807
nisa milletvekili olarak yer ald› (1912-
1918). TBMM Hükûmeti taraf›ndan
Posta ve Telgraf Genel Müdürlü¤üne
atand› (1920). ‹kinci TBMM’den baflla-
yarak ölümüne dek Manisa milletvekili
olarak parlamentoda yer ald›. Üçüncü
‹smet ‹nönü Hükûmeti’nde Ziraat Ve-
killi¤i yapt› (1925-1927).
Topuzlu, Cemil
2 Mart 1868 ‹stanbul
21 Mart 1958 ‹stanbul
Mütareke döneminde ‹stanbul Belediye
Baflkanl›¤› ve Damat Ferit Hükûme-
ti’nde k›sa bir süre Naf›a Vekilli¤i ya-
pan yönetici ve hekim. Galatasaray Sul-
tanisi’nden sonra Askerî T›bbiye’yi bi-
tirdi (1886). Paris’te üç y›l cerrahî uz-
manl›¤› ö¤renimi gördü. 1894’te T›bbi-
ye’de ö¤retim üyesi oldu. II.Abdülha-
mid’in saray cerrahl›¤›n› yapt›; 1905’te
II.Abdülhamid taraf›ndan rütbesi müflir-
li¤e (mareflal) yükseltildi. II.Meflruti-
yet’ten sonra T›bbiye’nin yeni bafltan
düzenlenmesi çal›flmalar›na kat›ld› ve
ayn› okulun ilk reisi (dekan›) oldu.
1911’de rütbesinin miralayl›¤a indiril-
mesi üzerine görevinden istifa edip Av-
rupa’ya gitti. Mesle¤iyle ilgili inceleme
ve çal›flmalar yapt›. Türkiye’ye dönü-
flünde iki kez ‹stanbul fiehreminli¤i’ne
(belediye baflkanl›¤›) getirildi (1912-
1919); bu dönemde Gülhane Park›’n›n
halka aç›lmas›, yollar›n geniflletilip
a¤açland›r›lmas›, konservatuvar›n ku-
rulmas› vb. birçok yenilikler yapt›. Da-
mat Ferit Pafla kabinesinde bir ay kadar
Naf›a Vekilli¤i yapt›. Paris Bar›fl Konfe-
rans›’na delege olarak kat›ld›. Cumhuri-
yet’ten sonra yurt d›fl›nda oldu¤u s›rada
Damat Ferit kabinesinde yer ald›¤›ndan
g›yab›nda idama mahkûm edildiyse de
bakanl›¤› s›ras›nda Kuvâ-yi Milliyecile-
re yapt›¤› yard›mlar göz önüne al›narak
affedildi. Daha sonra resmî bir görev al-
mad›. An›lar›n› “80 Y›ll›k Hat›ralar›m”
(1951) ad›yla kitaplaflt›rd›.
Torbal›
Kurtulufl Savafl› s›ras›nda 20 May›s
1919’dan Eylül 1922’ye dek Yunan ifl-
galinde kalan, Ege Bölgesi’nde, ‹zmir
iline ba¤l› ilçe. 1923’te belediye teflkilâ-
t› kuruldu. 1926’da ilçe oldu. Kent mer-
kezi, 1928’deki depremde büyük hasar
gördü¤ünden Tepeköy’e tafl›nd›.
Torun, Abdullah Azmi
1869 Eskiflehir
27 Eylül 1937 ‹stanbul
Birinci TBMM Eskiflehir milletvekili.
Dinî ö¤renim ve hukuk ö¤renimi gördü.
1908’den itibaren üç dönem Osmanl›
Meclis-i Mebusan›’nda Kütahya millet-
vekili olarak bulundu (1908-1919).
1920’de Eskiflehir milletvekili olarak
yer ald›¤› Meclis-i Mebusan’›n ‹ngiliz-
ler taraf›ndan da¤›t›lmas› üzerine Anka-
ra’da toplanan Birinci TBMM’ye Eski-
flehir milletvekili olarak kat›ld›. Fevzi
Pafla (Çakmak) ve Rauf Bey (Orbay)
hükûmetlerinde fier’iyye ve Evkaf Ve-
killi¤i yapt› (1922). ‹kinci TBMM’ye
yeniden Eskiflehir milletvekili seçildi
(1923-1927). Milletvekilli¤i sona erince
‹stanbul’a yerleflti.
Townshend,
Sir Charles Vere Ferrars
1861 Southwork
1924 Paris
Mondros Mütarekesi sonras› Türklerin
hakl› davas›n› savunan ‹ngiliz general.
I.Dünya Savafl› s›ras›nda Irak Cephe-
si’nde Kutülamare’deki tümeni Türk or-
dusu taraf›ndan kuflat›ld›¤›nda bafllatt›¤›
yarma harekât› baflar›l› olmay›nca em-
rindeki 13.000 askerle teslim oldu
(1916). Tutsakl›¤› s›ras›nda ‹stanbul
Heybeliada ve Büyükada’da (1916-
1918) oturmas›na izin verildi. Ahmet ‹z-
zet Pafla Hükûmeti taraf›ndan Mondros
Mütarekesi’nde arac›l›k yapmak üzere
Mondros’a gönderildi (Ekim 1918).
Mütarekeden sonra Londra’da Türk
haklar›n› savundu. Kurtulufl Savafl› s›ra-
s›nda Mustafa Kemal Pafla’n›n daveti
üzerine, ‹ngiliz Hükûmeti’nin olumsuz
tavr›na ra¤men Anadolu’ya gelip (Tem-
muz 1922) Konya’da Mustafa Kemal
Pafla ile görüfltü. Irak Savafl› ile ilgili
an›lar›n› “Irak Seferim” ad›yla yay›mla-
d› (1920).
Toydemir, Cemil Cahit
1883 ‹stanbul
15 Temmuz 1956 ‹stanbul
Kurtulufl Savafl› komutanlar›ndan. Harp
Okulu’nu bitirdikten (1902) sonra Bal-
kan ve I.Dünya Savafllar›na kat›ld›. 15
Temmuz 1919’da kat›ld›¤› Kurtulufl Sa-
vafl›’nda 5.Kafkas Tümeni komutan›
olarak görev yapt›. Cumhuriyet döne-
minde Kolordu Komutanl›¤›, Jandarma
Genel Komutanl›¤›, Askerî Yarg›tay
Baflkanl›¤› görevlerinde bulundu. Birin-
ci Ordu Komutan›yken emekliye ayr›ld›
(1946). Cumhuriyet Halk Partisi’nden
Toydemir, Cemil Cahit
Cemil Topuzlu’nun son foto¤raflar›ndan biri
ve müflirli¤e getirildi¤i y›llarda (üstte).
Abdullah Azmi Torun
Cemil Cahit Toydemir
General Townshend
