805
atölyesinde çal›flt›. On y›l Almanya’da
kald›ktan sonra 1924’te yurda döndü ve
Sanayi-i Nefise Mektebi’nin Heykel
Bölümü’ne modelaj ö¤retmeni olarak
atand›. 1931’de Nijad Sirel’le birlikte
Bursa Atatürk An›t›’n› gerçeklefltirdi.
Ali Hadi Bara ve Zühtü Mürito¤lu gibi
tan›nm›fl
heykelcileri
yetifltirdi.
1933’ten 1948’e dek atölye ö¤retmenli-
¤i yapt›. Günümüze ulaflan birkaç büstü
plastik sanatlar aç›s›ndan oldukça güçlü
çal›flmalard›r. Üslubunda genellikle Al-
man yeni klasikçili¤inin etkileri görülür.
Topal Osman
1883 Giresun
2 Nisan 1923 Ankara
Kurtulufl Savafl› s›ras›nda Mustafa Ke-
mal’in Muhaf›z Birli¤i komutanl›¤›n›
yapan milis güçleri komutan›. Balkan
Savafl›’nda, Çatalca Cephesi’ndeki ça-
t›flmalarda baca¤›ndan sakatland›¤›ndan
“Topal” lâkab›yla an›ld›. I.Dünya Sava-
fl›’nda kendisine ba¤l› gönüllülerle bir-
likte Kafkas Cephesi’ndeki savafllara
kat›ld›. ‹zmir’in Yunanl›lar taraf›ndan
iflgal edilmesinden sonra Karadeniz
Bölgesi’nde oluflturdu¤u gönüllülerle
Pontus Rum çetelerine karfl› savaflt›. Er-
zurum Kongresi’nden sonra Giresun’da,
Kurtulufl Savafl›’n› desteklemek ama-
c›yla emrinde befl bin kiflilik bir silâhl›
güç toplad›. Mustafa Kemal’in muhaf›z
birli¤inin bafl›na getirildi (11 Kas›m
1920). Koçgiri Ayaklanmas›’n›n bast›-
r›lmas›nda önemli rol oynad›. Komuta-
s›ndaki 47.Alay ile Sakarya Savafl›’na
(23 A¤ustos-12 Eylül 1921) kat›ld› ve
yararl›k gösterdi. TBMM’de Mustafa
Kemal’i ve hükûmeti elefltiren muhalif
grup içinde yer alan Trabzon milletveki-
li Ali fiükrü’yü öldürmesi (27 Mart
1923) TBMM’de genifl yank› uyand›rd›;
olaydan sonra teslim olmamakta dire-
nince Ankara Ayranc› Ba¤lar›ndaki
evinde silâhl› çat›flma sonucu öldürüldü.
Topala, Mehmed Rag›p
1876 Amasya
9 Aral›k 1958 Amasya
Birinci TBMMAmasya milletvekili. ‹lk
ve ortaö¤renimini Amasya’da tamamla-
d›ktan sonra medrese ö¤renimi gördü.
Adliye teflkilât›nda çeflitli görevlerde
bulundu. Birinci TBMM’ye Amas-
ya’dan milletvekili seçildi. Milletvekilli-
¤i sona erince memleketine dönüp dava
vekilli¤i yapt›.
Topala, Mehmed Rag›p
Mehmet Mahir Tomruk’un Nijad Sirel’le
birlikte yapt›¤› Bursa’daki Atatürk An›t›.
Topal Osman
Karadeniz Bölgesinde, toplad›¤› gönüllülerle Pontus Rum çetelerine karfl› savaflan Topal Osman (sa¤dan üçüncü), arkadafllar›yla birlikte.
TOPAL OSMAN OLAYI
Kurtulufl Savafl› milis kuvvetleri
komutanlar›ndan olan Topal Osman,
Millî Mücadele’de tan›flt›¤› Mustafa
Kemal’e gönülden ba¤lanm›fl ve daha
sonra onun muhaf›z birli¤i baflkanl›¤›-
na getirilmiflti (1920). Diledi¤i zaman
serbestçe Meclis’e giriyor, özel yerine
oturarak görüflmeleri dikkatle izliyor-
du. Muhalefet liderlerinden Trabzon
Milletvekili Ali fiükrü Bey’in Mustafa
Kemal Pafla’ya karfl› ç›kmas›na öfkele-
nen Topal Osman, onu tuza¤a düflüre-
rek öldürdü (27 Mart 1923). Olay, Mec-
lis’te büyük yank›lar uyand›rd›. Güven-
lik kuvvetlerinin ald›¤› tedbirlerle Ay-
ranc› ba¤lar›ndaki evinde arkadafl-
lar›yla birlikte k›st›r›lan Topal Os-
man, silâhl› çat›flma sonucu yara-
l› olarak ele geçirildikten k›sa bir
süre sonra öldü.
Bu olay Meclis’teki I. ve II. grup
aras›ndaki anlaflmazl›¤› giderek art›r-
d›; uzun süren tart›flmala-
ra, hatta Meclis’in da-
¤›t›lmas›na ve seçime
gidilmesine neden
oldu¤u gibi, Topal Os-
man’›n
cesedinin
Meclis kap›s› önüne
as›larak teflhir edil-
mesine dair yasan›n
kabulüne de yol aç-
m›flt›r.
Topal Osman’›n Giresun’daki
an›t-mezar›.
Mehmed Rag›p Topala
