30
sun bütünlü¤ü ve parçalanamayaca¤›
vurguland›. Bütün yerel direnifl örgüt-
lerinin Anadolu ve Rumeli Müdafaa-
i Hukuk Cemiyeti ad› alt›nda birleflti-
rilmesine karar verildi. Mustafa Ke-
mal 16 kifliden oluflan yeni Heyeti
Temsiliye'nin de baflkan› seçildi. Da-
mat Ferid Pafla'n›n istifa etmesinden
sonra 2 Ekim 1919'da ‹stanbul'da Ali
R›za Pafla baflkanl›¤›nda yeni bir hü-
kûmet kuruldu. Yeni hükûmet Bahri-
ye Naz›r› Salih Pafla'y›, Heyeti Temsi-
liye'yle görüflmek üzere Anadolu'ya
gönderdi. Mustafa Kemal, 20 Ekimde
Amasya'da Rauf ve Bekir Sami Bey-
lerle birlikte Salih Pafla ile görüflerek
yeni seçimlerin yap›lmas›n› da öngö-
ren befl protokol imzalad›. Meclisi
Mebusan için yap›lan seçimlerde Er-
zurum mebusu seçildi (7 Kas›m). Se-
çimlerin tamamlanmas›ndan sonra
son Osmanl› Meclisi Mebusan'› 12
Ocak 1920'de ‹stanbul'da topland›. Bu
yeni mecliste, Mustafa Kemal'in iste-
¤i do¤rultusunda Felah› Vatan Grubu
ad›yla bir grup oluflturan mebuslar,
Misak› Millî'nin kabul edilmesini sa¤-
lad›lar (28 Ocak). Misak› Millî'nin ka-
Samsun'a ayak bast›. Önce burada
oluflturulan kuvvetlerle, Pontos Dev-
leti kurmaya çal›flan çetecilere karfl›
önlemler ald›. Mustafa Kemal, tedavi
olma gerekçesiyle Samsun'dan Hav-
za'ya geçti. 28 May›sta Havza'da ya-
y›mlad›¤› genelgede, Mondros Müta-
rekesi'ne karfl› direniflin örgütlenme-
si için ülkenin askerî ve mülki yöneti-
cilerine ça¤r›da bulundu (Havza Ge-
nelgesi). Bu genelgenin ard›ndan ‹s-
tanbul Hükûmeti, ‹tilaf Devletleri'nin
bask›s›yla Mustafa Kemal'i 8 Haziran-
da ‹stanbul'a geri
ça¤›rd›. Mustafa
Kemal bu ça¤r›ya
uymad› ve ora-
dan Amasya'ya
geçti.
Burada
Amasya Tamimi
(21 Haziran) ola-
rak bilinen genel-
geyi yay›mlad›.
Bu iki genelgeyle
‹stanbul Hükû-
meti'ne aç›kça
tav›r alan Musta-
fa Kemal, 27 Ha-
ziranda Sivas'a
gitti; oradan da
Erzurum Kongresi' ne kat›lmak üzere
Erzurum'a geçti. Bu arada, ‹stanbul
Hükûmetince görevinden al›nd›¤› du-
yurulunca askerlikten istifa etti (8
Temmuz). Mustafa Kemal ve arka-
dafllar›n›n kat›l›m› ve konuflmalar›yla
Erzurum Kongresi ulusal nitelikli bir
kongreye dönüfltü. Kongreye baflkan-
l›k eden Mustafa Kemal, Heyeti Tem-
siliye'nin de baflkanl›¤›na seçildi.
Mustafa Kemal, Sivas'a dönerek yeni
kongrenin haz›rl›k çal›flmalar›na bafl-
lad› ve Sivas Kongresi 4 Eylül 1919'da
topland›. Mustafa Kemal'in baflkanl›-
¤a seçildi¤i kongrede, vatan›n ve ulu-
1 9 1 2 ’ d e T r a b l u s g a r p ’ t a
em i r y a z d › r › r k e n
