809
yaralan›r. Bu bask›na korktu¤u için ka-
t›lmayan çete üyelerinden Afl›r, çetede-
kilerin adlar›n› a¤z›ndan kaç›rm›flt›r.
Buna bin piflman olmufltur; ama ifl iflten
geçmifltir. Düflman askerleri Tac›m kö-
yüne gelmifltir. Çeteye kat›lanlar› ara-
maya bafllarlar. Çetecilerden birini, Bi-
lal’i döve döve öldürürler. Ötekilerse,
Molla Mahmut, Haceli, Kaz›m, Çopur
Hamdi ve Afl›r, düzenli orduya kat›lmak
için Afyon’a do¤ru yola ç›karlar. Çete-
bafl› ‹brahim Bey ise arkadafllar›n› yal-
n›z b›rakm›fl, kay›plara kar›flm›flt›r. ‹bra-
him Bey’in haber vermeden çekip gidifli
Molla Mahmut’un kafas›nda kimi soru-
lar uyand›rm›flt›r.» Kaynak : Mürflit Ba-
labanl›lar, Türk Roman›nda Kurtulufl
Savafl›, Türkiye ‹fl Bankas› Yay›nlar›, ‹s-
tanbul 2003, s.389.
Tökin, ‹smail Hüsrev
14 Mart 1902 ‹stanbul
19 Haziran 1993 ‹stanbul
Kadro dergisinin kurucular›ndan, ikti-
satç› ve yazar. Avusturya Lisesi’ni bitir-
dikten sonra Moskova Devlet Üniversi-
tesi’nde iktisat ö¤renimi gördü. Türki-
ye’ye döndükten sonra çeflitli kurulufl-
larda çal›flt›. Hâkimiyet-i Milliye (sonra
Ulus) gazetesinin ekonomi sayfas›n› ha-
z›rlad›. 1932’de Yakup Kadri Karaos-
mano¤lu, Burhan Belge, fievket Sürey-
ya Aydemir ve Vedat Nedim Tör ile bir-
likte Kadro dergisinin kurucular› aras›na
kat›ld›; bu dergi çevresinde geliflen ve
Kadro Hareketi olarak an›lan siyasal dü-
flünce ak›m›n›n öncüleri aras›nda yer al-
d›. 1942-1950’de Baflbakanl›k Denetle-
me Kurulu genel kâtipli¤i yapt›. Ayn›
dönemde Sohbet ve Do¤ufl dergilerini
yay›mlad› (1942-1952). Sonraki y›llarda
kamu ve özel kurulufllarda üst düzey yö-
netici olarak çal›flt›.
Bafll›ca eserleri:
‹k-
tisat Nas›l Okutulmal›
(1931),
Türki-
ye’de Zirai Kooperatif Hareketi
(1932),
Türkiye Köy ‹ktisadiyat›
(1934),
Ekono-
mik Co¤rafya
(1940),
‹smet ‹nönü-fiah-
siyeti ve Ülküsü
(1946),
Cumhuriyet
Halk Partisi’nin Dünya ve Cemiyet Gö-
rüflü
(1946),
‹ktisadî Bunal›m›n Analizi
(1964).
Tör, Edip Servet
15 Nisan 1880 Adapazar›
Eylül 1960 ‹stanbul
Kurtulufl Savafl› komutanlar›ndan, ‹kin-
ci TBMM ‹stanbul milletvekili. Harp
Okulu’nu bitirdi (1898). 1912’de kur-
may oldu. Balkan ve I.Dünya Savafllar›-
na kat›ld›. Mütareke y›llar›nda Anado-
lu’daki Millî Mücadele’ye asker ve silâh
deste¤i sa¤lamak amac›yla ‹stanbul’da
Karakol Cemiyeti’ni kuranlar aras›nda
yer ald›. Bir süre sonra Ankara’ya geldi.
1925’teki ‹kinci TBMM araseçimlerin-
de ‹stanbul’dan milletvekili seçildi. Da-
ha sonra ‹stanbul (1927-1931) ve Gü-
müflhane (1931-1950) milletvekili ola-
rak TBMM’de yer ald›.
Tör, Vedat Nedim
1897 ‹stanbul
8 Nisan 1985 ‹stanbul
Kurtulufl Savafl›’n› ve Atatürk Devrim-
lerini, siyasî ve ekonomik bir ba¤›ms›z-
l›k hareketi olarak de¤erlendirip devlet-
çili¤i savunan bir ideoloji oluflturmay›
amaçlayan “Kadrocular” grubu içinde
yer alan iktisatç› ve yazar. Ortaö¤reni-
mini Galatasaray Sultanisi’nde (1916),
yüksekö¤renimini Almanya’da tamam-
lad›. Berlin Üniversitesi’nde iktisat dok-
toras› yapt› (1921). 1919’da Berlin’de
yay›mlanan Kurtulufl dergisinde iktisat-
la ilgili yaz›lar yazd›. Dönüflünde Ay-
d›nl›k dergisi çevresinde oluflan sol ha-
rekete kat›ld›. 1927’de Türkiye Komü-
nist Partisi (TKP) yöneticilerinden oldu-
¤u gerekçesiyle tutuklanarak dört ay
hapse mahkûm edildi. Serbest b›rak›l›n-
ca Cumhuriyet Halk Partisi’nin (CHP)
görüfllerine yak›nl›k duydu. 1932-1935
aras›, Kadro hareketinin yay›n organ›
olan Kadro dergisinden Yakup Kadri
Karaosmano¤lu, fievket Süreyya Ayde-
mir, Burhan Asaf Belge ve ‹smail Hus-
rev Tökin ile birlikte Yurdunu Tan›,
Yurdunu Sev, Hep Bu Topraktan, Aile,
Do¤an Kardefl, Türkiyemiz, Sanat Dün-
yam›z, La Turquie Kémaliste adl› dergi-
leri ç›kard›. 1929-1933 aras› Ticaret Ba-
kanl›¤›’na ba¤l› Millî ‹ktisat ve Tasarruf
Cemiyeti Merkez Müdürlü¤ü, 1933-
1937 aras› Matbuat Umum Müdürlü¤ü,
1938-1944 aras› Turizm Müdürlü¤ü ve
Ankara Radyosu Müdürlü¤ü yapt›.
Uzun süre Yap› Kredi Bankas› ve Ak-
bank’›n kültür ve sanat dan›flmanl›¤›nda
bulundu. Makale ve f›kralar› Cumhuri-
yet, Akflam, Ulus, Vatan, Milliyet gibi
gazetelerde yay›mland›; çeflitli oyunlar
yazd›.
Bafll›ca eserleri:
Oyun:
Üç Kifli
Aras›nda
(1938),
‹mral›’n›n ‹nsanlar›
(1940).
Deneme-‹nceleme: Kemalizm’in
Dram›
(1980),
Atatürk Olmasayd›
(1982).
An›:
Y›llar Böyle Geçti
(1976).
Törümküney, Ferit Recai
1878 ‹stanbul
1941, ?
Birinci TBMM Çorum milletvekili.
Kastamonu’da vali vekilli¤i yapt›¤› s›ra-
da Millî Mücadele’yi destekledi; yörede
kurulan Müdafaa-i Hukuk Cemiyeti’nin
kurucular› aras›nda yer ald›. 1920-1927
aras› TBMM’de Çorummilletvekili ola-
rak bulundu.
Törümküney, Ferit Recai
‹smail Hüsrev Tökin
Ürünlerimizin tan›t›ld›¤› New York Sergisi’nde, Türk Heyeti Baflkan› Vedat Nedim Tör, Ahmet
Emin Yalman’la birlikte sergi baflkan›na hediyesini sunarken (31 Ekim 1939).
Vedat Nedim Tör
