761
çözülmesini istedi. Uluslararas› koflulla-
r›n da dayatmas› sonucu var›lan anlafl-
mayla Milletler Cemiyeti, 19 May›s
1937’de Hatay için bir anayasay› kabul
edip uzun süren görüflmeler sonras› Türk
ve Frans›zlardan oluflan bir kurulun gö-
zetiminde Hatay Cumhuriyeti’nin kurul-
du¤unu ilân etti; Cumhurbaflkanl›¤›na da
Tayfur Sökmen’i seçti. Hatay Cumhuri-
yeti, 29 Haziran 1939’da TBMM kara-
r›yla Türkiye Cumhuriyeti topraklar›na
kat›l›nca cumhurbaflkanl›¤› görevi sona
eren Tayfur Sökmen, 1950’ye kadar An-
talya, 1950-1954 aras› Hatay milletveki-
li olarak TBMM’de yer ald›. 1969’da
kontenjan senatörü olarak Cumhuriyet
Senatosu’na girdi. Hatay sorununu ay-
r›nt›lar›yla ele alan “Hatay’›n Kurtuluflu
‹çin Harcanan Çabalar” (1978) adl› bir
kitab› vard›r.
Sökmensüer, fiükrü
1891 Üsküp
1978 ‹stanbul
Atatürk döneminin Emniyet Umum
Müdürü, devlet ve siyaset adam›. Harp
Okulu’nu ve Harp Akademisi’ni bitirdi
(1912). Kurmay binbafl›yken askerlikten
ayr›ld›. 1923’ten bafllayarak Dahiliye
Vekâleti bünyesinde görev yapt›.
1934’te Emniyet UmumMüdürlü¤ü gö-
revine getirildi ve ilk Hatay valisi (1939)
oldu. Erzincan (1939-1946) ve Gümüfl-
hane (1946-1950) milletvekili olarak
TBMM’de bulundu. Recep Peker Hü-
kûmeti’nde ‹çiflleri Bakan› (1946-1947)
olarak yer ald›.
Sönmez, Talât
1876 Ankara
11 May›s 1952 Ankara
‹kinci TBMM Ardahan milletvekili.
Mülkiye Mektebi’nin yüksek bölümünü
bitirdikten sonra maiyet memuru, kay-
makam, mülkiye müfettifli ve mutasarr›f
olarak devlet hizmetinde çal›flt›. 1908 ve
1912 seçimlerinde Ankara milletvekili
seçilerek Osmanl› Meclis-i Mebusa-
n›’na seçildi. Kurtulufl Savafl› y›llar›nda
TBMM Hükûmeti’nin emrinde çal›flt›.
‹kinci TBMM’de 1923-1927 aras› Ar-
dahan, 1927-1931 aras› Ankara millet-
vekili olarak yer ald›.
Söylemezo¤lu, Galip Kemali
1873 Erzurum
1960 ‹stanbul
Sevr Antlaflmas›’na karfl› ç›kt›¤›ndan
Sadrazam Damat Ferit Pafla taraf›ndan
görevden al›nan Osmanl› diplomat. Ga-
latasaray Lisesi’ni bitirdikten sonra Ha-
riciye Nezareti’nde görev ald› (1896).
Atina ve Berlin elçilikleri müsteflarl›¤›,
Atina, Tahran ve Moskova büyükelçili-
¤i yapt› (1917-1918). Mondros Ateflkes
Antlaflmas›’ndan sonra oluflturulan Kar-
ma Mütareke Komisyonu baflkanl›¤›nda
bulundu. ‹zmir’in Yunanl›lar taraf›ndan
iflgali üzerine görevinden ayr›ld›. Sevr
Antlaflmas›’n› k›nayan “Bir Ulusun Kat-
li” ve “Bir Ulusun Çilesi” adl› kitaplar›
nedeniyle Damat Ferit Pafla taraf›ndan,
Hariciye Nezareti’ndeki görevinden
uzaklaflt›r›ld›. Daha sonra Sadrazam
Tevfik Pafla (Okday) taraf›ndan yeniden
göreve al›nd› (1921). Stockholm ve Ko-
penhag elçilikleri yapt› (1921-1923).
Cumhuriyet döneminde kendisine aktif
bir görev verilmedi. 1930’da emekliye
ayr›ld›.
Söylemezo¤lu, Galip Kemali
‹smet ‹nönü’nün Tayfur Sökmen’e gönderdi-
¤i kutlama mektubu.
Tayfur Sökmen
fiükrü Sökmensüer
Galip Kemali Söylemezo¤lu
Galip Kemalî Söylemezo¤lu taraf›ndan 1920’de Roma’da Frans›zca olarak yay›mlanan “Bir
Ulusun Katli” adl› kitab›n iç kapak resmi ve d›fl kapa¤› (altta).
