, Onuncu Y›l (1933) ve Yüzüncü Y›l
(1981) marfllar›n›n bestecisi, orkestra
flefi. Ahmet Reflit Rey’in o¤ludur. Mü-
zik ö¤renimine küçük yaflta bafllad›. ‹lk
bestesini sekiz yafl›nda yapt› (1912). Pa-
ris’te kald› (1913). I.Dünya Savafl› bafl-
lad›ktan sonra ‹sviçre’ye yerleflti (1914).
Paris ve Cenevre konservatuvarlar›nda
müzik ö¤renimi gördü. Ekim 1923’te
Türkiye’ye döndükten sonra ‹stanbul
Konservatuvar›’na ö¤retim üyesi oldu.
‹stanbul fiehir Tiyatrosu için operetler
besteledi. Kendi kurdu¤u yayl› çalg›lar
orkestras›n› ‹stanbul fiehir Orkestras›
ad›yla bir senfonik orkestraya dönüfltür-
dü. “Türk beflleri” diye tan›nan besteci-
ler aras›nda yer ald›. Zaman zaman ‹s-
tanbul Devlet Senfoni Orkestras›’n› yö-
netti. 1946’da ‹stanbul Filarmoni Derne-
¤i’nin kurulmas›na önayak oldu.
1949’dan bafllayarak yurt d›fl›nda birçok
orkestray›, konuk flef olarak yönetti.
Cumhuriyet döneminde bafllat›lan, Bat›
müzi¤inin yayg›nlaflt›r›lmas› ve kurum-
laflt›r›lmas› çal›flmalar›na katk›da bulu-
nanlar›n bafl›nda yer ald›. Eserlerinde
genellikle Frans›z izlenimcilik ak›m›n›n
etkisi görülür. 1923’ten sonra Türk Halk
Müzi¤i’ni Bat› müzi¤i formlar› içine al-
d›; 1930’lardan bafllayarak ayn› anlay›fl-
la tasavvuf ve divan müzi¤ine yöneldi;
özellikle ‹stanbul’da büyük ilgi gören
operetleri besteledi. Yap›tlar›nda genel-
likle Türk halk müzi¤i motiflerinden ya-
rarland›. Halk türkülerini armonize eden
ilk Türk bestecisi unvan›n› ald›. Kardefli
Ekrem Reflit Rey’in yazd›¤› operetleri
besteledi.
Bafll›ca eserleri:
Operalar:
Cem Sultan
(1923),
‹ki Piyano ‹çin So-
nat
(1924),
Zeybek
(1926),
Çelebi
(1943),
Piyano ‹çin Fantezi
(1948),
Bir
Keman Konçertosu
(1948),
Anadolu
Halk Türküleri
(1956), iki yayl›lar or-
kestras› için
II.Senfoni
(1963).
Onuncu
Y›l Marfl›
(1933)
ve Yüzüncü Y›l Mar-
fl›
’n› (1981) besteledi. Ayr›ca, kardefli
taraf›ndan yaz›lan Lüküs Hayat, Deli
Dolu gibi operetler yan› s›ra bu alanda
son olarak
Yaygara 70
ve
Uy! Balon
Dünya
,
Maskara, Hava C›va
,
Saz Caz
adl› müzikli oyunlar› besteledi.
Rey, EkremReflit
1900 ‹stanbul
13 Temmuz 1959 ‹stanbul
Atatürk döneminde yazd›¤› “Üç Saat”,
“Lüküs Hayat” operetleriyle tan›nan ün-
lü revü-operet ve oyun yazar›. Ahmet
Reflit Rey’in o¤ludur. Ortaö¤renimini
‹stanbul’da Galatasaray ve Paris’te Buf-
fon liselerinde, yüksekö¤renimini Ce-
nevre Güzel Sanatlar Akademisi’nde ta-
mamlad›. Dönüflünden uzun y›llar sonra
Ankara ve ‹stanbul radyolar›nda temsil
kolu flefli¤i, Teknik Üniversite’de Fran-
s›zca okutmanl›¤› yapt›. Yazd›¤› operet
ve revülerle ünlendi. Komediler, çocuk
oyunlar› ve radyo oyunlar› da yazd›.
Uzun y›llar çeflitli gazete ve dergilerde
tiyatro elefltirileri yay›mland›.
Bafll›ca
eserleri:
Üç Saat
(1932),
Lüküs Hayat
(1933),
Deli-Dolu
(1934),
Saz-Caz
(1935),
Hava-Civa
(1941),
Alabanda
(1942),
Ald›rma
(1943).
Reyhanl›
Mütareke sonras› bir süre Frans›z iflga-
linde kalan, 1939’da Türkiye s›n›rlar›
içine al›nan Hatay’a ba¤lanan ilçe. Eski-
den Intah, daha sonra da Reyhaniye ad-
lar›yla an›lan kent, ilçenin güneydo¤u
kesiminde yer al›r. Merkezi Antakya’ya
43 km uzakl›ktad›r. 1517’de Osmanl›
topraklar›na kat›ld›. 19.yüzy›l sonlar›n-
da Halep vilâyeti Merkez sanca¤›n›n
Harim kazas›na ba¤l› bir nahiyeydi.
I.Dünya Savafl›’ndan sonra Frans›zlar›n
iflgaline u¤rad›. 1939’da Türkiye’ye ka-
t›lan Hatay iline ba¤l› bir ilçe hâline ge-
tirildi ve ayn› y›l belediyesi kuruldu.
R›za Bey
1860 Akda¤madeni/Yozgat
20 Haziran 1926 Yozgat
Birinci TBMM Yozgat milletvekili. ‹lk
ve ortaö¤renimi tamamlad›ktan sonra
1894’te Adliye hizmetine girdi. 1903-
1911 aras› Reji ‹daresi’nde memur ola-
rak çal›flt›. 1919’da Millî Mücadele’ye
kat›larak Akda¤madeni’nde Müdafaa-i
Hukuk Cemiyeti’ni kurdu. Birinci
TBMM’ye Yozgat’tan milletvekili se-
çildi. Milletvekilli¤i sona erince memle-
ketine döndü.
R›za Nur
1878 Sinop
8 Eylül 1942 ‹stanbul
Birinci TBMM Sinop milletvekili, Tür-
kiye Cumhuriyeti’nin ilk maarif vekili,
hekim, tarihçi. ‹lkö¤renimini Sinop’ta
yapt›ktan sonra ‹stanbul So¤ukçeflme
Askerî Rüfltiyesi, Kuleli Askerî ‹dadîsi
706
Rey, Cemal Reflit
Cemal Reflit Rey, ‹stanbul Konservatuvar›’nda ö¤rencileriyle birlikte.
R›za Bey
R›za Nur
