bir süre “Hâkimiyet-i Milliye”nin bafl-
yazarl›¤›n› yapt›. Birinci TBMM’ye
Burdur milletvekili seçildi (1920). Ali
Fuat Pafla (Cebesoy) ile birlikte Mosko-
va’ya gitti (1921). ‹lk Anayasay› haz›r-
lamakla görevli komisyonda yer ald›.
‹kinci TBMM seçimlerine kat›lmay›p
siyasetten ayr›ld›. 1946’da yeniden ga-
zetecili¤e döndü; Tasvir-i Efkâr ve di¤er
gazetelere siyasî ve ekonomik konular-
da yaz›lar yazd›.
Sö¤üt
Kurtulufl Savafl› s›ras›nda Temmuz
1921’den 4 Eylül 1922’ye kadar Yunan
iflgalinden kalan Bilecik iline ba¤l› ilçe.
Eski Türk kaynaklar›nda ad› Sögütçük
olarak geçer. Bölge, 1230’da Selçuklu
Sultan› Alâeddin Keykubat taraf›ndan
Ertu¤rul Bey’e verildi. Osmanl› Devle-
ti’nin temeli, Ertu¤rul Bey’in o¤lu Os-
man Gazi taraf›ndan burada at›ld›. Bur-
sa’n›n ele geçirilmesinden sonra önemi
azald›. 19.yüzy›l sonlar›nda Hüdavendi-
gâr (Bursa) vilâyetinin Ertu¤rul (Bile-
cik) sanca¤›na ba¤l›yd›. 1884’te beledi-
ye teflkilât› kuruldu. Millî Mücadele y›l-
lar›nda Temmuz 1921’den 4 Eylül
1922’ye dek Yunan iflgalinde kald›.
Söke
Kurtulufl Savafl› s›ras›nda ‹talyan ve ar-
d›ndan Yunan iflgaline u¤rayan, Ayd›n
iline ba¤l› ilçe. M.Ö. 5000’li y›llardan
bu yana yerleflimmerkezidir. ‹yon, Frig-
ya, Lidya, Pers, Roma, Bizans, Selçuklu
egemenli¤inde kalan yöre, 1426’da Os-
manl› topraklar›na kat›ld›. Bu dönemde
Mentefle ve S›¤la sancaklar›na merkez-
lik yapt›. 1864’te S›¤la sancak merkezi-
nin ‹zmir’e tafl›nmas› üzerine kaza mer-
kezi oldu. 1868’de Ayd›n sanca¤›na
ba¤land›. 15 May›s 1919’da ‹zmir’in ifl-
gali üzerine sancak merkezi yap›ld›. Yu-
nan iflgali üzerine sancak merkezi, Çi-
ne’ye tafl›nd›. Kurtulufl Savafl› s›ras›nda
17 May›s 1919’da önce ‹talyanlar›n, 22
Nisan 1922’de ‹talyanlar›n bölgeden çe-
kilmesi üzerine de 6 Eylül 1922’ye dek
Yunan iflgalinde kald›.
Sökmen, ‹hsan Lâtif
1873 ‹stanbul
26 Aral›k 1955 ‹stanbul
‹kinci TBMM ‹stanbul milletvekili.
Harp Okulu’nu bitirdi (1895). Türk-Yu-
nan, Balkan ve I.Dünya Savafllar›na ka-
t›ld›. I.Dünya Savafl›’nda Sar›kam›fl’ta
Ruslara esir düfltü (22 Aral›k 1914). Si-
birya’ya sürüldü. Oradan kaçmay› bafla-
rarak (May›s 1915) Çin, Japonya, ABD
ve Yunanistan üzerinden ‹stanbul’a
döndü (Eylül 1915). Ekim 1915’te
emekliye ayr›ld›. 1919’da emeklili¤i
kald›r›larak yeniden göreve döndü. Giz-
li bir kurulufl olan ‹stanbul Müdafaa-i
Milliye’nin baflkanl›¤›n› yaparak, Ana-
dolu’ya silâh ve cephane gönderilmesini
sa¤lad›. Kurtulufl Savafl›’ndan sonra ‹z-
mir Valili¤ine atand› (1924). ‹kinci
TBMM araseçimlerinde ‹stanbul’dan
milletvekili seçildi (1926). Daha sonra
‹stanbul (1927-1931) ve Giresun (1931-
1946) milletvekili olarak parlamentoda-
ki yerini korudu. ‹stiklâl Madalyas› sahi-
bi olup “Serencam-› Harp” (1915) ve
“‹ran’›n Ahval-i Askeriye ve Siyasas›”
adl› eserleri vard›r.
Sökmen, Tayfur
1892 Gaziantep
3 Mart 1980 ‹stanbul
Hatay Cumhuriyeti’nin ilk ve tek cum-
hurbaflkan›. I.Dünya Savafl› s›ras›nda is-
tihbarat görevlisi olarak çal›flt›. Kurtulufl
Savafl›’nda Frans›z iflgaline karfl› direnifli
örgütledi. ‹skenderun sanca¤›n›n özerk
bir yönetim birimi olarak Suriye’ye b›ra-
k›lmas›ndan sonra direnifle geçti. Bunun
üzerine ölüm cezas›na çarpt›r›l›nca böl-
geyi terk etti. Daha sonra ‹skenderun’a
girmesine izin verildi. 1935’te Antalya
milletvekili olarak parlamentoya girdi.
Ocak 1937’de ‹skenderun sanca¤›na, d›-
flifllerinde Suriye’ye ba¤l›, fakat kendi
anayasas›yla yönetilen yar› sancak statü-
sü tan›n›p ad› Hatay olarak de¤ifltirilince
ayn› y›l Türkiye’nin verdi¤i nota üzerine
Fransa, sorunun Milletler Cemiyeti’nde
760
Sö¤üt
Söke’den bir görünüm.
Kurtulufl Savafl› s›ras›nda Frans›z iflgaline karfl› ‹skenderun sanca¤›nda direnifli örgütleyen
Tayfur Sökmen.
‹hsan Lâtif Sökmen
