mas› üzerine büyük y›k›ma u¤rad›
(1914). Sar›kam›fl bozgununda Ruslar
taraf›ndan ele geçirilen kent, 1917 Sov-
yet Devrimi sonras› Brest-Litovsk Ant-
laflmas›’yla (1918) Osmanl›lara geri ve-
rildi. Mondros Mütarekesi’nin ard›ndan
özellikle ‹ngilizler, bölgede Pontus-
Rum devleti kurmak için büyük çaba
gösterdiler. Bu arada Pontusçu çeteler
yöredeki birçok Türk köyünü bas›p kat-
liama giriflti. Bunun üzerine bölgeyi ya-
banc› iflgallere karfl› savunmak amac›yla
Trabzon Muhafaza-i Hukuk-› Milliye
Cemiyeti kuruldu. Savafl s›ras›nda
önemli ölçüde harap olduysa da
Cumhuriyet’ten sonra h›zla kalk›narak
geliflti.
Trabzon Atatürk Köflkü
Atatürk’ün 15 Eylül 1924’te efli Lâtife
Han›m’la birlikte geldi¤i Trabzon’da
konuk olarak kald›¤› köflk. Cumhuri-
yet’in ilân› sonras› Özel ‹dare’nin mül-
kiyetine geçen So¤uksu’daki köflk,
Trabzon Belediyesi taraf›ndan sat›n al›-
narak Atatürk’e hediye edilmifl; 27 Ka-
s›m 1930 ve en son 10 Haziran 1937’de
Trabzon’a geldi¤inde yine bu köflkte ka-
lan Atatürk, “Mal ve mülk bana a¤›rl›k
veriyor. Bunlar› milletime ba¤›fllamakla
ferahl›k duyaca¤›m. ‹nsan›n serveti ken-
di manevî kiflili¤inde olmal›d›r. Ben bü-
yük milletime daha çok fleyler vermek
istiyorum” diyerek, bütün mal varl›¤›n›
hazineye ba¤›fllad›¤›n› noter huzurunda
tescil ettirmiflti. Atatürk’ün ölümünden
sonra, Trabzon Belediyesince Atatürk
Müzesi olarak ziyarete aç›lan müzede,
Atatürk ‘ün kulland›¤› eflyalar ve foto¤-
raflar›n yan› s›ra köflkün giriflinde, Ata-
türk’ün Trabzon’a ilk geliflinde yapt›¤›
konuflman›n tam metni as›l›d›r. Sa¤daki
küçük salon, Atatürk’ün hayat›na ve
Trabzon’u ziyaretlerine ait foto¤raflarla
donat›lm›flt›r. Bitifli¤indeki odada ise
Atatürk’ün dinlendi¤i koltuk ve kanepe-
ler bulunmaktad›r. Bunlardan biri üze-
rindeki plakada, “Atatürk, 11 Haziran
1937 tarihinde, flah›slar›na ait emval-i
gayr›menkullerini millete b›rakt›klar›na
dair muameleyi burada imza buyurdu-
lar.” yaz›s› yer al›r. Di¤er oda, Ata-
türk’ün yemek salonu olarak döflelidir.
Üçüncü kat›nda Atatürk’ün yatak odas›,
812
Trabzon Atatürk Köflkü
Trabzon Vilâyeti (Librairie de Péra Arflivi)
Trabzon’daki Rum Koleji binas› (1907).
Trabzon liman›ndan bir görünüm (1903).
