38
aras›nda kabotaj hakk› Türk gemile-
rine verildi. Tar›m kesimine dönük
en önemli geliflme ise 1925’te âflâr›n
kald›r›lmas›yd›. 1923-1929 aras› ta-
r›m kesimi ekonominin en h›zl› ge-
liflen kesimi oldu. Bunda bar›fl ko-
flullar›n›n yan› s›ra hükûmetin tar›-
ma dönük politikalar›n›n da etkisi
vard›, 1924-1929 y›llar›nda tar›msal
has›lan›n ortalama y›ll›k büyüme
h›z› yüzde 16,2 olarak gerçekleflti.
Lozan’›n getirdi¤i s›n›rlamalara ra¤-
men Türkiye Cumhuriyeti, millî bir
sanayinin yarat›lmas›n› millî eko-
nominin vazgeçilmez bir flart› ola-
rak görüyordu. 1923-1929 y›llar› ara-
s›nda sanayinin geliflme h›z› tar›-
m›n gerisinde olmakla birlikte yüz-
de 8,5 gibi önemli bir ortalamaya
ulaflm›flt›. 1925’te Sanayi ve Maden
Bankas› kuruldu; 1927’de “Teflvik-i
Sanayi Kanunu” ç›kar›ld›. 1924’te
kurulan ‹fl Bankas›, yerli ve yabanc›
sermaye çevreleriyle siyasi kadrola-
r›n bütünleflmesinde, özel giriflimci-
li¤in teflvik edilmesinde önemli bir
rol oynad›. Dünya ekonomik buhra-
n›n›n patlak verdi¤i 1929 y›l›, ayn›
zamanda Lozan’›n getirdi¤i ekono-
yen 1936 Montreux Sözleflmesi’ydi.
Montreux Sözleflmesi ile Lozan Kon-
ferans›’nda imzalanan Bo¤azlar
Sözleflmesi’nin Bo¤azlar’›n askersiz-
leflmesiyle ilgili hükümleri kald›r›ld›
ve Bo¤azlar’›n güvenli¤i Türkiye’nin
sorumlulu¤una b›rak›ld›. ‹kinci giri-
flim, Misak› Millî s›n›rlar› içinde bu-
lunmas›na ra¤men 1921 Ankara ‹ti-
lafnamesi’nin Türkiye s›n›rlar› d›-
fl›nda b›rakt›¤› Hatay ile ilgiliydi.
Türkiye, Ekim 1936’dan bafllayarak
Hatay’›n Türkiye’ye kat›lmas› için
zorlu bir diplomatik mücadele verdi.
1938’de ba¤›ms›z bir devlet statüsü-
ne kavuflan Ha-
tay’›n Türkiye’ye
kat›lmas›, 29 Ha-
ziran
1939’da
gerçekleflti.
EKONOM‹K
GEL‹fiME
Cumhuriyet, Os-
manl› ‹mpara-
torlu¤u’ndan sa-
vafl›n daha da
kötü hâle getir-
di¤i, d›fla ba¤›m-
l› ve geri bir eko-
nomik yap› dev-
ralm›flt›. Ayr›ca Lozan Antlaflmas›
himayeci politikalara baz› s›n›rla-
malar getirmekteydi. fiubat 1923’te
toplanan ‹zmir ‹ktisat Kongresi’nde
benimsenen yerli ve yabanc› serma-
yeyi teflvik, s›n›rl› bir korumac›l›k,
millî unsurun desteklenmesi gibi
esaslar cumhuriyetin 1923-1929 y›l-
lar› aras›ndaki ekonomi politi¤ine
egemen olacakt›. Ancak bu liberal
yönelifller, ulusal bir ekonomi kur-
ma yolunda demir yolu flebekesinin
ve tütün rejisinin millilefltirilmesini
engellemedi. 1926’da Türk limanlar›
C e n a z e t ö r e n i
