80
k›fll› iliflkiler”) ans›z›n ünlenirler: Hal-
k›n gözünde varoluflçular, direniflçi-
ler, sol, Saint-Germaindes-Prés’yi
mesken tutan genç ayd›nlar, toplum
kat›nda az ya da çok birbirine kar›fl-
m›flt›r. Paris’te verilen bir konferans-
ta varoluflçulu¤un ne oldu¤unu aç›k-
lar: “Varoluflçuluk bir hümanizmdir.”
Yine ayn› y›l (1945), les Temps Mo-
dernes dergisini kurar. Zaferle nefret
birbirine kar›fl›r. Belki de hiçbir ente-
lektüel Sartre kadar Hristiyanlarca,
komünistlerce, ona sorumsuz, kaç›k
diyen Céline gibi birçok muhafaza-
kârca ›srarl› biçimde karalanmam›fl-
t›r.
KÜRSÜ G‹B‹ T‹YATRO
O andan bafllayarak Sartre ile Simo-
ne de Beauvoir, sahnenin önünü hiç
terketmezler. ‹flgal s›ras›nda keflfet-
ti¤i ve gözlerinde tarihin geri kalan
bölümünden ve kolektif eylemden
ayr› düflünülemeyecek olan tiyatro
yazarl›¤›, Fransa’n›n d›fl›na uzanan
bu ünü daha da pekifltirir. Sartre, ifl-
gal s›ras›nda büyük felsefî eseri
Varl›k ve Hiçlik
(l’Être et le Néant,
1943) ve
Gizli Oturum
(Huis Clos,
1944) ile birlikte
Sinekler
(Les Mouc-
hes) adl› oyununu da yazm›fl ve oy-
natm›flt›r. 1946’da,
Sayg›l› Yosma
(La Putain Respectueuse)’y› ve
Me-
zars›z Ölüler
(Morts sans Sépultre)’i;
1948’de,
Kirli Eller
(Les Mains Sa-
les)’i yay›mlar. Tiyatro anlay›fl› onu
kahraman ve karakter üstüne daya-
l› psikolojik ve gerçekçi tiyatroyla
birlikte e¤lencelik tiyatroyu da red-
de götürür. fiiddetli, uç durumlarda-
ki kiflilerin gerisinde, dü¤ümü dai-
ma ak›l, özgürlük, sorumluluk gibi
ço¤u zaman oyunla çeliflki hâlinde-
ki taleplere dayal›, ça¤›n büyük so-
runlar›n›n ele al›nd›¤› bir tiyatroyu
savunur.
Sinekler
’de, Oreste, kendi-
ni, iflledi¤i cinayetle, iktidar›n kötü-
ye kullan›lmas›na ve zorbal›¤a karfl›
ç›kt›¤› için hakl› bulunan cinayetiy-
le, tan›mlar.
Gizli Oturum
’da, çok-
tan öldükleri için sonsuza kadar bir
salonda toplanan üç kifli, her biri
ötekinin vicdan›nda tutsak oldu-
¤undan ebediyen kendi kendilerini
yarg›lamaya ve yarg›lanmaya mah-
kûmdurlar. Ünlü söz de buradan
ç›km›flt›r: “Cehennem, baflkalar›-
d›r.”
Kirli Eller
gibi insan› öldürme-
